UZYSKAJ BEZPŁATNY DOSTĘP DO
Otrzymuj nasze artykuły, opinie, porady, aktualności branżowe, aktualności ze stron lokalnych, ebooki, informacje o najnowszych wydarzeniach i jeszcze więcej, bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową.
Sprawdź sekcję Newsroom i zobacz co zawiera!
Prześlemy Ci tylko istotne informacje, które naszym zdaniem mogą Cię zainteresować i będziemy traktować Twoje dane osobowe zgodnie z naszą polityką prywatności i oświadczeniem RODO.
Nie możesz zasubskrybować? Wypróbuj tę stronę.
Pomimo, że rok 2024 nie wiąże się z istotnymi zmianami w zakresie cen transferowych, podatnicy nadal będą zobowiązani do przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących dokumentowania i raportowania transakcji. Zwiększona kontrola i rosnące zainteresowanie organów podatkowych w tym obszarze wymagają od przedsiębiorców szczególnej uwagi i precyzji w dokumentowaniu. Właściciele firm muszą być przygotowani na skrupulatne dokumentowanie transakcji z podmiotami powiązanymi, aby uniknąć potencjalnych problemów podczas kontroli podatkowych. Jest to szczególnie istotne w kontekście międzynarodowej działalności gospodarczej, gdzie ceny transferowe mogą być przedmiotem wzmożonego zainteresowania organów podatkowych.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje z zakresu cen transferowych w Polsce.
Pobierz nasz Przewodnik – Ceny Transferowe 2024 i sprawdź obowiązki spoczywające na podatnikach w tym zakresie. Świadome stosowanie tych regulacji pozwoli uniknąć niepotrzebnego ryzyka podatkowego i zabezpieczyć rozliczenia podatkowe.
W myśl przepisów o cenach transferowych, podmioty są uważane za powiązane, w przypadku wywierania znaczącego wpływu w sposób bezpośredni lub pośredni.
Znaczący wpływ, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych oznacza:
Podmioty uznane za powiązane są zobowiązane do sporządzenia dokumentacji cen transferowych, jeżeli wolumen pojedynczej transakcji przekracza wartość:
Niezależnie od przesłanek istnienia powiązań między podmiotami, przepisy o cenach transferowych mogą być stosowane do transakcji, umów lub przedsięwzięć z podmiotami z rajów podatkowych:
Ogólna koncepcja dokumentacji cen transferowych została zachowana. Trzy poziomy raportowania obejmują:
Lokalna dokumentacja cen transferowych zawiera szczegóły transakcji lub innych zdarzeń pomiędzy polską spółką a innymi spółkami z grupy ujętymi w księgach rachunkowych.
Podatnik jest zobowiązany do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w przypadku dokonania transakcji kontrolowanej z podmiotem powiązanym, jeżeli jej wartość przekracza progi wskazane w ustawie[1].
Dokumentacja lokalna powinna zawierać w szczególności:
Analiza porównawcza (benchmarking) to analiza rozliczeń pomiędzy podmiotami niepowiązanymi ze sobą w transakcjach zawieranych na całym rynku, uznawanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach kontrolowanych. Analiza porównawcza przygotowywana jest zazwyczaj w oparciu o specjalistyczne bazy danych i raporty rynkowe.
Celem analizy porównawczej jest wykazanie, że warunki, na jakich przeprowadzono transakcję kontrolowaną, są zgodne z warunkami, które ustaliłyby podmioty niepowiązane (transakcja jest zgodna z zasadą ceny rynkowej).
Podmioty zobowiązane do sporządzenia dokumentacji TP (dokumentacja lokalna + analiza porównawcza) są zobowiązane do złożenia oświadczenia, że:
Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi od 1 stycznia 2022 r. oświadczenie to jest elementem deklaracji TPR.
Zarówno podatnicy dokonujący transakcji podlegających obowiązkowi dokumentacyjnemu, jak i transakcji zwolnionych na podstawie art. 11n ust. 1 ustawy o CIT są zobowiązani do złożenia sprawozdania TPR.
Dokumentacja grupowa powinna być przygotowana przez podatników, którzy:
Dokumentacja grupowa powinna zawierać następujące elementy:
Deklaracja TPR wymaga od podatników przedstawienia szczegółowego przeglądu warunków cen transferowych, w tym wskaźników finansowych, danych i informacji o podmiocie w oparciu o sprawozdania finansowe.
TPR jest częścią obowiązkową dla podmiotów, które zawierają kontrolowane transakcje z podmiotami powiązanymi, spełniającymi kryteria do sporządzenia dokumentacji cen transferowych (czyli co do zasady: jeśli jesteś zobowiązany do sporządzenia Dokumentacji Lokalnej – to musisz złożyć TPR), a także (w ograniczonym zakresie) dla podmiotów korzystających z tzw. zwolnienia krajowego, w ramach którego nie są one zobowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych.
[1] 2 lub 10 miliony
Zgodnie z bieżącymi przepisami, następujące kategorie transakcji nie podlegają dokumentacji cen transferowych:
1. Zawierane przez podmioty powiązane mające siedzibę, miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile:
2. Zawarte między zagranicznymi zakładami podatkowymi podmiotów powiązanych położonymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego
3. Zawarte przez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład podatkowy podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego z podmiotem powiązanym mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
4. Dla których zawarto uprzednie porozumienie cenowe (APA)
5. Których wartość nie stanowi przychodu lub kosztu uzyskania przychodu w sposób trwały (wyjątki – transakcje finansowe, kapitałowe, inwestycyjne, dotyczące środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych)
6. Jeżeli powiązanie wynika wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego
7. W których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych
8. Polegające na przypisaniu przez nierezydentów dochodu zagranicznemu zakładowi położonemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, przewidują, że dochód ten może być opodatkowany tylko w państwie innym niż Rzeczpospolita Polska
9. Pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową
10. Polegające wyłącznie na dokonaniu rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego, pod warunkiem, że:
11. Stanowiące usługi o niskiej wartości dodanej – jeżeli spełnione są warunki określone w art. 11f ustawy o CIT lub dotyczących pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – jeżeli spełnione są warunki określone w art. 11g ustawy o CIT.
Metody cen transferowych przyjęte w polskich przepisach opierają się na Wytycznych OECD. Dostępny katalog jest następujący:
Podczas wybierania metody obliczania ceny transferowej, podatnik powinien upewnić się, że będzie ona odpowiednia dla danej transakcji. Od 2019 roku, nie ma obowiązku korzystania z tzw. tradycyjnych metod przed zastosowaniem metody udziału w zysku.
Nowe przepisy zezwalają również na zastosowanie innej metody, włączając w to technikę wyceny, w przypadku gdy żadna z pięciu powyższych metod nie może być zastosowana.
Od 1 stycznia 2019 r. do polskich przepisów o cenach transferowych wprowadzono instytucję safe harbour. Safe harbour oznacza, że niektóre transakcje realizowane przez podatnika nie będą podlegały szacowaniu, o ile będą realizowane na warunkach wskazanych przez ustawodawcę.
Są to następujące transakcje:
Safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej może być stosowana w przypadku, gdy narzut kosztowy dla tych usług został ustalony na podstawie metody koszt plus lub MMTN i jest równy:
Dodatkowo, usługodawca nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu w raju podatkowym, a usługobiorca powinien posiadać kalkulację ceny usługi zawierającą rodzaj i wysokość kosztów w niej zawartych, sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług oraz opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyka i aktywów.
Warunkiem skorzystania z tzw. „bezpiecznej przystani” dla pożyczek jest ustalenie oprocentowania pożyczki na podstawie rodzaju podstawowej stopy procentowej i marży określonej w ogłoszeniu Ministra Finansów. Ponadto umowa pożyczki nie może zawierać żadnych postanowień dotyczących wynagrodzenia dla wierzyciela inne niż odsetki, a okres obowiązywania pożyczki nie może przekraczać 5 lat.
Ministerstwo Finansów zdecydowało, że od 1 stycznia 2024 r., na potrzeby przepisów dotyczących safe harbour dla emisji pożyczek, kredytów i obligacji, marża zostanie zmieniona w taki sposób, że maksymalna marża dla kredytobiorców wyniesie 3,10 punktu procentowego, pozostawiając minimalną marżę dla kredytodawców na obecnym poziomie 2,20 punktu procentowego.
Należy pamiętać, że aby skorzystać z ochrony oferowanej przez safe harbour dla transakcji pożyczkowych, łączny poziom zobowiązań lub należności spółki z podmiotami powiązanymi nie może przekraczać 20.000.000 zł, lub równowartości tej kwoty, a pożyczkodawca nie może mieć miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu w raju podatkowym.
Obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. przepisy znacząco zmodyfikowały terminy dotyczące obowiązku złożenia TPR oraz przygotowania samej dokumentacji. Powyższe obowiązki muszą zostać spełnione do:
Oddzielne oświadczenie TP nie będzie już konieczne.
W przypadku analizy porównawczej analiza powinna być aktualizowana co najmniej raz na 3 lata (jeśli okoliczności biznesowe zmienią się w sposób wpływający na analizę, analiza porównawcza powinna zostać poddana przeglądowi wcześniej).
Jednocześnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, organy podatkowe mogą zażądać od podatnika sporządzenia dokumentacji w odniesieniu do transakcji/zdarzeń, nawet jeżeli ich wartość nie przekracza limitów, o ile okoliczności wskazują, że ich wartość mogła zostać zaniżona w celu uniknięcia obowiązku dokumentacyjnego. W takim przypadku dokumentacja cen transferowych powinna zostać złożona w terminie 30 dni od wezwania. Obowiązek ten nie dotyczy mikroprzedsiębiorców.
W przypadku „standardowych” obowiązków TP (po przekroczeniu progów) podatnicy są zobowiązani do przedstawienia kompletnej dokumentacji TP w ciągu 14 dni od wezwania organów podatkowych (poprzednio: w ciągu 7 dni).
Polskich podmiotów, które są jednocześnie:
Podmiotów, które nie są docelowym podmiotem dominującym, w przypadku, gdy żaden inny podmiot nie został wyznaczony do przekazywania takich informacji w grupie, jeśli któreś z poniższych kryteriów zostało spełnione:
W przypadku, gdy członek grupy nie otrzyma wszystkich wymaganych informacji o grupie od spółki dominującej, informacje są prezentowane w oparciu o wiedzę strony lub dane uzyskane w tym celu (fakt ten powinien zostać wykazany w pliku CbC-R).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi członkowie grup kapitałowych będą zobowiązani do:
Zawiadomienie należy złożyć w terminie do 3 miesięcy po zakończeniu sprawozdawczego roku obrotowego grupy podmiotów.
Przepisy podatkowe przewidują kary za niedopełnienie powyższych obowiązków
(ich maksymalna wysokość to 1 mln PLN).
Obecnie APA jest uzależnione od decyzji Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, która stanowi potwierdzenie wyboru i stosowania metody ustalania cen transakcyjnych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Główną zaletą uzyskania decyzji jest wyeliminowanie ryzyka zakwestionowania metody ustalania cen transferowych (przy założeniu, że podatnik przestrzegał postanowień APA) oraz ochrona przed sankcjami karno-skarbowymi dla osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe.
Dodatkową korzyścią wynikającą z APA było prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podlegających ograniczeniu na podstawie art. 15e ustawy o CIT (usługi o niskiej wartości dodanej). Od 2022 r. art. 15e ustawy o CIT został uchylony, a korzyści wynikające z APA zostały znacznie ograniczone.
Dodatkowe zasady dotyczące APA:
Opłata wynosi 1% wartości transakcji objętej APA i jest ograniczona do następujących kwot:
W przypadku wystąpienia z wnioskiem o odnowienie decyzji opłata stanowi połowę wysokości opłaty należnej od wniosku.
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. wprowadziły nowe mechanizmy dla organów podatkowych przy szacowaniu dochodów.
Możliwości są następujące:
Recharakteryzacja i nieuwzględnienie transakcji mogą być zastosowane przez organy podatkowe, jeżeli w porównywalnych okolicznościach podmioty niepowiązane, kierujące się racjonalnością gospodarczą, nie zawarłyby danej transakcji kontrolowanej.
Oceniając te fakty, organy podatkowe biorą pod uwagę warunki, które zostały uzgodnione między podmiotami powiązanymi oraz fakt, że warunki uzgodnione między nimi nie pozwalają na ustalenie ceny transferowej na poziomie, który zostałby uzgodniony przez podmioty niepowiązane ekonomicznie w oparciu o rozważenie realnie dostępnych opcji.
Skutkiem pominięcia transakcji przez organy podatkowe mogłoby być oszacowanie dochodu lub straty podatnika bez uwzględnienia transakcji kontrolowanej, natomiast skutkiem recharakteryzacji mogłoby być oszacowanie dochodu lub straty podatnika w odniesieniu do właściwej transakcji (tj. takiej, która zostałaby dokonana przez podmioty niepowiązane).
Organy podatkowe nie mogą korzystać z powyższych instrumentów tylko ze względu na:
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, ustawodawca wskazał, że podatnik może zastosować korektę cen transferowych poprzez zmianę wysokości przychodów lub kosztów, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
Umowa o współdziałanie została wprowadzona do polskiego systemu podatkowego ustawą z dnia 14 listopada 2019 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania i zawieraniu uprzednich porozumień cenowych.
Umowa o współpracy ma na celu zapewnienie przestrzegania przez podatnika prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania i zrozumienia między organami podatkowymi a podatnikiem,
z uwzględnieniem charakteru prowadzonej działalności.
Umowę mogą zawrzeć podatnicy osiągający przychody w wysokości co najmniej 50 mln EUR.
Główne korzyści wynikające z umowy to:
Podatnik, będący stroną umowy o współpracy, ma możliwość omówienia (z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej) istotnych kwestii związanych z rozliczeniami podatkowymi, takich jak:
Aktualnie sankcje za naruszenie zasady stosowania cen rynkowych:
Ponadto Kodeks karny skarbowy przewiduje karę grzywny do 720 stawek dziennych w następujących sytuacjach:
Natomiast 240 stawek dziennych za dzień jest przewidzianych w następujących sytuacjach:
Zastrzeżenie: Należy pamiętać, że nasze publikacje zostały przygotowane w celu uzyskania ogólnych wskazówek w tej sprawie
i nie stanowią profesjonalnej porady dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Ponadto, ze względu na ciągłe zmiany przepisów prawa, niektóre informacje mogły zostać zmodyfikowane po wydaniu publikacji. Accace nie ponosi żadnej odpowiedzialności za potencjalne ryzyko lub szkody spowodowane podjęciem działań w oparciu o informacje zawarte w niniejszym dokumencie.
Zarejestruj się i uzyskaj bezpłatny dostęp do wiedzy i doświadczenia naszych ekspertów. W każdej chwili możesz anulować subskrypcję. Sprawdź także, jak przetwarzamy Twoje dane: Polityka prywatności | Oświadczenie RODO
Jesteś już naszym subskrybentem? Potwierdź adres e-mail poniżej i pobierz PDF bezpośrednio ze swojego maila.