Ma być odpowiedzią na rzeczywistość postcovidową, historyczną obniżką podatków, podatkowym restartem gospodarki, pakietem rozwiązań polepszających jakość życia Polaków. Czy Polski Ład, niosący na sztandarach „sprawiedliwość podatkową”, rzeczywiście jest tak sprawiedliwy? 

26 lipca opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, której przedmiotem są propozycje zawarte w tzw. Polskim Ładzie. Rozpoczęły się tym samym konsultacje publiczne proponowanych zmian, a najważniejsze z nich prezentujmy w niniejszym artykule.

Wzrost kwoty wolnej od podatku

Zgodnie z przepisami zawartymi w projekcie ustawy, kwota wolna wyniesie 30 000 zł (podwyższenie z 8 000 zł) i będzie miała zastosowanie do wszystkich podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (niezależnie od kwoty osiąganych przychodów). Wysokość kwoty wolnej będzie weryfikowana raz do roku z uwzględnieniem sytuacji gospodarczej.

Podwyższenie drugiego progu podatkowego

Podwyższeniu ma ulec drugi próg podatkowy: z 85 528 zł na 120 000 zł dochodu w skali roku. Do dochodu nieprzekraczającego 120 000 zł stosowana będzie stawka podatku w wysokości 17%, natomiast do nadwyżki ponad tę kwotę podatek będzie obliczany według stawki 32%.

Nowe ulgi podatkowe dedykowane dla innowacji

Projekt wdrażający Polski Ład przewiduje nowe ulgi podatkowe dotyczące innowacji:

• ulgę na robotyzację, pozwalającą na zmniejszenie obciążeń podatkowych dzięki zakupom fabrycznie nowych robotów przemysłowych, oprogramowania i rzeczy niezbędnych do obsługi tych robotów
• ulgę na innowacyjnych pracowników, przeznaczoną dla podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej, których baza kosztowa wynika z ponoszenia kosztów wynagrodzeń wysoko kwalifikowanych pracowników z zakresu działalności badawczo-rozwojowej
• ulgę na prototyp, wspierającą produkcję testową (prototypową) produktu oraz wprowadzenie go na rynek
• ulgę dla firm wchodzących na giełdę (a także inwestujących w takie firmy).

Korzystnej modyfikacji ulegną także przepisy w zakresie już istniejących ulg na innowacje – konkretnie zmiana umożliwiająca jednoczesne korzystanie z ulg IP Box oraz B+R, co do tej pory było kwestią dyskusyjną.

Grupy VAT

Rewolucja w zakresie podatków ma objąć swoim zakresem również kwestie związane z podatkiem VAT, a mianowicie planowane jest wprowadzenie tzw. Grup VAT na wzór podatkowej grupy kapitałowej. Rozwiązania w tym zakresie polegałyby m.in. na:

• braku opodatkowania dostawy towarów/świadczenia usług przez podmioty należące do tej grupy
• braku konieczności wystawiania faktur wewnętrznych w ramach grupy (wystarczające byłyby np. noty księgowe)
• zwolnienie z mechanizmu podzielonej płatności dla obrotów wewnątrzgrupowych.

Zmiany w zakresie CIT

Bardzo poważnej zmianie ulegnie brzmienie przepisów w zakresie kosztów finansowania dłużnego. Jak wynika z projektu ustawy, nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu m.in. odsetek od pożyczek i innych kosztów finansowania dłużnego ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych, jeżeli pożyczone środki posłużą finansowaniu transakcji kapitałowych, tj. m.in.:

• nabyciu lub objęciu udziałów (akcji)
• nabyciu ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej
• wniesieniu dopłat
• podwyższeniu kapitału zakładowego
• wykupowi udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Pragniemy podkreślić, iż powyższy katalog nie jest zbiorem zamkniętym – ograniczenie dotyczyć będzie szeroko rozumianych transakcji kapitałowych.

Zmiana podstawy wymiaru składki zdrowotnej i wyłączenie możliwości jej odliczenia od podatku

Najbardziej kontrowersyjna zmiana ma dotyczyć składki zdrowotnej. Jest to zmiana drastyczna, bowiem osoby prowadzące działalność gospodarczą będą odprowadzać składkę zdrowotną w wysokości 9% dochodu, bez możliwości jej odliczenia. Dla podmiotów korzystających z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, składka zdrowotna wyniesie 1/3 stawki ryczałtu.

Zmiany w podatku u źródła

Zmaterializują się wreszcie długo zapowiadane (i odraczane) zmiany w zakresie podatku u źródła. Wejdą one w życie w kształcie uwzględniającym opinie doradców podatkowych oraz środowisk biznesowych. Oznacza to, że zapowiadana rewolucja (mechanizm „pay and refund”) ograniczy się do płatności o charakterze pasywnym, a jednocześnie realizowanych na rzecz podmiotów powiązanych oraz na rzecz spółek niebędących polskimi rezydentami podatkowymi.

Ceny transferowe

Projekt ustawy wnosi kolejne uproszczenia w zakresie cen transferowych – podatników powinien ucieszyć postulat zniesienia obowiązku składania oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu (jednakże zostanie on przeniesiony do formularza TPR). Dodatkowo, znowelizowane przepisy z zakresu cen transferowych uwzględniają następujące zmiany:

• warunek rynkowości zostanie uznany za spełniony również w przypadku nieodpłatnych/częściowo odpłatnych świadczeń, o ile rozpoznano rynkowy przychód z tego tytułu dla potrzeb podatkowych
• do 14 dni zostanie wydłużony termin na przedłożenie lokalnej dokumentacji na żądanie organu podatkowego (obecnie termin ten wynosi 7 dni)
• termin na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych zostanie wydłużony do końca dziesiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego podmiotu (obecnie podatnik ma na to 9 miesięcy)
• podatnicy będą mieli jedenaście miesięcy od zakończenia roku podatkowego na złożenie informacji o cenach transferowych.

Na pewno szereg założeń Polskiego Ładu zostanie pozytywnie oceniony w ramach konsultacji społecznych, zwłaszcza propozycje podwyższenia kwoty wolnej oraz podniesienia drugiego progu podatkowego w przypadku osób fizycznych, czy kolejne uproszczenia w dziedzinie cen transferowych. Jednakże nie sposób nie zauważyć zmian drastycznie zwiększających obciążenia podatkowe (głównie z powodu nowego mechanizmu składki zdrowotnej), które swoim zasięgiem obejmą zdecydowaną większość przedsiębiorców. A wszystko to w kilkusetstronicowym gąszczu nowych przepisów prawa podatkowego.

Zmiana stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Zgodnie z założeniami Projektu, zmniejszeniu do 14% (z dotychczasowych 17%) ulegnie stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla przedstawicieli zawodów medycznych, tj.: lekarzy, lekarzy weterynarii, dentystów i techników dentystycznych, felczerów, położnych i pielęgniarek, psychologów, fizjoterapeutów. Bez znaczenia pozostanie przy tym, czy usługi będą świadczone przez przedstawicieli wskazanych zawodów osobiście czy przy pomocy zatrudnionych osób. Zapłacą 14 proc. od przychodów, niezależnie od tego, czy będą świadczyć swoje usługi osobiście, czy z pomocą zatrudnionych osób. Również 14% stawka będzie miała zastosowanie do opodatkowania usług świadczonych przez architektów i inżynierów. W odniesieniu do niektórych przychodów związanych ze świadczeniem usług IT (obecnie opodatkowanych 15% stawką ryczałtu) będzie miała zastosowanie niższa, 12% stawka.

Brak możliwości wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej

Zgodnie z Projektem od 1 stycznia 2022 r. nie będzie możliwości wyboru karty podatkowej dla nowych podatników. Ta forma opodatkowania będzie zarezerwowana wyłącznie dla podatników rozliczających się w formie karty podatkowej w roku 2021. Dla tych podatników ustawodawca również przewidział inne niż dotychczas zasady obliczania składki zdrowotnej. Podstawą wymiaru składki będzie kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kw. poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku ogłaszanego przez prezesa GUS. Takie wynagrodzenie w IV kw. w 2020 r. wyniosło 5656,51 zł. Składka nie będzie mogła zostać odliczona od podatku.

Kolejne ograniczenie rozliczeń gotówkowych

Limit płatności dokonywanych drogą gotówkową pomiędzy firmami ma zostać obniżony z obecnych 15 000 zł do 8 000 zł. To oznacza, że zapłata za fakturę o wartości przekraczającej 8 000 zł z pominięciem konta bankowego nie będzie mogła stanowić kosztu uzyskania przychodów. Planowane jest również ograniczenie kwotowe – 20 000 zł dla transakcji gotówkowych z konsumentami. Nowe przepisy mają dotyczyć przedsiębiorców o rocznym obrocie detalicznym przekraczającym 20 000 zł.

Opodatkowanie najmu mieszkań

Nowe regulacje spowodują, że przychody osób fizycznych uzyskiwane z najmu, podnajmu, dzierżawy będą mogły zostać opodatkowane wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (co do zasady 8,5% przychodu a od nadwyżki przychodów ponad 100 000 zł rocznie – 12,5%). Przedsiębiorcy nadal będą mogli wybrać sposób opodatkowania najmu spośród ryczałtu, skali podatkowej i podatku liniowego.

Wnoszenie do firmy przeszacowanego majątku

Zgodnie z regulacjami przedstawionymi w Projekcie wartość początkową składnika majątku, który został nabyty do prywatnego majątku a następnie wprowadzony do ewidencji firmowej będzie musiała zostać ustalona według ceny zakupu lub wartości rynkowej, jeśli jest niższa od ceny zakupu.

Opodatkowanie aut poleasingowych

Po wejściu w życie znowelizowanych przepisów nie będzie możliwy prywatny wykup samochodu używanego wcześniej w działalności gospodarczej i jego dalsza prywatna sprzedaż bez podatku. Przychód ze sprzedaży poleasingowego auta, wykupionego do majątku osobistego, będzie przychodem z działalności gospodarczej, dopóki między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód został wycofany z działalności gospodarczej, a dniem jego odpłatnego zbycia nie upłynie 6 lat.

Limit kosztów finansowania dłużnego

Projektowane przepisy jednoznacznie doprecyzowują, że koszty finansowania dłużnego mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu do kwoty 3 mln zł lub 30% podatkowej EBITDY. Ponadto, wszelkie odsetki od pożyczek udzielonych przez podmiot powiązany, jeżeli środki będą pośrednio lub bezpośrednio służyły finansowaniu transakcji kapitałowych, nie będą mogły stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Ograniczenie odliczalności odpisów amortyzacyjnych przez spółki nieruchomościowe

Zgodnie z Projektem, jeżeli spółka nieruchomościowa amortyzuje budynki dla celów rachunkowych stosując niższe stawki niż dla celów podatkowych, do kosztów uzyskania przychodu będą mogły zostać zaliczone odpisy amortyzacyjne w wysokości przyjętej dla celów rachunkowych.

Jakub Czerski

Senior Tax Manager

Skontaktuj się z nami