Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane przez podatników objaśnienia podatkowe dotyczące uznawania paragonów fiskalnych za faktury uproszczone. Dokument datowany na 16 października 2020 roku został opublikowany 20 października br. na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/finanse/objasnienia-podatkowe-z-dnia-16-pazdziernika-2020-r-dot-uznania-paragonow-fiskalnych-za-faktury-uproszczone.

Omawiane objaśnienia podatkowe dotyczą uznawania paragonów fiskalnych z numerem NIP nabywcy do wartości 450 zł (100 euro) za faktury uproszczone oraz zasad ewidencjonowania faktur uproszczonych w nowym JPK_VAT (deklaracja + ewidencja). Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje wynikające z opublikowanych objaśnień.

Przyczyny wątpliwości

Już od kilku lat ustawa o VAT zawiera przepis określający, iż paragon fiskalny do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z numerem NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną.  W przypadku transakcji sprzedaży zawieranych pomiędzy podmiotami gospodarczymi na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (100 euro), sprzedawca ma prawo udokumentowania jej paragonem fiskalnym zawierającym numer NIP nabywcy, czyli fakturą uproszczoną.

Należy dodać, że posługiwanie się fakturą uproszczoną nie ogranicza uprawnień nabywcy w zakresie prawa do otrzymania od razu standardowej faktury dla takiej transakcji, bez konieczności dokumentowania jej paragonem fiskalnym. Co więcej faktura uproszczona jest traktowana jak standardowa faktura, na jej podstawie podatnik może, w szczególności, skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jak również zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów.

Od 1 stycznia 2020 r. do ustawy o VAT wprowadzono przepis stanowiący, iż fakturę z numerem NIP nabywcy do sprzedaży ujętej na kasie rejestrującej i potwierdzonej paragonem fiskalnym wystawia się tylko wtedy, jeżeli taki paragon zawiera numer NIP nabywcy.

Zestawienie powyższych regulacji wprowadziło wiele wątpliwości wśród podatników, które dotyczyły sposobu posługiwania się fakturami uproszczonymi oraz ich ujmowaniem w JPK_VAT.

Wystawienie faktury do paragonu fiskalnego

W przypadku, gdy sprzedaż została zarejestrowana na kasie rejestrującej i potwierdzona paragonem fiskalnym, fakturę z numerem NIP wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon ten zawiera NIP nabywcy. Już w momencie sprzedaży nabywca musi więc zdecydować, czy kupuje jako podatnik, czy jako konsument.

W przypadku konsumentów, na żądanie nabywcy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę (bądź otrzymano całość lub część zapłaty). Paragon wystawiony na rzecz konsumenta nie zawiera numeru NIP nabywcy, w związku z tym faktura również nie będzie zawierała numeru NIP nabywcy.

W przypadku dokumentowania sprzedaży na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (lub 100 euro) paragonem fiskalnym zawierającym numer NIP nabywcy, który stanowi w istocie fakturę uproszczoną, nie wystawia się z tytułu tej sprzedaży dla nabywcy kolejnej faktury. W takim przypadku sprzedawca musi odmówić kupującemu wystawienia faktury standardowej. Jedna sprzedaż nie może bowiem być dokumentowana dwoma fakturami (fakturą uproszczoną – paragonem z NIP, oraz fakturą standardową).

Faktury zbiorcze do faktur uproszczonych

Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów brak jest również możliwości wystawienia faktur zbiorczych do paragonów fiskalnych stanowiących faktury uproszczone. Skoro paragony te uznane są za faktury, to nie ma możliwości wystawienia faktury zbiorczej do faktury. Faktura zbiorcza może dokumentować sprzedaż towarów lub usług z danego miesiąca czy innego okresu rozliczeniowego, natomiast nie może dokumentować sprzedaży już zafakturowanej.

Na gruncie przepisów ustawy o VAT możliwe jest jedynie wystawianie faktur zbiorczych do paragonów fiskalnych dokumentujących sprzedaż powyżej kwoty 450 zł brutto (100 euro), posiadających numer NIP nabywcy, gdyż takie paragony fiskalne nie stanowią faktury.

Należy podkreślić, że kto wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązany do jego zapłaty, w związku z tym poprzez wystawienie faktury zbiorczej do faktur uproszczonych u sprzedawcy powstaje ryzyko zapłaty podwójnego VAT, bowiem wystawi on dwie faktury dokumentujące tę samą transakcję – fakturę uproszczoną i później fakturę zbiorczą obejmującą sprzedaż udokumentowaną fakturą uproszczoną.

Numer faktury na paragonie z NIP do kwoty 450 zł

Paragon fiskalny uznany za fakturę uproszczoną musi zawierać podstawowe dane określone w przepisach ustawy o VAT, w tym m.in. „kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę”.

W przypadku paragonów  fiskalnych, to numer paragonu fiskalnego jest numerem, który w sposób jednoznaczny identyfikuje paragon z NIP do kwoty 450 zł jako fakturę uproszczoną.

Korekta niezamierzonej pomyłki w zakresie wprowadzonego numeru NIP

W przypadku „niezamierzonego błędu” w numerze NIP nabywcy na paragonie fiskalnym dopuszcza się możliwość wystawienia noty korygującej do:

• wystawionej do paragonu faktury
• paragonu fiskalnego będącego fakturą uproszczoną.

Według Ministra Finansów niezamierzony błąd w numerze NIP nabywcy oznacza oczywistą pomyłkę, tj. m.in. brak jednej cyfry, przestawienie cyfr bądź pomyłkę w jednej cyfrze i nie może być utożsamiany z uzupełnieniem brakującego numeru NIP na paragonie fiskalnym, czy zmianą widniejącego na paragonie numeru NIP na numer NIP innego podatnika.

Faktura do paragonu fiskalnego na kwotę powyżej 450 zł zawierającego numer NIP z błędem powinna być wystawiona z takim samym błędnym numerem NIP i następnie do tej faktury może być wystawiona przez nabywcę nota korygującą z prawidłowym numerem NIP lub przez podatnika faktura korygująca z prawidłowym numerem NIP.

W przypadku paragonu fiskalnego do kwoty 450 zł zawierającego numer NIP nabywcy z błędem, może być wystawiona przez nabywcę nota korygująca z prawidłowym numerem NIP lub przez podatnika faktura korygująca z prawidłowym numerem NIP.

Nie można dokonać korekty w przypadku, gdy na paragonie fiskalnym nie umieszczono numeru NIP nabywcy, ponieważ paragon bez numeru NIP nabywcy nie może być uznany za fakturę uproszczoną i nie mają wtedy zastosowania przepisy dotyczące korekt faktur uproszczonych.

Korekta faktury uproszczonej

Faktury korygujące do paragonów fiskalnych uznanych za faktury uproszczone wystawiane są poza systemem ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, stosuje się przy tym przepisy dotyczące korekt faktur.

W celu wypełnienie obowiązku podawania danych zawartych w fakturze, której dotyczy faktura korygująca w zakresie „kolejnego numeru nadanego w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę” należy wprowadzić na fakturze korygującej numer paragonu fiskalnego oraz numer unikatowy kasy rejestrującej, z której ten paragon został wystawiony.

Faktury uproszczone w nowym JPK_VAT

Do 31 grudnia 2020 r. paragony fiskalne uznane za faktury uproszczone nie będą musiały być wykazywane w nowym JPK_VAT (deklaracja + ewidencja) odrębnie.

Warunkiem skorzystania z takiego rozwiązania jest to, aby w tym okresie, tj. do końca 2020 r., wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, zostały ujęte w ewidencji zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia JPK_VAT.

Natomiast od 1 stycznia 2021 r. wszyscy podatnicy będą zobowiązani wykazywać odrębnie w nowym JPK_VAT (deklaracja + ewidencja) paragony fiskalne uznane za faktury uproszczone.

Źródło: https://www.gov.pl/web/finanse/objasnienia-podatkowe-z-dnia-16-pazdziernika-2020-r-dot-uznania-paragonow-fiskalnych-za-faktury-uproszczone
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106)
Art. 106e ust. 5 pkt 3 ww. ustawy
Art. 106b ust. 5 ww. ustawy. Na podstawie art. 106b ust. 7 ww. ustawy tego przepisy nie stosuje się do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0)
Art. 108 ust. 1 ww. ustawy
Dz. U. z 2019 r. poz. 1988

Marcin Szczerbiński

Senior Tax Consultant

Skontaktuj się z nami