Podstawowymi instrumentami prawnymi kształtowania zasad zabudowy są studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
Studium określa politykę przestrzenną na szczeblu gminy, przede wszystkim określając ramy, w których mieścić się muszą uchwalane plany miejscowe.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego konkretyzują ustalenia studium i określają sposoby zagospodarowania i zabudowy terenu. Zgodnie z treścią art. 14 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowią akty prawa miejscowego, tj. wiążą wszystkie jednostki na obszarze działania organu (gminy), który je wydał.
Zakwalifikowanie przez ustawodawcę planów miejscowych do aktów prawa miejscowego ma ten skutek, że zgodnie z rozdziałem III Konstytucji RP, stawia przed planami miejscowymi dwa podstawowe wymogi: ogranicza przedmiot regulacji planu do wyraźnie wskazanego w ustawie zakresu (art. 15 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) oraz stawia wymóg zgodności z normami wyższego rzędu. W praktyce oba wymogi są naruszane.
Gminy często przekraczają delegację ustawową i samowolnie rozszerzają swoje kompetencje wprowadzając dodatkowe ograniczenia, które nie znajdują oparcia w obowiązującym prawie. Przykładowo: sądy uznają za niedopuszczalne ustalania innych niż ustawowe zasad ochrony konserwatorskiej przez wprowadzanie dodatkowych wymogów dla inwestorów (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2012 r. II SA/Wr 926/11).
Za niedopuszczalne sądy uznały też definiowanie pojęć w sposób odmienny niż w normach wyższego rzędu pojęć użytych w planie miejscowym. Na przykład w odniesieniu do pojęcia wysokości zabudowy (tak np. w wyroku NSA z dnia 29 lipca 2010 r. II OSK 1069/10).
Naruszenia takie mogą prowadzić do uchylenia postanowień uchwały o uchwaleniu planu miejscowego.
Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółami dotyczącymi omawianego zagadnienia, uprzejmie prosimy o kontakt.
Kontakt: Pani Agnieszka Samborska Corporate services manager Tel.: +48 22 313 29 50 Email: poland@accace.com
