Warunki dla zastosowania stawki VAT 0% w eksporcie towarów – obowiązki dokumentacyjne

W dzisiejszych czasach nie budzi wątpliwości fakt, że przedsiębiorcy prowadząc działalność gospodarczą nie ograniczają swojej aktywności tylko do działania na rynku lokalnym. Chęć umacniania swojej pozycji oraz zdobywania nowych rynków zbytu uzasadnia potrzebę dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych, jak również nawiązywanie relacji handlowych z państwami trzecimi. Celem niniejszej publikacji jest wskazanie warunków, jakie muszą zostać spełnione dla prawidłowego udokumentowania oraz rozliczenia eksportu towarów.

Eksport towarów został zdefiniowany na gruncie art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.). Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika, że eksportem towarów jest potwierdzona przez właściwy organ celny dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium UE. Taka dostawa może być realizowana przez dostawcę lub na jego rzecz (eksport bezpośredni) lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (eksport pośredni).

Zastosowanie preferencyjne stawki 0% przy eksporcie towarów będzie możliwe pod warunkiem, że przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy podatnik otrzyma dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Katalog dokumentów wywozowych został określony w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, w którym zostały wymienione:

1) dokument w formie elektronicznej (komunikat IE-599), otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;

2) dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3) zgłoszenie wywozowe w formie papierowej (dokument celny SAD) złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Jednocześnie warto podkreślić, że dokumentem potwierdzającym rozpoczęcie procedury wywozu jest komunikat IE-529.

W sytuacji, gdy przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy podatnik nie posiada odpowiedniego dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty, nie będzie mógł w ewidencji za ten okres rozliczeniowy wykazać przedmiotowej dostawy, jako eksport towarów, co potwierdza wprost treść ust. 6 art. 41 ustawy o VAT. Jeżeli powyżej wskazany warunek zostanie spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji w rozliczeniu za następny okres, to wówczas taka transakcja sprzedaży może zostać wykazana jako eksport towarów i podatnik będzie uprawniony do zastosowania stawki 0%. (art. 41 ust. 7 ustawy o VAT). Przesunięcie wykazania eksportu na następny okres rozliczeniowy jest możliwe także w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że jeżeli podatnik także przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten następny okres rozliczeniowy nie będzie w stanie udokumentować we właściwy sposób wywozu towarów na terytorium państwa trzeciego (tj. poza obszar UE), to w takim wypadku będzie na nim ciążył obowiązek zastosowania stawki właściwej dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.

Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym niż określony w powołanych ustępach 6 i 7 pozwala na skorygowanie podatku należnego w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.