Wątpliwości podatników

W sytuacji, gdy sprzedawca ma obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokumentem potwierdzającym fakt jej dokonania na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych jest paragon fiskalny. Wątpliwą kwestią jest to, czy w przypadku, gdy zastosujemy stawkę VAT wyższą niż powinniśmy na paragonie jest możliwe skorygowanie rozliczenia podatku VAT.

Co istotne, potrzeba korekty stawki VAT w odniesieniu do sprzedaży dla osób fizycznych zdarza się dość często z różnych względów. Nieraz może być konsekwencją audytu podatkowego czy też ostrożności podatnika, który nie wiedząc jaką stawkę VAT mógłby zastosować do danej sprzedaży, opodatkowuje ją podstawową stawką VAT.

Aktualna linia orzecznicza

Orzecznictwo w tej kwestii jest niejednolite.

W większości wydawanych indywidualnych interpretacjach podatkowych wskazywane było, że gdy sprzedawca nie zwróci nabywcy różnicy w cenie odpowiadającej wysokości zawyżonego VAT, to nie można dokonać korekty nienależnie zadeklarowanego VAT. Konsument, który otrzyma paragon jest anonimowy. Zdaniem organów podatkowych taka korekta VAT, a w konsekwencji zwrot podatku VAT sprzedawcy, który nie poniósł ekonomicznego ciężaru podatku, prowadziłby do bezpodstawnego wzbogacenia. Również takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 1 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 1725/17).

Jednakże często sądy orzekały korzystnie dla sprzedawców, uznając, że mają oni prawo do skorygowania zawyżonego VAT. Przykładem są wyroki NSA z 17 marca 2022 r. (sygn. I FSK 1068-69/18, I FSK 1295-1299/18, I FSK 1300-1316/18), z 27 września 2018 r. (sygn. I FSK 1753/16), z 5 czerwca 2014 r. (sygn. II FSK 1586/12).

Pytanie prejudycjalne

W związku z powyższym NSA postanowił skierować pytanie prejudycjalne do TSUE. Zapytał o to, czy „art. 1 ust. 2 i art. 73 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE seria L z 2006 r. Nr 347/1 ze zm.) oraz zasady neutralności, proporcjonalności oraz równego traktowania należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie praktyce krajowych organów podatkowych, w zakresie w jakim nie dopuszcza ona – z powołaniem się na brak krajowej podstawy prawnej i bezpodstawne wzbogacenie – korekty wartości podstawy opodatkowania i podatku należnego, jeżeli sprzedaż towarów i usług konsumentom z zawyżoną stawką VAT zarejestrowana została za pomocą kasy rejestrującej i potwierdzona paragonami fiskalnymi, a nie fakturami VAT, przy niezmienionej w wyniku tej korekty cenie (wartości brutto sprzedaży)?”.

Z pewnością będzie to istotny wyrok TSUE, który pozwoli na ujednolicenie orzecznictwa sądów administracyjnych oraz ewentualną zmianę podejścia organów podatkowych w tym zakresie.

Podstawa prawna: https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/8D8E2AEFF9 https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/52A7918A97 

Klaudia Bielecka

Senior Tax Consultant

Skontaktuj się z nami