podatek-u-zrodla-wht-accace-poland

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 9 października 2025 r. (II FSK 112/23) może zmienić praktykę rozliczania podatku u źródła (WHT) w Polsce. NSA uznał, że usługi pośrednictwa handlowego i koordynacja scentralizowanych zakupów świadczone przez podmioty zagraniczne mogą nosić cechy usług doradczych, reklamowych lub badania rynku, co zwiększa ryzyko obowiązku poboru WHT w kontekście świadczeń o podobnym charakterze.

Stan faktyczny sprawy – usługi pośrednictwa a podatek u źródła

Polska spółka z branży petrochemicznej, działająca w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej, korzystała z usług pośrednictwa świadczonych przez zagranicznych agentów m.in. z Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwajcarii i Francji. Agenci wspierali sprzedaż produktów spółki poza Polską – zajmowali się pozyskiwaniem klientów, prezentowaniem oferty, analizą rynków zbytu, planowaniem dostaw oraz wspieraniem działań marketingowych.

Spółka uznała, że takie świadczenia mają charakter czysto pośredniczy i w konsekwencji nie powinny być objęte podatkiem u źródła, gdyż nie mieszczą się w katalogu usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, obejmującym świadczenia o podobnym charakterze.

Interpretacja organów podatkowych i wyrok NSA – WHT a świadczenia o podobnym charakterze Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 marca 2022 r. (0111-KDIB1-2.4010.709.2021.1.AK) uznał, że stanowisko spółki jest błędne. W jego ocenie czynności wykonywane przez zagranicznych agentów – mimo odmiennego nazewnictwa – pełnią funkcję doradczo-promocyjną, gdyż wpływają na decyzje zakupowe i strategię sprzedażową spółki.

Organ wskazał, że decydujące znaczenie ma rzeczywisty charakter usług, a nie ich nazwa w umowie. W konsekwencji uznał, że wynagrodzenie wypłacane kontrahentom zagranicznym podlega 20% podatkowi u źródła.

Spółka zaskarżyła interpretację do WSA w Bydgoszczy, jednak sąd (wyrok z 19 lipca 2022 r., I SA/Bd 307/22) przyznał rację organowi. W uzasadnieniu wskazano, że katalog usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ma charakter otwarty, co oznacza, że obejmuje również świadczenia o podobnym charakterze – jeśli ich elementy przeważają nad innymi cechami usługi.

W ocenie sądu usługi świadczone przez agentów nie ograniczały się do technicznego kojarzenia stron transakcji, ale obejmowały działania analityczne, strategiczne i promocyjne, typowe dla usług doradczych i reklamowych.

Podobnie orzekł Naczelny Sąd Administracyjny, który oddalił skargę kasacyjną spółki. NSA podkreślił, że kontekście WHT a świadczeń o podobnym charakterze, czynności takie jak: rekomendowanie produktów, zbieranie informacji o rynku czy opracowywanie strategii sprzedaży noszą cechy zbliżone do usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a CIT, dlatego również podlegają podatkowi u źródła.

Zmiana podejścia sądów – szersza interpretacja podatku u źródła i świadczeń o podobnym charakterze Wyrok NSA z 9 października 2025 r. można postrzegać jako odejście od dotychczas dominującej praktyki, zgodnie z którą usługi pośrednictwa handlowego uznawano za czynności o charakterze operacyjnym, nieobjęte podatkiem u źródła.

Jeszcze w 2024 r. ten sam sąd w wyroku z 28 czerwca (II FSK 1311/21) wskazywał, że negocjacje handlowe czy zachwalanie towarów nie stanowią usług doradczych ani reklamowych, a elementy promocyjne zawarte w pośrednictwie nie zmieniają jego zasadniczego charakteru.

Nowe rozstrzygnięcie idzie jednak w przeciwnym kierunku – przyjmuje szeroką interpretację pojęcia „świadczeń o podobnym charakterze”, co może istotnie zwiększyć liczbę przypadków, w których konieczne będzie pobranie WHT od płatności na rzecz zagranicznych kontrahentów.

Skutki dla przedsiębiorców

Szeroka interpretacja pojęcia „świadczeń o podobnym charakterze”, obejmujących usługi podobne do doradczych czy reklamowych, przyjęta przez sądy, może w praktyce znacząco rozszerzyć katalog świadczeń objętych podatkiem u źródła. Dla przedsiębiorców oznacza to szereg potencjalnych skutków:

W efekcie podatnicy stają wobec rosnącej niepewności interpretacyjnej. Granica między świadczeniami o charakterze operacyjnym a usługami niematerialnymi objętymi WHT staje się coraz mniej wyraźna, co zwiększa ryzyko sporów i dodatkowych obciążeń podatkowych.

Jak ograniczyć ryzyko w zakresie WHT i świadczeń o podobnym charakterze

W obliczu coraz szerszej interpretacji przepisów o podatku u źródła kluczowym zadaniem dla przedsiębiorców staje się rzetelne rozpoznanie charakteru nabywanych usług i odpowiednie udokumentowanie ich celu gospodarczego. W praktyce bezpieczeństwo podatkowe można budować poprzez kilka komplementarnych działań, które łącznie tworzą spójną politykę w zakresie WHT.

Przede wszystkim warto rozpocząć od gruntownej analizy zawieranych umów z zagranicznymi kontrahentami. Nie chodzi jedynie o ich nazewnictwo, ale przede wszystkim o rzeczywisty zakres obowiązków oraz rezultat, jaki dana usługa ma przynieść. Często to właśnie z opisu faktycznych czynności wynika, czy usługa ma charakter stricte operacyjny, czy jednak nosi cechy świadczeń o podobnym charakterze, takich jak doradztwo, promocja lub badania rynku.

W sytuacjach wątpliwych dobrym rozwiązaniem może być wystąpienie o interpretację indywidualną, która potwierdzi sposób kwalifikacji usług i zakres obowiązków płatnika. Choć nie daje ona pełnej gwarancji bezpieczeństwa, stanowi istotny element ochrony w przypadku ewentualnej kontroli w obszarze WHT.

Podsumowanie

Wyrok NSA z 9 października 2025 r. (II FSK 112/23) wpisuje się w trend coraz szerszego rozumienia pojęcia „świadczeń o podobnym charakterze” w kontekście podatku u źródła. Oznacza to, że nawet jeśli dana usługa nie została wprost wymieniona w ustawie, może zostać objęta WHT, jeśli jej funkcje i cel gospodarczy są zbliżone do usług doradczych, reklamowych lub badania rynku.

Dla przedsiębiorców to wyraźny sygnał ostrzegawczy – nazwa umowy nie przesądza o obowiązkach podatkowych. Kluczowe jest zatem rzetelne przeanalizowanie, jaką faktycznie rolę pełni dane świadczenie w strukturze działalności.

Wsparcie Accace

W obliczu rosnącej liczby sporów dotyczących kwalifikacji usług niematerialnych oraz coraz szerszej interpretacji pojęcia „świadczeń o podobnym charakterze” kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie organizacji do ewentualnych kontroli podatkowych. Warto z wyprzedzeniem przeanalizować zawarte umowy, zweryfikować istniejące procedury wewnętrzne oraz zaktualizować dokumentację w zakresie podatku u źródła, aby ograniczyć ryzyko błędnej kwalifikacji i związanych z tym konsekwencji finansowych. Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami w celu uzyskania kompleksowej pomocy.

Case study

Poznaj historię naszego klienta z branży energetycznej, działającego na rynku europejskim, ktory zdecydował się wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku u źródła w Polsce.

Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów, 1 listopada 2025 roku został uruchomiony Moduł Certyfikatów i Uprawnień (MCU) w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Moduł ten umożliwia zarządzanie uprawnieniami w KSeF, składanie wniosków o wydanie certyfikatów oraz pobieranie certyfikatów na potrzeby korzystania z systemu.

Mamy nadzieję, że niniejszy przewodnik okaże się dla Państwa praktycznym wsparciem w pracy z Modułem Certyfikatów i Uprawnień w systemie KSeF. Przedstawiamy w nim najważniejsze funkcje modułu, które ułatwiają skuteczne zarządzanie dostępami i certyfikatami w ramach systemu.

Pobierz bezpłatny przewodnik po Module Certyfikatów i Uprawnień (MCU)

BEZPŁATNY E-BOOK O KSEF

Zachęcamy do pobrania e-booka poświęconemu Krajowemu Systemowi e-Faktur, który w przystępny sposób wyjaśnia najważniejsze zasady działania systemu. Przewodnik pomoże Państwu sprawnie przygotować organizację do korzystania z KSeF i uniknąć problemów związanych z wdrożeniem nowych obowiązków.

Lokalizacja i dostęp do Modułu Certyfikatów i Uprawnień w systemie KSeF

Moduł Certyfikatów i Uprawnień (MCU) jest dostępny wyłącznie z poziomu przeglądarki internetowej pod tym adresem.

Należy zaznaczyć, że Moduł Certyfikatów i Uprawnień w systemie KSeF nie będzie posiadał udostępnionego API. Oznacza to, że nie będzie możliwości bezpośredniej integracji z MCU za pomocą zewnętrznych systemów lub aplikacji.

Dostęp do Modułu Certyfikatów i Usprawnień możliwy jest za pośrednictwem poniższych przeglądarek internetowych:

  •  Google Chrome
  •  Mozilla Firefox
  •  Microsoft Edge
  •  Opera
  •  Safari.

Od 1 lutego 2026 r. zarządzanie uprawnieniami i składanie wniosków o certyfikat będzie możliwe w Aplikacji Podatnika KSeF 2.0 lub w programach komercyjnych zintegrowanych z API KSeF 2.0. Oznacza to, że nie będzie już trzeba robić tego przez MCU.

Jakie funkcje oferuje Moduł Certyfikatów i Uprawnień

Moduł Certyfikatów i Uprawnień stanowi jeden z kluczowych elementów Krajowego Systemu e-Faktur. W ramach funkcjonalności dostępnych w MCU możliwe jest:

  • nadawanie uprawnień użytkownikom przyszłego systemu KSeF 2.0
  • składanie wniosków o wydanie certyfikatów KSeF (1) oraz ich pobieranie.

Warto dodać, że poprzez Moduł Certyfikatów i Uprawnień możliwe jest również pobranie „odcisku palca certyfikatu kwalifikowanego”, w sytuacji, gdy ten nie zawiera identyfikatora NIP ani PESEL.

Moduł Certyfikatów i Uprawnień (MCU) nie jest modułem testowym czy przedprodukcyjnym. Oznacza to, że nadane w nim certyfikaty i uprawnienia mają moc prawną i będą służyć do korzystania z KSeF od 1 lutego 2026 r.

Po zalogowaniu się do MCU wyświetlana jest strona główna wraz z Menu widocznym po lewej stronie ekranu. Menu zawiera dwie pozycje rozwijane: „Uprawnienia” oraz „Certyfikaty”.

Pozycja „Uprawnienia” zawiera poniższe podzakładki:

  • Dodaj administratora – umożliwia nadanie uprawnień administratora
  • Nadaj uprawnienie – pozwala na nadanie uprawnień przyszłym użytkownikom KSeF
  • Zarządzaj uprawnieniami – umożliwia przeglądanie lub odbieranie uprawnień
  • Moje uprawnienia – pozwala na przeglądanie uprawnień otrzymanych w danym kontekście logowania (czyli dla konkretnego numeru NIP).

Pozycja „Certyfikaty” zawiera następujące podzakładki:

  • Wnioskuj o certyfikat – umożliwia złożenie wniosku o wydanie certyfikatu
  • Lista certyfikatów – pozwala na podgląd wygenerowanych certyfikatów, ich pobranie oraz unieważnienie.

Dostęp do poszczególnych funkcjonalności Modułu Certyfikatów i Uprawnień zależy od kontekstu, posiadanych uprawnień, roli użytkownika (np. komornik sądowy, JST) oraz zastosowanej metody uwierzytelnienia.

1) Certyfikat KSeF będzie stanowił jedną z metod uwierzytelnienia się w systemie i będzie wymagany do oznaczenia faktury kodem umożliwiającym potwierdzenie tożsamości wystawcy przy wystawianiu faktur w trybach szczególnych: offline24, offline (niedostępność systemu) oraz awaryjnym.

Sposoby logowania do MCU

Aby zalogować się do Modułu Certyfikatów i Uprawień w systemie KSeF podatnicy mają do wyboru dwie możliwości:

  • za pomocą profilu zaufanego
  • za pomocą certyfikatu kwalifikowanego (czyli kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub kwalifikowanej pieczęci elektronicznej).

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

W przypadku logowania do Modułu Certyfikatów i Uprawnień za pomocą certyfikatu kwalifikowanego należy najpierw wskazać, czy używany certyfikat zawiera numer NIP lub PESEL. Następnie należy pobrać żądanie autoryzacyjne na dysk komputera i podpisać je podpisem kwalifikowanym lub pieczęcią kwalifikowaną.

Kolejnym krokiem jest dodanie do MCU podpisanego żądania autoryzacyjnego. Załączany dokument musi mieć rozszerzenie .xml lub .xades. Po dodaniu pliku zostanie on wyświetlony na ekranie. Aby sfinalizować proces uwierzytelnienia, należy kliknąć przycisk „Dalej”.

Warto dodać, że czas trwania procesu uwierzytelnienia w MCU przy użyciu certyfikatu kwalifikowanego zależy również od wystawcy danego certyfikatu. Oznacza to, że ewentualne problemy z logowaniem przy pomocy elektronicznych podpisów lub pieczęci kwalifikowanych mogą wynikać zarówno z działania Modułu Certyfikatów i Uprawnień w systemie KSeF, jak i z usług dostawców tych narzędzi dla podatników.

Pobranie “odcisku palca” certyfikatu kwalifikowanego

W przypadku posiadania certyfikatu kwalifikowanego (kwalifikowanego podpisu lub pieczęci elektronicznej), który nie zawiera identyfikatora NIP ani PESEL, jego użycie w Module Certyfikatów i Uprawnień wymaga uprzedniego nadania uprawnień na tzw. odcisk palca tego certyfikatu. Pobranie odcisku palca certyfikatu kwalifikowanego możliwe jest po wyborze opcji „Pobierz odcisk palca certyfikatu kwalifikowanego”.

Aby uzyskać odcisk palca certyfikatu kwalifikowanego należy pobrać plik do podpisu. Następnie odszukać go na dysku, podpisać certyfikatem kwalifikowanym i przekazać do aplikacji używając przycisku „Przekaż plik”.

Po poprawnym załączeniu pliku uaktywni się przycisk „Pobierz odcisk palca”. Po jego kliknięciu otworzy się okno modalne z informacją o wygenerowanym odcisku palca, który można następnie skopiować i zapisać, aby następnie wykorzystać go do nadawania uprawnień w Module Certyfikatów i Uprawnień dla użytego certyfikatu kwalifikowanego.

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

Nadawanie uprawnień administratora w Module Certyfikatów i Uprawnień w systemie KSeF

W MCU możliwe jest nadawanie uprawnień administratora dla różnych typów podmiotów, w zależności od ich roli i struktury organizacyjnej. Uprawnienia mogą być nadawane:

  • podmiotom kontekstu bieżącego – czyli dla danego numeru NIP
  • jednostkom podrzędnym – identyfikowanym za pomocą identyfikatora wewnętrznego
  • podmiotom unijnym uprawnionym do samofakturowania – identyfikowanymi numerem VAT UE
  • podmiotom podrzędnym identyfikowanym przez NIP – opcja dostępna wyłącznie dla jednostek samorządu terytorialnego oraz grup VAT.

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

Rodzaje i zasady nadawania uprawnienień w MCU

Moduł Certyfikatów i Uprawnień umożliwia nadawanie różnego rodzaju uprawnień, które wybiera się z listy rozwijanej w polu „Rodzaj uprawnienia”. Dostępne są następujące opcje:

  • osobie fizycznej do pracy w KSeF
  • osobie fizycznej do pracy dla klienta (dostępne po otrzymaniu uprawnienia do wystawania i przeglądania faktur od klienta wraz z prawem do dalszego przekazywania uprawnień)
  • osobie fizycznej do pracy dla wszystkich klientów (dostępne po otrzymaniu uprawnienia do wystawania i przeglądania faktur od klienta wraz z prawem do dalszego przekazywania uprawnień)
  • podmiotowi do wystawiania faktur w trybie samofakturowania
  • do wystawiania i przeglądania faktur jako przedstawiciel podatkowy
  • podmiotowi do wystawiania faktur VAT RR
  • podmiotowi do wystawiania i przeglądania faktur
  • dostawcy usług Peppol do wystawiania faktur PEF.

Podczas nadawania uprawnień osobom fizycznym w MCU, konieczne jest wskazanie jednej z dwóch kategorii użytkowników:

  • osoba fizyczna posługująca się Profilem Zaufanym lub certyfikatem zawierającym identyfikator NIP lub PESEL (w takim wypadku należy podać imię, nazwisko i numer NIP lub PESEL)
  • osoba fizyczna posługująca się certyfikatem niezawierającym identyfikatora NIP ani PESEL (w takim wypadku należy podać imię, nazwisko, datę urodzenia, rodzaj dokumentu potwierdzającego tożsamość, numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, kraj wydania dokumentu oraz odcisk palca certyfikatu).

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

W Module Certyfikatów i Uprawnień dla każdej osoby fizycznej lub podmiotu, któremu nadawane są uprawnienia, należy wskazać co najmniej jedno z poniższych uprawnień:

  • wystawianie faktur
  • przeglądanie faktur
  • przeglądanie uprawnień
  • przeglądanie historii sesji (generowania UPO)
  • zarządzanie podmiotami podrzędnymi
  • wykonywanie operacji egzekucyjnych (wyłącznie dla roli komornik sądowy oraz organ egzekucyjny).

Warto pamiętać, że nadając uprawnienia podmiotowi do wystawiania i przeglądania faktur, możliwe jest przyznanie uprawnień wyłącznie do jednej lub obu z tych funkcji – w zależności od potrzeb.

Po wyborze odpowiedniego uprawnienia w Module Certyfikatów i Uprawnień należy dodatkowo określić, czy może być ono przekazywane dalej, co pozwala danemu podmiotowi delegować otrzymane uprawnienia swoim pracownikom.

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

Zarządzanie uprawnieniami w MCU

Po wybraniu funkcji „Zarządzaj uprawnieniami” użytkownik uzyskuje dostęp do wszystkich uprawnień nadanych dla danego numeru NIP lub przypisanych bezpośrednio do niego. Dane prezentowane są w formie tabel, które umożliwiają filtrowanie i przeglądanie informacji w następujących kategoriach:

  • obowiązujące uprawnienia
  • nadane uprawnienia
  • otrzymane uprawnienia podmiotowe
  • nadane uprawnienia podmiotowe
  • uprawnienia w jednostkach podrzędnych
  • uprawnienia podmiotów unijnych
  • role podmiotu
  • podmioty podrzędne (dostępne wyłącznie dla jednostek samorządu terytorialnego oraz grup VAT).

Użytkownicy posiadający odpowiednie uprawnienia zobaczą pod tabelami przycisk „Odbierz uprawnienia”, który umożliwia odebranie wskazanych uprawnień dla wybranego numeru NIP.

Funkcjonalność „Moje uprawnienia” umożliwia użytkownikowi przeglądanie listy wszystkich uprawnień nadanych w bieżącym kontekście (dla danego numeru NIP). Dostępna jest również opcja filtrowania posiadanych uprawnień.

Certyfikaty KSeF

W Module Certyfikatów i Uprawnień udostępniono funkcjonalność umożliwiającą wnioskowanie o certyfikat KSeF. Użyty podczas logowania środek uwierzytelnienia oraz zawarty w nim identyfikator, decydują o tym, na jaki identyfikator zostanie wydany certyfikat. Po wybraniu opcji „Wnioskuj o certyfikat” użytkownik zostaje przekierowany do formularza „Generowanie klucza i wniosku o wydanie certyfikatu”. Na tym etapie generowana jest para kluczy: publiczny i prywatny.

  • Klucz publiczny zostaje automatycznie dołączony do wniosku o wydanie certyfikatu. Klucz prywatny jest niezbędny do korzystania z certyfikatu KSeF i jest przypisany do jego właściciela
  • Klucz prywatny jest automatycznie zapisywany na urządzeniu Użytkownika w formie pliku z rozszerzeniem .key, (np. moj_certyfikat.key).

Klucz prywatny należy przechowywać w bezpieczny sposób i nie ujawniać osobom trzecim. Podczas generowania certyfikatu użytkownik musi podać nazwę certyfikatu, pod którą zostaną zapisane zarówno klucz prywatny, jak i sam certyfikat. Nazwa ta umożliwia późniejsze wyszukanie certyfikatu na liście oraz służy do zapisu powiązanych plików.

W kolejnym kroku należy ustawić hasło, które zabezpieczy klucz prywatny. Hasło to należy zapamiętać lub zapisać w bezpiecznym miejscu – nie ma możliwości jego zresetowania.

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

Po wygenerowaniu certyfikatu oraz otrzymaniu klucza prywatnego i publicznego należy określić jego przeznaczenie (np. do podpisywania linku weryfikacyjnego wystawcy lub do uwierzytelniania w systemie KSeF) oraz wskazać datę rozpoczęcia jego ważności.

Użycie przycisku „Wyślij wniosek o wydanie certyfikatu” uruchamia proces wydawania certyfikatu KSeF.

Podręcznik użytkownika Modułu Certyfikatów i Uprawnień MCU

Uzyskanie informacji o wydanych certyfikatach umożliwia funkcjonalność „Lista certyfikatów”. Jest to podzakładka dostępna w sekcji „Certyfikaty” z Menu głównego systemu. W przypadku większej liczby certyfikatów, Moduł Certyfikatów i Uprawnień oferuje możliwość filtrowania wyników, co ułatwia wyszukiwanie konkretnego dokumentu.

Plik z certyfikatem można pobrać bezpośrednio po zakończeniu procesu jego wydawania  
lub w dowolnym momencie z poziomu „Listy certyfikatów”. Certyfikat jest zapisywany pod nazwą zdefiniowaną w trakcie składania wniosku, a jego format to PEM z rozszerzeniem .crt (np. moj_certyfikat.crt).

Z poziomu „Listy certyfikatów” dostępna jest również funkcja unieważniania certyfikatu KSeF. Certyfikat można unieważnić tylko pojedynczo i wyłącznie w zakresie certyfikatów własnych. Podczas procesu unieważniania należy wybrać jeden z trzech powodów unieważnienia:

  • Certyfikat został zastąpiony nowym – np. dotychczasowy certyfikat nie będzie już wykorzystywany, ponieważ został zastąpiony nowym, z innym okresem ważności
  • Naruszenie bezpieczeństwa klucza prywatnego – np. właściciel utracił kontrolę nad kluczem prywatnym do certyfikatu lub doszło do jego ujawnienia
  • Nieokreślony powód unieważnienia – np. decyzja o unieważnieniu nie wynika z zastąpienia certyfikatu ani z naruszenia bezpieczeństwa.

W MCU został również określony limit liczby posiadanych certyfikatów. W uproszczeniu:

  • dla użytkowników posługujących się numerem PESEL oraz nieposiadających PESEL/NIP – limit to 2 certyfikaty aktywne + 2 zapasowe
  • dla użytkowników posługujących się numerem NIP – limit wynosi 100 certyfikatów aktywnych + 100 zapasowych.

Zapraszamy także do pobrania publikacji „KSeF – pytania i odpowiedzi”, która w przystępny sposób wyjaśnia najczęstsze wątpliwości dotyczące korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Materiał zawiera praktyczne wskazówki oraz odpowiedzi na pytania uczestników naszych webinarów i szkoleń, dzięki którym łatwiej przygotują się Państwo do nadchodzących zmian i sprawnego wdrożenia KSeF w swojej organizacji.

Wsparcie Accace 

przyjemnością pomożemy w przygotowaniu Państwa organizacji do wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur. Wspieramy firmy w nauce obsługi Modułu Certyfikatów i Uprawnień oraz w nadawaniu wszystkich niezbędnych uprawnień wewnątrz organizacji przed wejściem w życie obowiązkowego KSeF.

Oferujemy również kompleksowe wsparcie, w tym:

  • audyt procesów fakturowania i ich zgodności z wymogami KSeF
  • mapowanie transakcji oraz weryfikację aspektów podatkowych
  • szkolenia i warsztaty dedykowane dla działów księgowych, operacyjnych i IT
  • a także inne usługi wspierające skuteczne przygotowanie organizacji do pracy z modułem certyfikatów i uprawnień KSeF.

Zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem ekspertów.


Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Wejście w życie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) stanowi dla podatników ogromne wyzwanie. Nowe przepisy oznaczają nie tylko zmianę narzędzi służących do fakturowania, ale również konieczność reorganizacji procesów finansowo-księgowych, sprzedażowych czy kontrolnych. Szczególnym wyzwaniem jest wdrożenie KSeF w JST, czyli jednostkach samorządu terytorialnego, które ze względu na specyfikę rozliczania VAT muszą zmierzyć się z wyjątkowo skomplikowanym procesem dostosowania do nowych przepisów.  Brak odpowiedniego przygotowania do KSeF w jednostkach samorządu terytorialnego może skutkować poważnymi problemami organizacyjnymi i finansowymi.

Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja okaże się dla Państwa praktycznym wsparciem i pomoże sprawnie przygotować się do wdrożenia KSeF w jednostkach samorządu terytorialnego.

Pobierz bezpłatny przewodnik po KSeF w JST

Jak KSeF wpłynie na rozliczenia VAT w JST

Choć samorządowe jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe (dalej: jednostki podrzędne) prowadzą samodzielną działalność gospodarczą i mogą sprawiać wrażenie odrębnych podatników, na gruncie VAT podatnikiem jest jedna całość – jednostka samorządu terytorialnego (JST) wraz ze swoimi jednostkami podrzędnymi. Obejmuje to urząd obsługujący JST, samorządowe jednostki budżetowe oraz samorządowe zakłady budżetowe, które stanowią „części” jednego podatnika VAT.[1]

Powyższa centralizacja dotyczy jedynie rozliczeń dla celów VAT. W praktyce oznacza to, że zarówno JST, jak i jej jednostki podrzędne mogą posiadać odrębne identyfikatory podatkowe NIP, przy czym dla rozliczeń VAT kluczowy jest numer NIP JST, natomiast numer NIP jednostki podrzędnej może
być wykorzystywany np. przy opłacaniu zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników.

Wejście w życie KSeF nie zmieni powyższych zasad rozliczania VAT przez jednostki samorządu terytorialnego. Co więcej, JST będą traktowane dla celów KSeF tak samo jak pozostali podatnicy VAT. Oznacza to, że będą zobowiązani do m.in.:

Faktury ustrukturyzowane wystawiane przez JST

Jednostki samorządu terytorialnego, wystawiając faktury VAT, zobowiązane są do wskazywania swojego numeru NIP wraz z nazwą i adresem. Jeżeli faktura dotyczy jednostki podrzędnej, dodatkowo na fakturze mogą zostać zamieszczone numer NIP, nazwa i adres tej jednostki podrzędnej.

Po wejściu w życie obowiązkowego KSeF wskazanie danych jednostki podrzędnej na fakturze ustrukturyzowanej stanie się wręcz konieczne, aby możliwe było jej prawidłowe zaksięgowanie.

W fakturach ustrukturyzowanych wystawianych przez JST w ramach KSeF, w strukturze FA(3) będzie należało podać:

Uzupełnienie danych jednostki podrzędnej w elemencie Podmiot3 umożliwia wystawienie faktury, w której formalnym sprzedawcą pozostaje JST, przez osobę lub podmiot działający w ramach danej jednostki podrzędnej.

Brak wskazania tych danych skutkuje tym, że faktura ustrukturyzowana będzie traktowana jako wystawiona przez całą JST, a nie przez konkretną jednostkę podrzędną i w konsekwencji będzie widoczna w ogólnej ewidencji faktur JST, a nie w ewidencji tej jednostki podrzędnej.

Faktury wystawiane na rzecz JST w KSeF

Podobnie jak w przypadku faktur wystawianych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), również faktury wystawiane na rzecz JST powinny wskazywać JST jako nabywcę – z jej numerem NIP, nazwą i adresem. Dodatkowo na fakturach można zamieścić dane jednostki podrzędnej, jeżeli dana transakcja jej dotyczy. Po wejściu w życie obligatoryjnego KSeF wskazywanie danych jednostek podrzędnych na fakturach ustrukturyzowanych będzie konieczne, aby trafiły do odpowiedniej jednostki podrzędnej.

W przypadku faktur zakupowych otrzymywanych przez JST, w strukturze FA(3) będzie należało podać:

Ujęcie danych jednostki podrzędnej w elemencie Podmiot3 umożliwi dostęp do faktury, w której nabywcą jest JST, zarówno:

Warto dodać, że JST wraz ze swoimi jednostkami podrzędnymi może również korzystać z identyfikatora wewnętrznego (IDWew). W takim przypadku, zamiast identyfikatora podatkowego NIP jednostki podrzędnej, na fakturze może być wskazany właśnie IDWew tej jednostki.

W strukturze logicznej FA(3) przewidziano także obowiązek wypełnienia znacznika JST w danych nabywcy (Podmiot2).

Podczas wystawiania faktury należy wskazać, czy dotyczy ona jednostki podrzędnej JST. Odbywa się to poprzez wypełnienie pola „JST” wartością „1” lub „2”:

Uwierzytelnienie w KSeF przez JST

Jednostki samorządu terytorialnego (JST) będą uwierzytelniały się w KSeF tak jak inni podatnicy niebędący osobami fizycznymi. Oznacza to, że uwierzytelnienie w KSeF w JST może odbywać się na dwa sposoby:

Osoba pełniąca rolę administratora będzie posiadała pełny zakres uprawnień w systemie, w tym możliwość nadawania i odbierania uprawnień innym osobom fizycznym lub podmiotom działającym w imieniu JST.

Administrator, uwierzytelniając się w KSeF w imieniu JST, będzie podawał jako numer identyfikacji podatkowej numer NIP JST oraz uwierzytelniał się przy użyciu np. Profilu Zaufanego lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Warto podkreślić, że zawiadomienie ZAW-FA może być składane wyłącznie przez JST, a nie jednostki podrzędne. Administrator JST będzie mógł zarządzać jednostkami podrzędnymi i nadawać osobie fizycznej uprawnienia administratora jednostki podrzędnej. Następnie administrator jednostki podrzędnej będzie mógł nadawać uprawnienia kolejnym osobom fizycznym lub podmiotom w imieniu jednostki podrzędnej (ale nie w imieniu innych jednostek podrzędnych lub całego JST).

Dodatkowo, JST będą mogły korzystać z pozostałych metod uwierzytelniania przewidywanych w KSeF, takich jak certyfikaty KSeF oraz tokeny (przy czym z tokenów będzie można korzystać jedynie do końca 2026 roku).

JST i administrator wskazany w ZAW-FA mogą nadawać uprawnienia osobom fizycznym pełniącym funkcje administratorów jednostek podrzędnych. Osoba fizyczna będąca administratorem jednostki podrzędnej może posiadać w KSeF uprawnienia do:

Z kolei administrator jednostki podrzędnej JST może nadać uprawnienia osobie fizycznej m.in. do:

Przykłady nadawania uprawnień w KSeF w JST

  1. JST składa zawiadomienie ZAW-FA i wyznacza burmistrza miasta jako osobę korzystającą z KSeF w imieniu JST (administratora),
  2. Osoba fizyczna wyznaczona przez JST (administrator – burmistrz) uwierzytelnia się w KSeF podpisem kwalifikowanym i wyznacza osobę fizyczną na administratora jednostki podrzędnej, czyli urzędu gminy (zastępcę burmistrza),
  3. Osoba fizyczna wyznaczona przez JST (administrator – burmistrz) uwierzytelnia się w KSeF podpisem kwalifikowanym i wyznacza osobę fizyczną na administratora jednostki podrzędnej, czyli samorządowej jednostki budżetowej (dyrektora szkoły),
  4. Osoba fizyczna wyznaczona przez JST (administrator – burmistrz) uwierzytelnia się w KSeF podpisem kwalifikowanym i wyznacza osobę fizyczną na administratora jednostki podrzędnej, czyli samorządowej jednostki budżetowej (dyrektora MOPS),
  5. Osoba fizyczna będąca administratorem urzędu gminy (zastępca burmistrza) nadaje uprawnienie do wystawiania faktur i dostępu do faktur – w ramach jednostki podrzędnej (urzędu gminy) osobie fizycznej (księgowej obsługującej urząd gminy),
  6. Osoba fizyczna będąca administratorem samorządowej jednostki budżetowej (dyrektor szkoły) nadaje uprawnienie do wystawiania faktur i dostępu do faktur – w ramach jednostki podrzędnej JST (szkoły) osobie fizycznej 1 (księgowej obsługującej szkołę),
  7. Osoba fizyczna będąca administratorem samorządowej jednostki budżetowej (dyrektor szkoły) nadaje uprawnienie do wystawiania faktur i dostępu do faktur – w ramach jednostki podrzędnej JST (szkoły) osobie fizycznej 2 (księgowej obsługującej szkołę),
  8. Osoba fizyczna będąca administratorem samorządowej jednostki budżetowej (dyrektor MOPS) nadaje uprawnienie do wystawiania faktur oraz dostępu do faktur w ramach jednostki podrzędnej JST (MOPS) osobie fizycznej (księgowej obsługującej MOPS).

W powyższym modelu:

Osoba fizyczna (księgowa obsługująca urząd gminy), po uwierzytelnieniu się w KSeF w kontekście numeru NIP urzędu gminy:

  • będzie mogła wystawiać faktury, w których sprzedawcą (Podmiot1) jest dana JST, a w Podmiot3 zostały wskazane dane (w tym numer NIP) jednostki podrzędnej (urzędu gminy) oraz
  • będzie posiadała dostęp do faktur JST, w których jednostka podrzędna występuje jako Podmiot3,
  • nie będzie mogła wystawiać pozostałych faktur, w których JST występuje jako Podmiot1, oraz nie będzie miała dostępu do pozostałych faktur JST, w tym faktur dotyczących pozostałych jednostek podrzędnych.

Osoba fizyczna 1 i osoba fizyczna 2 (księgowe obsługujące szkołę), po uwierzytelnieniu się w KSeF w kontekście numeru NIP szkoły:

  • będą mogły wystawiać faktury, w których sprzedawcą (Podmiot1) jest dana JST, a w Podmiot3 zostały wskazane dane (w tym numer NIP) jednostki podrzędnej (szkoły),będą posiadały dostęp do faktur JST, w których jednostka podrzędna występuje jako Podmiot3,
  • nie będą mogły wystawiać pozostałych faktur, w których JST występuje jako Podmiot1 oraz nie będą miały dostępu do pozostałych faktur JST, w tym faktur dotyczących pozostałych jednostek podrzędnych.

Osoba fizyczna (księgowa obsługująca MOPS), po uwierzytelnieniu się w KSeF w kontekście numeru NIP MOPS-u:

  • będzie mogła wystawiać faktury, w których sprzedawcą (Podmiot1) jest dana JST, a w Podmiot3 zostały wskazane dane (w tym numer NIP) jednostki podrzędnej (MOPS-u),będzie posiadała dostęp do faktur JST, w których jednostka podrzędna występuje jako Podmiot3,
  • nie będzie mogła wystawiać pozostałych faktur, w których JST występuje jako Podmiot1 oraz nie będzie miała dostępu do pozostałych faktur JST, w tym faktur dotyczących pozostałych jednostek podrzędnych.

Uprawnienie do wystawiania lub dostępu do faktur w KSeF w JST mogą posiadać również podmioty zewnętrzne wskazane przez jednostkę podrzędną (np. biura rachunkowe). JST lub administrator jednostki podrzędnej, nadając uprawnienia bezpośrednie podmiotowi posiadającemu numer NIP (np. biuru rachunkowemu), decyduje czy dany podmiot  będzie mógł delegować uprawnienia dalej – na inne podmioty (np. swoich pracowników). W praktyce oznacza to rozróżnienie pomiędzy uprawnieniami bezpośrednimi a pośrednimi.

Korzystanie z tego rozwiązania jest dobrowolne, ale może znacząco ułatwić obsługę fakturowania w JST. Dzięki niemu, w przypadku zmian kadrowych w ramach podmiotu zewnętrznego (np. biura rachunkowego), nie ma konieczności aktualizowania danych wszystkich osób fizycznych uprawnionych do wystawiania lub dostępu do faktur przez JST czy jej jednostki podrzędne.

Wystarczy, że aktualizacji uprawnień osób fizycznych dokona sam podmiot (np. biuro rachunkowe), a nie wszystkie JST lub jednostki podrzędne, które wskazały ten podmiot jako uprawniony do działania w ich imieniu.

Wsparcie Accace

Z przyjemnością pomożemy Państwa jednostce samorządu terytorialnego, wraz z jej jednostkami podrzędnymi – odpowiednio przygotować się do wdrożenia KSeF. Oferujemy m.in. audyt procesów fakturowania i ich zgodności z KSeF, mapowanie transakcji i weryfikacje aspektów podatkowych, dedykowane szkolenia i warsztaty dla działów księgowych, operacyjnych i IT, oraz wiele innych czynności wspierających odpowiednie przygotowanie do KSeF.


Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

1 stycznia 2025 roku do polskiego systemu podatkowego została wprowadzona istotna zmiana dotycząca podatników CIT. Mowa o obowiązku składania plików JPK_CIT, czyli jednolitych plików kontrolnych zawierających dane z ksiąg rachunkowych przedsiębiorstw.

Nowy obowiązek ma na celu zapewnienie organom podatkowym bieżącego dostępu do ksiąg i ewidencji podatników, co znacząco zwiększa możliwości kontrolne administracji. Jednocześnie wymusza on na przedsiębiorcach dostosowanie systemów finansowo-księgowych oraz procedur wewnętrznych do nowego formatu raportowania.

Choć głównym celem wdrożenia JPK_CIT jest uszczelnienie systemu podatkowego i zwiększenie transparentności działań podatników, cyfryzacja rozliczeń przynosi również realne korzyści. Automatyzacja procesów raportowania i bieżąca kontrola danych umożliwia szybsze wykrywanie nieprawidłowości, usprawnia komunikację z organami podatkowymi oraz może przyspieszyć zwroty podatków, w szczególności VAT.

Wdrożenie nowych obowiązków wiąże się z istotnym wysiłkiem organizacyjnym – obejmuje m.in. aktualizację planu kont, modyfikację procedur obiegu dokumentów oraz rozwój kompetencji zespołów księgowych i finansowych. Aby ułatwić przedsiębiorcom dostosowanie się do nadchodzących zmian, nasi eksperci opracowali checklistę wdrożeniową oraz zestaw wymagań JPK_CIT, które pozwolą przygotować się do nowych regulacji w pełnej zgodności z przepisami.

Pobierz bezpłatną checklistę JPK_CIT 

Czym jest JPK_CIT?

JPK_PD – potocznie nazywany JPK_CIT, to nowa struktura pliku zawierającego dane z ksiąg rachunkowych, który należy przesyłać do urzędu skarbowego. Obecnie obowiązuje już JPK_CIT_KR, który jest jednak przekazywany wyłącznie na żądanie organów podatkowych.

Nowe przepisy przewidują obowiązek corocznego przesyłania określonych plików.

Dla podatników CIT nowa struktura JPK_PD obejmie następujące pliki:

  • JPK_KR_PD (Jednolity Plik Kontrolny Księgi Rachunkowe Podatek Dochodowy) – struktura obejmująca zapisy z ksiąg rachunkowych rozszerzona o dodatkowe informacje
  • JPK_ST_KR (Jednolity Plik Kontrolny Środki Trwałe) – nowa struktura obejmująca ewidencję środków trwałych i WNiP.

Przepisy

Obowiązek raportowania JPK_CIT wprowadza rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 sierpnia 2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podstawą prawną jest art. 9 ust. 1c oraz ust. 5 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.

Nowy zakres obowiązków – kogo obejmą i od kiedy będą obowiązywać 

Obowiązek przesyłania JPK_PD jest wprowadzany stopniowo. Zmiany będą realizowane według harmonogramu za lata podatkowe rozpoczynające się po:

  • 31 grudnia 2024 r. – dla podatników CIT, których wartość przychodu uzyskanego w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 milionów euro oraz dla PGK (podatkowych grup kapitałowych w rozumieniu ustawy o CIT),
  • 31 grudnia 2025 r. – dla pozostałych podatników CIT oraz PIT, zobowiązanych do składania JPK_VAT,
  • 31 grudnia 2026 r. – dla pozostałych podatników.

Pierwsze struktury logiczne JPK_KR_PD należy złożyć najpóźniej z upływem terminu złożenia zeznania podatkowego za 2025 r. (czyli w większości przypadków w marcu 2026 r.).

Zwolnienie z obowiązku

Z obowiązków związanych z JPK CIT zwolnieni są podatnicy:

  • zwolnieni podmiotowo od podatku (art. 6 ust. 1), z wyjątkiem fundacji rodzinnych,
  • osiągający wyłącznie dochody wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o CIT oraz którzy nie są obowiązani do sporządzenia deklaracji lub informacji, o których mowa w art. 29a ustawy o CIT (np. stowarzyszenie),
  • prowadzący uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów (np. koło gospodyń wiejskich).

Art. 27a. [zwolnienie z obowiązku składania zeznania oraz informacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej]

Zeznanie, o którym mowa w art. 27 ust. 1, może być składane w postaci papierowej przez podatników, którzy osiągają wyłącznie dochody wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 oraz nie są obowiązani do sporządzenia deklaracji lub informacji, o których mowa w art. 35 ust. 10, art. 38 ust. 1a i 1b, art. 39 ust. 1-4, art. 42 ust. 1a-4, art. 42a ust. 1 i art. 42e ust. 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kluczowe cele wprowadzenia nowej struktury 

  • Szersze i bardziej szczegółowe raportowanie danych związanych z zapisami księgowymi, w tym zarówno wynikiem bilansowym, jak i podatkowym.
  • Bardziej precyzyjna ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstw dla organów podatkowych.
  • Automatyczna identyfikacja transakcji zagranicznych przy użyciu numeru NIP, a także transakcji powiązanych, w oparciu o listy podmiotów posiadane przez Ministerstwo Finansów. To z kolei pozwala na skuteczną weryfikację prawidłowości raportowania podatku u źródła, takich jak IFT-2 i CIT-10Z oraz cen transferowych (TPR-C).
  • Zwiększona skuteczność typowania do kontroli podatkowych, ponieważ umożliwia organom analizę danych bez konieczności samodzielnego rozpoznawania unikalnych zasad księgowania, planów kont czy niestandardowych zapisów księgowych. Za pomocą odpowiednich algorytmów księgi podatnika mogą być „przeskanowane”.
  • Możliwość porównania przez organy firm działających w tej samej branży i na tym samym rynku. Analiza obejmuje m.in. ustalenie bazowej marżowości, kompozycji przychodów
    i kosztów, proporcji finansowania zewnętrznego oraz korzystania z usług grupowych. Dodatkowo struktura umożliwia weryfikację zasad amortyzacji zarówno księgowej, jak i podatkowej, w tym identyfikowanie nieprawidłowości przy księgowaniu ulepszeń, likwidacji czy ujawnień środków trwałych, a także anomalii w ustalaniu ich wartości początkowej.
  • Szybkie zidentyfikowanie środków trwałych ujętych w ewidencji, które nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej podatnika, co zwiększa skuteczność kontroli i ogranicza ryzyko nadużyć.
  • Możliwość technicznego powiązania JPK_CIT z Krajowym Systemem e-Faktur (KSeF),
    co pozwala na integrację dwóch różnych systemów podatkowych i usprawnia proces weryfikacji danych.

Struktura i elementy JPK_CIT

Struktura JPK_CIT pozwala na przekazywanie pełnych danych niezbędnych do kontroli podatkowej. Zawiera informacje o kontrahentach, transakcjach, środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych. Wdrożenie wymaga przygotowania systemów informatycznych, które umożliwią uzupełnienie ksiąg o dodatkowe dane, zgodnie z przepisami wykonawczymi.

Dane wymagane w JPK_CIT obejmują:

  • Identyfikację kontrahentów – numer NIP, numer identyfikacyjny faktury w KSeF (jeśli został nadany), w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej wystarczy imię i nazwisko, a w przypadku przedsiębiorców pełna nazwa firmy i NIP.
  • Znaczniki identyfikujące konta księgowe – odrębne od planu kont, dopasowane do rodzaju podatnika (bank, zakład ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny, dom maklerski itp.).
  • Dane dotyczące środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) – numer dowodu, rodzaj dowodu, daty nabycia, przyjęcia do używania i wykreślenia, numer inwentarzowy oraz numer faktury w KSeF, jeśli dokument jest ustrukturyzowany.
  • Różnice pomiędzy wynikiem finansowym a podstawą opodatkowania – szczegółowy podział przychodów i kosztów na kategorie, w tym przychody i koszty nieuznawane za koszty podatkowe oraz przychody zwolnione lub nieujęte w księgach w danym roku.

W przypadku składników majątku wprowadzonych do ewidencji przed 2025 r., raportowane będą jedynie wybrane informacje, takie jak numer faktury KSeF i data wykreślenia z ewidencji, co ułatwia dostosowanie się do nowych wymogów.

Jak JPK_CIT wpłynie na codzienną pracę księgowych?

Kluczowe aspekty, które zadecydują o nowym kształcie pracy księgowych po wdrożeniu JPK_CIT:

  • Dodatkowe obowiązki i wyzwania organizacyjne,
  • Zapewnienie zgodności planu kont z nowymi standardami,
  • Bieżąca kontrola jakości danych księgowych,
  • Szkolenia pracowników w zakresie nowych wymogów raportowania,
  • Ścisła współpraca z dostawcami oprogramowania finansowo-księgowego – tylko aktualne systemy gwarantują poprawne generowanie plików JPK_CIT,
  • Stałe monitorowanie komunikatów Ministerstwa Finansów,
  • Precyzyjne księgowanie i mapowanie każdej operacji na bieżąco,
  • Konieczność prowadzenia ksiąg w sposób spójny i transparentny przez cały rok,
  • Możliwość usprawnienia kontroli wewnętrznej i zarządzania finansami dzięki ustrukturyzowanym danym,
  • Potencjalne ułatwienia w komunikacji z bankami i audytorami dzięki jednolitemu formatowi plików.

Elementy obowiązkowe i fakultatywne w JPK_KR_PD po 31.12.2024 r. i po 31.12.2025 r.

Element struktury JPK_KR_PDRok po 31.12.2024 r.Rok po 31.12.2025 r.
Dziennik księgowyobowiązkoweobowiązkowe
ZOIS (obrotówka)obowiązkoweobowiązkowe
Kontozapis (wykaz zapisów księgowych)obowiązkoweobowiązkowe
Mapowanie planu kont (sprawozdanie wg MSSF)fakultatywne (o ile Ministerstwo Finansów przygotuje znaczniki do mapowania; w innym przypadku nawet gdyby podatnik chciał spełnić ten wymóg, nie będzie miał praktycznej możliwości)obowiązkowe
Mapowanie planu kont (sprawozdanie wg polskich przepisów)obowiązkoweobowiązkowe
Numer systemowy i kod kraju kontrahentaobowiązkoweobowiązkowe
NIP kontrahentafakultatywneobowiązkowe
Numer KSeF dla faktur sprzedażowych (jeśli nadano)fakultatywneobowiązkowe
Dane dotyczące rozliczenia podatku dochodowego (węzeł RPD)fakultatywneobowiązkowe

Elementy obowiązkowe i fakultatywne w JPK_ST_KR po 31.12.2024 r. i po 31.12.2025 r.

Element struktury JPK_ST_KRRok po 31.12.2024 r.Rok po 31.12.2025 r.
Ewidencja (rejestr) ŚT/WNiP
podatkowa i rachunkowa
obowiązkoweobowiązkowe
Nazwa aktywaobowiązkoweobowiązkowe
Dane dotyczące amortyzacji
(metoda, stawka, częstotliwość odpisu, zwiększenia, zmniejszenia, zmiana stawki)
obowiązkoweobowiązkowe
Wartość początkowa aktywaobowiązkoweobowiązkowe
Powód wykreślenia z ewidencjiobowiązkoweobowiązkowe
KSeF ID faktury dokumentacyjnej zbycie ŚT/WNiPfakultatywneobowiązkowe
NIP kontrahentafakultatywneobowiązkowe
Numer i rodzaj dowodu przyjęcia do używaniafakultatywneobowiązkowe
Numer inwentarzowyfakultatywneobowiązkowe
Data nabycia, wytworzenia, przyjęcia lub wykreśleniafakultatywneobowiązkowe

Pytania i odpowiedzi

W związku z licznymi wątpliwościami dotyczącymi obowiązków związanych z raportowaniem JPK_KR_PD oraz JPK_KR_ST, Ministerstwo Finansów opublikowało zestawienie odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (Q&A) [1]. Celem publikacji jest rozwianie pojawiających się niejasności w tym zakresie. Choć dokument ten nie stanowi źródła prawa o charakterze wiążącym, wskazuje na oczekiwania MF dotyczące przyszłego sposobu raportowania plików JPK CIT.

Poniżej przedstawiamy, naszym zdaniem, najistotniejsze odpowiedzi Ministerstwa Finansów dotyczące obowiązków związanych z JPK CIT.

1. Czy jest możliwość podziału pliku JPK_ST_KR w przypadku dużej ilości danych? Spółka ma 2 mln środków trwałych w aktualnej ewidencji środków trwałych.
Czy w takim przypadku można wygenerować dwa pliki JPK_ST_KR?

Nie jest przewidziana możliwość dzielenia pliku JPK_ST_KR.

2. Czy podatnicy prowadzący pełne księgi, nie będą już zobowiązani do udostępniania pliku JPK_KR (1) na żądanie, a zamiast tego będą musieli przesyłać plik JPK_KR_PD (1) tylko raz w roku?

Wprowadzenie JPK_KR_PD nie powoduje likwidacji JPK_KR na żądanie. JPK_KR będzie funkcjonował m.in. Za okresy przed wejściem w życie obowiązku raportowania w postaci JPK_KR_PD.

3. Czy limit przychodów 50 mln euro służący do ustalenia, od kiedy należy stosować nowe struktury, odnosi się do przychodów podatkowych czy księgowych?

Wskazany wyżej limit przychodów 50 mln euro odnosi się wyłącznie do przychodów ustalonych na gruncie prawa podatkowego.

4. Zakładając, że rok podatkowy jest rokiem kalendarzowym, w celu ustalenia, czy od 1.01.2025 r. Konieczne jest stosowanie nowych struktur JPK_KR, bada się przychody z roku 2023 czy 2024?

Począwszy od 1 stycznia 2025 r. Rokiem bazowym przy badaniu ustalonego limitu przychodowego w wysokości 50 mln euro będzie rok podatkowy poprzedzający rok, za który obowiązek z zakresu JPK_KR_PD będzie miał po raz pierwszy zastosowanie, tj. 2024 rok.

5. Czy spółki – osoby prawne będą miały obowiązek przesyłania JPK_KR_PD za rok rozpoczynający się po 31.12.2025 r., czy po 31.12.2026 r.?

Obowiązkiem z zakresu JPK CIT za rok podatkowy/obrotowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2025 r. zostaną objęci podatnicy CIT i spółki niebędące osobami prawnymi […] inni niż określeni w pkt 1) obowiązani do składania JPK_VAT.

6. Czy należy wykazywać w pliku JPK środki trwałe, które zostały całkowicie umorzone przed 1.01.2025 księgowo oraz podatkowo?

W trakcie raportowania struktury logicznej JPK_ST_KR wykazujemy wszystkie środki trwałe, które są na stanie jednostki – znajdują się w ewidencji środków trwałych. Nie są wykazywane środki trwałe zlikwidowane przed 01.01.2025 r.

7. Czy w przypadku wykreślenia z ewidencji ŚT/WNIP nieumorzonego, to w JPK_ST_KR należy wykazać wartość netto zaliczaną w koszty podatkowe?
Jeśli tak, w którym polu?

W przypadku wykreślenia z ewidencji ŚT/WNIP środka trwałego niezamortyzowanego w całości, w JPK_ST_KR nie wykazujemy wartości niezamortyzowanej części.

8. Klient w połowie przyszłego roku planuje zmienić system finansowo-księgowy i w związku z tym, wspomniał, że planuje przygotować dwa pliki JPK_KR_PD (jeden za pierwszą połowę przyszłego roku ze starego systemu, drugi za drugą połowę roku z nowego systemu). Czy takie podejście będzie dopuszczalne?

Pliki JPK_KR_PD mogą być generowane za dowolne okresy, weryfikowana będzie jednak ciągłość zapisów.

9. W jaki sposób i do jakiego urzędu podatnik będzie zobowiązany wysyłać nowe pliki JPK_KR oraz JPK_ST_KR?

Zgodnie z przepisem art. 9 ust 1c ustawy CIT „podatnicy prowadzący księgi rachunkowe są obowiązani prowadzić te księgi przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego te księgi po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do dnia upływu terminu złożenia zeznania, o którym mowa w art. 27 ust. 1, albo deklaracji, o której mowa w art. 28r ust. 1. Pliki JPK należy utworzyć przy pomocy programu księgowego oraz wysłać bezpośrednio z programu, jeżeli ma funkcję wysyłki plików JPK. Wysyłkę można również zrealizować za pomocą aplikacji klient JPK WEB.

Przygotowanie do JPK_CIT

Przed podatnikami CIT stoi szereg wyzwań, jakie niesie ze sobą kolejny etap cyfryzacji rozliczeń podatkowych w Polsce. W ramach przygotowań do obowiązkowego wysyłania ksiąg do organów skarbowych, podatnicy muszą wziąć pod uwagę:

  • Wyznaczenie danych, które trafią do urzędu skarbowego,
  • Uwzględnienie dodatkowych źródeł informacji: JPK_VAT, TPR, e-sprawozdania finansowe,
  • Sprawdzenie i analiza istniejących systemów oraz procesów księgowych,
  • Wskazanie obszarów wymagających zmian i dostosowań IT,
  • Aktualizacja procedur księgowych zgodnie z wymaganiami JPK_CIT,
  • Szkolenie pracowników działów finansowo-księgowych,
  • Przeprowadzenie testów nowych rozwiązań (próbny eksport danych),
  • Wykrycie potencjalnych błędów i zmniejszenie ryzyka przy pierwszym raportowaniu.

Na co Urząd Skarbowy zwróci uwagę w danych z JPK_CIT? 

Wprowadzenie obowiązku raportowania JPK_CIT to nie tylko wyzwanie technologiczne i procesowe, ale przede wszystkim merytoryczne. Prowadzenie ksiąg oraz rozliczanie podatku dochodowego nigdy nie było tak łatwo dostępne. Tym samym, jeszcze nigdy przegląd rozliczeń w podatku dochodowym nie był tak pilny i wskazany.

W ramach przygotowań do raportowania JPK_CIT szczególnie rekomendujemy i kładziemy nacisk na przyjrzenie się rozliczeniom CIT pod kątem udostępnianych – od teraz regularnie – danych urzędowi skarbowemu.

Jak do danych z JPK_CIT podejdzie urząd? Które obszary są tymi najbardziej pożądanymi do weryfikacji?

  • Pełny wgląd urzędu w dane księgowe: pojedyncze księgowania, kartoteki kontrahentów, zestawienia obrotów i sald,
  • Transparentność przejścia od wyniku księgowego do podatkowego,
  • Możliwość porównania przedsiębiorstw w tej samej branży: analiza marż, struktury przychodów i kosztów, finansowania zewnętrznego, usług grupowych,
  • Weryfikacja zasad amortyzacji księgowej i podatkowej,
  • Ocena ryzyka uszczuplenia CIT bez konieczności wszczynania kontroli podatkowej,
  • Wzrost znaczenia bieżącej analizy kosztów uzyskania przychodów (KUP/NKUP),
  • Konieczność wdrożenia wewnętrznych procesów tax review dla bieżącej kontroli poprawności danych.

Wsparcie Accace w procesie wdrożenia JPK_CIT

Zespół ekspertów Accace łączy wiedzę merytoryczną z doświadczeniem w obszarze automatyzacji procesów podatkowych oraz wdrażania rozwiązań JPK. Dzięki temu jesteśmy w stanie zaoferować wsparcie dopasowane do specyfiki i potrzeb każdej organizacji. Nasze działania obejmują zarówno analizę obecnego sposobu raportowania, jak i praktyczne wdrożenie nowych rozwiązań oraz dostosowanie procesów księgowych
i podatkowych do wymogów regulacyjnych.

Nasze wsparcie obejmuje m.in.:

  • wdrożenie procesów zgodnych z wymogami JPK_CIT oraz optymalizację
    planu kont,
  • audyt jakości danych księgowych i bieżącą kontrolę poprawności raportów,
  • przegląd rozliczeń w podatku dochodowym od osób prawnych przed
    ich ujawnieniem organowi podatkowemu,
  • szkolenia dla zespołów księgowych dotyczące nowych obowiązków i zasad raportowania elektronicznego,
  • konsultacje w zakresie konfiguracji i aktualizacji systemów finansowo-księgowych,
  • monitorowanie zmian w przepisach oraz komunikatów Ministerstwa Finansów,
  • opracowanie procedur wewnętrznych i mapowanie procesów księgowych
    w kontekście JPK_CIT.
Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

13 października 2025 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę o sygn. II FPS 3/25, rozstrzygając spór interpretacyjny dotyczący zakresu podstawy wznowienia z art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Spór ten od lat dzielił orzecznictwo na co najmniej dwie linie wykładnicze, co prowadziło do realnej niepewności prawa i rozbieżnych rozstrzygnięć w podobnych stanach faktycznych.

W literaturze i analizach podkreślano, że wspomniany przepis to jedna z najczęściej powoływanych podstaw wznowienia postępowania, co dodatkowo uzasadniało potrzebę uchwały porządkującej praktykę.

Choć część środowiska uważała, że przepis nie budzi istotnych wątpliwości, w latach 2023–2024 wyraźnie zarysowała się dominacja bardziej restrykcyjnej linii interpretacyjnej, wzmacniającej oczekiwanie na interwencję NSA.

NSA przesądził, że wznowienie postępowania na wniosek strony może opierać się na okolicznościach lub dowodach znanych stronie w toku postępowania, jeżeli nie były one znane organowi w dniu wydania decyzji ostatecznej.

Dlaczego uchwała była konieczna?

W aktualnym orzecznictwie dostrzegalne były dwie główne wykładnie:

Rzecznik Praw Obywatelskich zwracał uwagę, że przyjęcie pierwszej z koncepcji prowadziłoby do asymetrii ochrony – te same fakty/dowody mogłyby skutkować wznowieniem z urzędu, lecz nie na wniosek strony, co uzależniałoby ochronę praw jednostki od „dobrej woli i uznania” organu, a zarazem godziło w zasadę budzenia zaufania.

Jednoznaczny przepis, rozbieżna praktyka

Na gruncie językowym i systemowym art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej od dawna wydawał się jednoznaczny. Z jego treści jasno wynika, że przesłanką wznowienia postępowania jest brak wiedzy organu o określonych faktach lub dowodach istniejących w dacie decyzji – a nie brak wiedzy podatnika.

Mimo tej pozornej jasności przepisu, w orzecznictwie NSA utrzymywały się przez lata dwie konkurencyjne linie wykładni – restrykcyjna, wymagająca braku wiedzy zarówno organu, jak i strony, oraz liberalna, ograniczająca przesłankę tylko do niewiedzy organu. Rozbieżności te prowadziły do niejednolitego stosowania prawa i nierównego traktowania podatników. W tym kontekście interwencja NSA w drodze uchwały była potrzebna nie dlatego, że przepis był niejasny, lecz dlatego, że wymagał ujednolicenia praktyki sądowej.

Uchwała NSA z 13 października 2025 r. (II FPS 3/25) „jedynie” potwierdziła pogląd od dawna obecny w doktrynie i postulowany.

Co uchwała oznacza dla podatników?

Wymagane przesłanki

Podsumowując, aby można było skorzystać ze wznowienia postępowania w przypadku omawianego przepisu muszą nastąpić łącznie poniższe przesłanki:

Granice postępowania wznowieniowego

Wniosek o wznowienie postępowania musi w sposób jednoznaczny i precyzyjny wskazywać konkretne fakty lub dowody, które – zdaniem strony – spełniają przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. To wnioskodawca zakreśla granice przedmiotowe postępowania wznowieniowego, a zatem organ podatkowy jest związany treścią tego wniosku i obowiązany do zbadania wyłącznie wskazanych w nim okoliczności.

Postępowanie wznowieniowe nie ma charakteru nowego postępowania dowodowego. Celem tego trybu nie jest ponowna ocena całokształtu materiału dowodowego, lecz wyłącznie ustalenie, czy w sprawie zaistniała ustawowa przesłanka wznowienia w postaci ujawnienia istotnych dla sprawy nowych faktów lub dowodów nieznanych organowi w dacie wydania decyzji.

W konsekwencji organ nie może w tym trybie samodzielnie poszukiwać nowych dowodów ani uzupełniać materiału dowodowego poza zakresem wyznaczonym przez wniosek strony – jego zadaniem jest jedynie ocena, czy wskazane przez podatnika okoliczności spełniają przesłanki określone w art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej.

Wznowienie postępowania ≠ trzecia instancja

Wznowienie postępowania dotyczy sytuacji, w których organ wydał decyzję na podstawie niepełnego stanu faktycznego, a nie możliwości „naprawy” przez stronę własnej taktyki procesowej. Wznowienie nie stanowi „trzeciej instancji”, lecz służy wyłącznie eliminacji decyzji dotkniętej ustawową wadą postępowania.

 

Wsparcie ze strony Accace

Uchwała II FPS 3/25 NSA jednoznacznie potwierdza, że wiedza strony o dowodach/okolicznościach nie wyklucza wznowienia na jej wniosek, jeśli materiał tennie był znany organowi w chwili wydania decyzji i spełnia pozostałe warunki ustawowe. To rozstrzygnięcie porządkuje praktykę, wzmacnia pozycję podatnika oraz zbliża stosowanie art. 240 § 1 pkt 5 do jego literalnego brzmienia i zasad ogólnych postępowania.

Nasz zespół ekspertów wspiera podatników w analizie spraw zakończonych decyzją ostateczną – zarówno pod kątem przesłanki z art. 240 Ordynacji podatkowej, jak i innych trybów nadzwyczajnych. Pomagamy w audycie, sformułowaniu argumentacji oraz przygotowaniu skutecznego wniosku o wznowienie postępowania.

Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Niezależnie od zaistniałych trudności w sytuacji politycznej, Accace niezmiennie koncentruje się na rozwoju i podnoszeniu jakości świadczonych usług. Naszym celem jest zapewnianie klientom dostępu do najlepszych praktyk i kompleksowego wsparcia. Dlatego z dumą witamy w naszym zespole Artema Narodenko, który objął stanowisko Head of Advisory w Ukrainie i będzie odpowiadał za dalszy rozwój usług doradczych w regionie.


Accace działa w ponad 60 lokalizacjach na świecie, wspierając firmy w zakresie podatków, prawa i BPO. Naszą misją jest zapewnienie klientom bezpieczeństwa regulacyjnego i skutecznych rozwiązań biznesowych.

Artem Narodenko to doświadczony doradca, specjalizujący się w prawie korporacyjnym, podatkach, restrukturyzacjach, M&A, nieruchomościach, własności intelektualnej, bankowości i finansach. Wspierał zarówno międzynarodowe koncerny, jak i lokalne przedsiębiorstwa, pomagając im podejmować strategiczne decyzje i skutecznie działać w dynamicznym otoczeniu.

Dołączenie do Accace to dla mnie szansa na rozwój nowoczesnej praktyki doradczej w Ukrainie. Moim celem jest wspieranie przedsiębiorstw w tworzeniu bezpiecznego i konkurencyjnego środowiska biznesowego, które przyciąga inwestorów zagranicznych – podkreśla Artem Narodenko.

Dzięki tym zmianom Accace w Ukrainie jeszcze mocniej rozwija swoje kompetencje w obszarze doradztwa podatkowego, prawnego i korporacyjnego.

Zapraszamy do zapoznania się z naszymi usługami doradczymi w Ukrainie i do kontaktu z naszymi ekspertami.

tax-jp-cit-accace-poland

Etap cyfryzacji w rozliczeniach podatkowych nie ominie podatników CIT. Jednolity Plik Kontrolny JPK CIT będzie składać się z dwóch nowych struktur: JPK_KR_PD dla ksiąg rachunkowych i JPK_KR_ST dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. W związku ze zmianami coroczne pliki JPK_CIT będą musiały być przesyłane do organów podatkowych w formacie XML bez wcześniejszego wezwania z ich strony. Od 2026 roku obowiązek JPK_CIT obejmie także podatników CIT składających pliki JPK_V7.

JPK – obecne przepisy

Obecnie niektóre struktury JPK muszą być wysyłane na żądanie organów podatkowych w ramach kontroli podatkowych, kontroli celno-skarbowych, postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. Jedną z takich struktur JPK, którą należy wysłać na żądanie, jest JPK_KR (dotyczący ksiąg rachunkowych). Wejście w życie JPK_CIT spowoduje powstanie obowiązku raportowania nowej struktury JPK_KR_PD rozbudowanej względem JPK_KR o dodatkowe informacje. Wprowadzenie JPK_KR_PD nie likwiduje jednak JPK_KR na żądanie. JPK_KR będzie funkcjonować nadal, m.in. dla okresów sprzed obowiązkowego raportowania w formie JPK_KR_PD.

JPK CIT – nowy obowiązek

Od 1 stycznia 2025 r. został wprowadzony obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych wyłącznie w formie elektronicznej i corocznego przesyłania danych do organów podatkowych – konkretnie za pośrednictwem struktury JPK_CIT. Raportowanie JPK_CIT wprowadzi dwie nowe struktury:

W porównaniu do istniejącej struktury JPK_KR, nowa struktura JPK_CIT nałoży obowiązek gromadzenia i raportowania nowych danych, takich jak:

  1. Numer identyfikacyjny podatnika kontrahenta
  2. Numer identyfikacyjny faktury w Krajowym Systemie e-Faktur, jeśli został nadany do dnia złożenia ksiąg
  3. Identyfikatory kont księgowych zgodne ze słownikiem identyfikatorów kont księgowych
  4. Dane potwierdzające nabycie, utworzenie lub usunięcie danego środka trwałego lub wartości niematerialnej z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych
  5. Kwota różnicy między wynikiem finansowym ustalonym na podstawie przepisów rachunkowych a podstawą opodatkowania ustaloną na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, podzielona na kategorie określone w rozporządzeniu.

JPK CIT – kogo dotyczy obowiązek?

JPK_CIT będzie wprowadzany etapami zgodnie z harmonogramem określonym przez Ministerstwo Finansów. W pierwszej kolejności (tj. dla roku podatkowego lub obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r.) objął:

W pierwszym roku zakres obowiązkowych danych został zmniejszony. Jednak już od lat podatkowych rozpoczynających się po 31 grudnia 2025 r. zostanie on rozszerzony o m.in. numery identyfikacyjne kontrahentów, numery faktury w KSeF (Krajowy System e-Faktur), rodzaju kwoty oraz typu różnicy między wynikiem bilansowym a podatkowym.

Etapy obowiązkowego JPK CIT wprowadzane będą stopniowo, za lata podatkowe rozpoczynające się:

  • po 31 grudnia 2024 r. – obowiązek będzie dotyczyć podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (tzw. duży podatnik CIT) lub podmiotów będących częścią podatkowych grup kapitałowych
  • po 31 grudnia 2025 r. – obowiązek będzie dotyczyć pozostałych podatników CIT zobligowanych do składania JPK_V7
  • po 31 grudnia 2026 r. – obowiązek będzie dotyczyć wszystkich pozostałych podatników CIT.

Jaki jest termin składania JPK_CIT?

Zgodnie z treścią ustawy o CIT, która wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r., co roku podatnicy CIT będą zobowiązani do złożenia JPK_CIT bez uprzedniego wezwania organów podatkowych. Termin złożenia JPK_CIT jest taki sam jak termin złożenia zeznania CIT-8 (dla podatnika, którego rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin złożenia JPK_CIT przypada na koniec marca następnego roku).

Jak przygotować się do wdrożenia JPK_CIT?

Przygotowanie do wdrożenia JPK_CIT wymaga podjęcia wielu kompleksowych kroków. Aby zapewnić zgodność z nowymi przepisami, warto podjąć już dziś działania, takie jak:

Wyzwania

Wejście w życie przepisów dotyczących JPK CIT będzie wymagało dostosowania systemów finansowo-księgowych do nowych standardów raportowania. Brak odpowiedniego dostosowania może skutkować trudnościami w realizacji obowiązków nałożonych przez ustawodawcę, co grozi poważnymi sankcjami i karami.

Kluczowym elementem w procesie przygotowań będzie ocena, czy obecnie używany system finansowo-księgowy spełnia nowe wymagania. W przypadku ryzyka, że system nie zapewni pełnej zgodności, na przykład z uwagi na brak kompleksowego pakietu lokalizacyjnego, konieczne mogą być dodatkowe modyfikacje. W przypadku starszych wersji systemów lub zagranicznych rozwiązań bez dedykowanej lokalizacji, adaptacja do nowych wymogów może wiązać się z wysokimi kosztami. Alternatywą w takiej sytuacji może być aktualizacja do nowszej wersji systemu lub jego wymiana.

Oprócz dostosowania technologicznego, z uwagi na złożoność nowej struktury i konieczność zbierania dodatkowych danych, może być także potrzebna modyfikacja planu kont oraz procesów związanych z kalkulacją CIT i rejestrowaniem środków trwałych.

Wsparcie Accace

Nasz zespół ekspertów posiada głęboką wiedzę i doświadczenie w automatyzacji podatkowej oraz obsłudze i wdrażaniu plików JPK, co pozwala nam oferować wsparcie dostosowane do indywidualnych potrzeb organizacji. Nasze podejście jest kompleksowe – od analizy stanu obecnego, przez wsparcie w implementacji i konfiguracji, po dostosowanie procesów organizacyjnych do licznych wymagań wynikających ze zmian regulacyjnych. Nasze wsparcie obejmuje m.in.:

Potrzebujesz wsparcia? Skontaktuj się z naszymi ekspertami
Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Z początkiem 2025 roku weszła w życie nowelizacja podatku od nieruchomości, czyli zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Jej celem było uporządkowanie i doprecyzowanie definicji obiektów budowlanych oraz zasad ich opodatkowania. Nowelizacja stanowiła odpowiedź na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował zgodność dotychczasowych przepisów z Konstytucją. Wprowadziła m.in. nowe definicje budynku, budowli i obiektu budowlanego, określiła przesłanki trwałego związania z gruntem, a także wskazała, że dla uznania obiektu za budowlę kluczowe jest jego „wzniesienie w wyniku robót budowlanych”.

Choć deklarowanym celem zmian było uproszczenie i ujednolicenie zasad opodatkowania, pierwsze miesiące obowiązywania nowych regulacji przyniosły liczne wątpliwości interpretacyjne. Wydawane interpretacje indywidualne wyraźnie pokazują profiskalne podejście organów podatkowych, które często nie uwzględniają wykładni celowościowej prawa. Coraz częściej obserwujemy rozszerzającą interpretację nowych przepisów, niekorzystną dla podatników – zwłaszcza w zakresie klasyfikacji budowli i urządzeń technicznych.

W niniejszej broszurze prezentujemy przegląd najnowszych interpretacji podatkowych dotyczących nowelizacji podatku od nieruchomości, wraz z praktycznymi wnioskami. Każdy z opisanych przypadków ilustruje, jak literalna wykładnia przepisów może odbiegać od intencji ustawodawcy oraz realiów prowadzenia działalności gospodarczej.

Zachęcamy Państwa do wykorzystania tej okazji do przeprowadzenia przeglądu środków trwałych oraz ponownej oceny obowiązków podatkowych. Zmienione przepisy i rozbieżne interpretacje mogą wiązać się z istotnym ryzykiem. Zespół Accace Poland pozostaje do Państwa dyspozycji – oferujemy kompleksowe wsparcie w zakresie klasyfikacji obiektów, analizy ryzyk oraz przygotowania do ewentualnych sporów z organami podatkowymi.

Pobierz bezpłatną broszurę

Zapraszamy również do zapoznania się z kompleksowym e-bookiem “Podatek od nieruchomości 2025”, opracowanym przez ekspertów Accace Poland.

Czy mobilne kontenery wykorzystywane przez firmę budowlaną podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?

Pismo z dnia 6 lutego 2025 r. Urząd Miasta w Rzeszowie FN-310.1.2025

Stanowisko wnioskodawcy:

  • Kontenery są mobilne, czasowo ustawiane, nietrwale związane z gruntem
    (stoją na bloczkach/kostce).
  • Nie mają fundamentów, nie wymagają pozwolenia budowlanego.
  • Powstają w procesie przemysłowym, nie są wznoszone w wyniku robót budowlanych.
  • W związku z tym nie spełniają definicji budynku ani budowli, zarówno w stanie prawnym
    do 31.12.2024 r., jak i od 1.01.2025 r.
  • Zdaniem Spółki nie powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości.

Stanowisko organu (Prezydent Miasta Rzeszowa):

  • Stanowisko Spółki jest nieprawidłowe zarówno w stanie prawnym przed, jak i po 1 stycznia 2025 r.
  • Kontenery są tymczasowymi obiektami budowlanymi zgodnie z prawem budowlanym
    (art. 3 pkt 5).
  • Jako takie są obiektami budowlanymi, a więc mogą być uznane za budowle na gruncie podatkowym.

Argumenty organu:

Do 31.12.2024 r.:

  • Definicja „budowli” w ustawie podatkowej odnosi się do prawa budowlanego.
  • Skoro prawo budowlane uznaje kontenery za tymczasowe obiekty budowlane,
    są one obiektami budowlanymi.
  • Jeśli kontener nie spełnia definicji budynku (np. brak fundamentu, brak trwałego związku
    z gruntem), może być budowlą i podlegać opodatkowaniu.

Od 1.01.2025 r.:

  • Nowa definicja „trwałego związania z gruntem” = stabilność wystarczająca do przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym.
  • Kontenery posadowione na bloczkach/kostce lub podłączone do instalacji
    (np. kanalizacji) spełniają wymóg trwałości.
  • Załącznik nr 4 do ustawy podatkowej zawiera wprost „obiekty kontenerowe trwale związane
    z gruntem” jako budowle.
  • Zdaniem organu, nawet mobilny charakter kontenerów nie wyklucza opodatkowania,
    jeśli spełniają ww. kryteria.

Wnioski:

Interpretacja budzi poważne wątpliwości i wydaje się mocno naciągana, zwłaszcza w odniesieniu do pojęcia „trwałego związania z gruntem”. Trudno uznać, że mobilny kontener, który jedynie stoi na betonowych bloczkach czy kostce brukowej, spełnia wymogi ustawowej definicji. Przepisy wskazują wyraźnie, że obiekt musi być połączony z gruntem w sposób zapewniający mu trwałą stabilność – czyli nie tylko odporny na wiatr, lecz także realnie związany z podłożem. Samo postawienie ciężkiego elementu na ziemi nie oznacza jeszcze „połączenia”.

Równie kontrowersyjne jest stwierdzenie, że ustawienie kontenera na budowie stanowi „wzniesienie w wyniku robót budowlanych”. W praktyce nie dochodzi tu do żadnego budowania – kontener przyjeżdża gotowy, bez wylewania fundamentów czy prowadzenia prac w terenie. Takie podejście całkowicie ignoruje realia budowlane oraz sens pojęcia „roboty budowlane”.

Co istotne, organ całkowicie pominął treść uzasadnienia do nowelizacji podatku od nieruchomości. Wprost wskazano tam, że obiektami trwale związanymi z gruntem nie są kontenery, które nie mają żadnego fizycznego połączenia z podłożem. Co więcej, podano przykład dokładnie tej sytuacji – kontenerów ustawionych jedynie na gruncie. Trudno zrozumieć, dlaczego organ zignorował ten fragment, skoro jasno odzwierciedla intencję ustawodawcy.

Dodatkowo takie stanowisko jest sprzeczne z dotychczasowym orzecznictwem sądów administracyjnych oraz wcześniejszym podejściem Ministerstwa Finansów, zgodnie z którym mobilne kontenery nie powinny podlegać podatkowi od nieruchomości, jeśli nie są trwale związane z gruntem.

Wszystko to pokazuje, że interpretacja prezentowana przez Prezydenta Rzeszowa zmierza raczej do maksymalizacji wpływów podatkowych niż do rzetelnej i zgodnej z prawem wykładni. W efekcie przedsiębiorcy pozostają w niepewności, a mobilny kontener traktowany jest jak budowla, choć trudno go za taką uznać. Taka praktyka rodzi poważne problemy dla biznesu i zwiększa ryzyko kolejnych sporów sądowych.

Opodatkowanie doków przeładunkowych podatkiem od nieruchomości jako części budynku

Pismo z dnia 23 stycznia 2025 r. Urząd Miasta w Tarnowie WPW.310.1.2024

Stanowisko wnioskodawcy:

  • Doki przeładunkowe są integralną częścią budynków (są trwale związane z gruntem, posiadają dach, przegrody itd.) i służą działalności logistycznej budynku.
  • W związku z tym powinny być opodatkowane jako część budynku, a nie jako osobna budowla.

Stanowisko organu:

  •  Brak spełnienia definicji budynku
  •  Obiekt nie posiada fundamentów (jest posadowiony na konstrukcji metalowej – wspornikach).
  •  Mimo trwałego związania z gruntem i posiadania dachu, brak fundamentów powoduje, że nie spełnia definicji budynku
  •  Budynek musi posiadać fundamenty, dach, przegrody budowlane i być trwale związany z gruntem.
  •  Doki przeładunkowe nie są budynkami, a zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, doki jako takie są wymienione jako budowle.
  •  W związku z tym doki przeładunkowe powinny być traktowane jako budowle i opodatkowane odrębnie podatkiem od nieruchomości.

Argumenty organu:

  •  Elementy doków (brama przemysłowa, śluza uszczelniająca, rampa hydrauliczna) nie zmieniają tej kwalifikacji.
  •  Definicja budynku (art. 1a ust. 1 pkt 1) wymaga m.in. fundamentów.
  •  Obiekty bez fundamentów, mimo trwałego związania z gruntem, nie są budynkami.
  •  Pierwszeństwo ma zawsze kwalifikacja jako budynek, ale jeśli obiekt nie spełnia warunków budynku – jest budowlą.

Wnioski:

Interpretacja przepisów dotyczących doków przeładunkowych budzi obecnie istotne wątpliwości, szczególnie w świetle nowelizacji podatku od nieruchomości oraz dotychczasowej praktyki organów podatkowych. W okresie obowiązywania wcześniejszych regulacji doki przeładunkowe nie były klasyfikowane jako urządzenia budowlane, co potwierdził wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2011 roku (sygn. akt P 33/09). Organy podatkowe generalnie akceptowały takie stanowisko, a sporadyczne próby jego kwestionowania były oddalane już przez wojewódzkie sądy administracyjne.

Choć na gruncie nowych przepisów można rozważać uznanie doków za urządzenia budowlane, to jednak każdorazowa decyzja powinna być poprzedzona analizą, czy dany dok nie stanowi integralnej części budynku. W omawianej sprawie Prezydent Tarnowa nie przeprowadził takiej oceny, co rodzi poważne wątpliwości co do zasadności podjętego rozstrzygnięcia.

Kwalifikacja magazynu soli drogowej jako budowli

Pismo z dnia 29 kwietnia 2025 r. Urząd Miasta w Raciborzu FN.310.1.2025

Stanowisko wnioskodawcy (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Katowicach):

  •  Wnioskodawca zarządza magazynem soli drogowej.
  •  Magazyn jest wolnostojącym, zamkniętym i zadaszonym obiektem o konstrukcji stalowej i drewnianej, zabezpieczonym przed wilgocią i korozją od soli.
  •  Pojemność magazynu wynosi 519 m³ (około 700 ton), co jest jego kluczowym parametrem technicznym.
  •  Magazyn nie jest budynkiem, ponieważ zgodnie z ustawą, obiekt przeznaczony do magazynowania materiałów sypkich, którego podstawowym parametrem jest pojemność, nie spełnia definicji budynku.
  •  Magazyn spełnia natomiast definicję budowli zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Stanowisko organu:

  •  Organ potwierdził prawidłowość stanowiska przedstawionego przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
  •  Magazyn soli drogowej należy traktować jako budowlę, a nie budynek, zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
  •  Organ wskazał, że zgodnie z art. 1a ustawy, budynek to obiekt z fundamentami i dachem, trwale związany z gruntem i wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród, przeznaczony do użytkowania.
  •  Budynkiem nie jest obiekt, w którym są gromadzone materiały sypkie i którego podstawowym parametrem jest pojemność.

Argumenty organu:

  •  Organ potwierdził prawidłowość stanowiska przedstawionego przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
  •  Magazyn soli drogowej należy traktować jako budowlę, a nie budynek, zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
  •  Organ wskazał, że zgodnie z art. 1a ustawy, budynek to obiekt z fundamentami i dachem, trwale związany z gruntem i wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród, przeznaczony do użytkowania.
  •  Budynkiem nie jest obiekt, w którym są gromadzone materiały sypkie i którego podstawowym parametrem jest pojemność.

Wnioski:

Choć organ podatkowy w pełni zaakceptował stanowisko podatnika, trudno uznać wydaną interpretację za prawidłową. Magazyn opisany we wniosku – wykonany z drewnianych bali i stalowej konstrukcji oraz posadowiony na żelbetowych fundamentach ławowych – budzi uzasadnione wątpliwości co do kwalifikacji jako budynku. Taka konstrukcja sugeruje, że obiekt powinien być klasyfikowany właśnie jako budynek, a nie budowla, co pozostaje w sprzeczności zarówno ze stanowiskiem organu, jak i samego podatnika.

Organ nie przeprowadził jednak szczegółowej analizy ani nie zwrócił się do podatnika o dodatkowe wyjaśnienia, ograniczając się do pełnej akceptacji przedstawionego stanowiska. Utrzymanie takiego podejścia może prowadzić do błędnego opodatkowania budynków magazynowych jako budowli, co jest niezgodne z celem nowelizacji podatku od nieruchomości, obowiązującej od 1 stycznia 2025 roku.

Opodatkowanie cmentarza podatkiem od nieruchomości 

Pismo z dnia 30 kwietnia 2025 r. Urząd Miejski w Białymstoku DFN-VII.3120.11.2025

Stanowisko Wnioskodawcy:

  •  Wnioskodawca to samorządowy zakład budżetowy zarządzający cmentarzem komunalnym, działający na podstawie przepisów prawa i statutu.
  •  Zakład prowadzi m.in. utrzymanie cmentarza, obsługę pogrzebów oraz zarządza mieniem komunalnym przekazanym w trwały zarząd.
  •  Cmentarz jest traktowany jako kompleksowy obiekt budowlany (budowla), obejmujący grunty, budynki i budowle, wymagający pozwolenia na budowę.
  •  Na podstawie nowelizacji przepisów dot. podatku od nieruchomości zakład uważa,że cmentarz nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
  •  Zakład twierdzi, że nie musi składać deklaracji podatkowej ani płacić podatkuod nieruchomości.
  •  Działalność zakładu, choć odpłatna, nie ma charakteru działalności gospodarczej, lecz służy realizacji zadań użyteczności publicznej i zaspokajaniu potrzeb wspólnoty.
  •  Opłaty pobierane przez zakład są ustalane przez organ gminy i mają pokryć jedynie koszty funkcjonowania, bez zamiaru osiągania zysku.

Stanowisko organu:

  •  Wnioskodawca jako samorządowy zakład budżetowy posiadający nieruchomości i obiekty budowlane w trwałym zarządzie, jest podatnikiem podatku od nieruchomości.
  •  Cmentarz komunalny jest obiektem złożonym i podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości poprzez klasyfikację poszczególnych jego elementów (grunty, budynki, budowle).
  •  Budynki oraz budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu.
  •  Samorządowy zakład budżetowy prowadzi działalność gospodarczą, ponieważ świadczy odpłatne usługi na rzecz osób trzecich, co wskazuje na zarobkowy charakter działalności.

Argumenty organu:

  •  Cmentarz komunalny jest obiektem kompleksowym składającym się z gruntów, budynków i budowli (alejki, ogrodzenie, wodociąg, oświetlenie, kolumbaria).
  •  Konieczne jest wyodrębnienie poszczególnych elementów i ich odrębna klasyfikacja podatkowa.
  •  Obiekty złożone należy analizować jako zbiór elementów (np. stacja paliw).
  •  Trwały zarząd i zarządzanie nieruchomościami przez JST czy ich zakłady jest tytułem do podatku.
  •  Samorządowy zakład budżetowy wykonuje zadania własne JST, w tym administrowanie cmentarzem, co może być działalnością gospodarczą.

Wnioski:

Cmentarz jest obiektem złożonym; jednak na gruncie nowelizacji podatku od nieruchomości należy go traktować jako zbiór poszczególnych elementów, które podlegają odmiennym zasadom opodatkowania. Samorządowy zakład budżetowy zarządzający nieruchomością i obiektami znajdującymi się na cmentarzu posiada trwały zarząd nad tym majątkiem i w związku z tym powinien być uznany za podatnika podatku od nieruchomości. Zaskakujące jest natomiast stanowisko organu podatkowego, który uznał, że zakład ten prowadzi działalność gospodarczą o charakterze zarobkowym, ponieważ świadczy odpłatne usługi pogrzebowe na rzecz podmiotów zewnętrznych. Taka interpretacja jest sprzeczna z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych. Sądy wielokrotnie podkreślały, że samorządowe zakłady budżetowe realizują zadania własne gminy na rzecz społeczności lokalnej i nie działają w celu osiągnięcia zysku – nawet jeśli ich działalność generuje określone przychody.

Opodatkowanie węzłów cieplnych

Pismo z dnia 9 lipca 2025 r. Urząd Miejski w Lublinie PE-OR.310.3.2025

Stanowisko wnioskodawcy:

  •  Wnioskodawca prowadzi działalność opartą na dostawie ciepła do budynków poprzez przyłączanie ich do sieci ciepłowniczej.
  •  W tym celu, Wnioskodawca instaluje własną infrastrukturę grzewczą składającą się z przyłącza i węzła cieplnego.
  •  Kwalifikacja węzłów obejmuje węzły indywidualne – obsługujące jeden obiekt i grupowe – obsługujące więcej niż jeden obiekt.
  •  Co do zasady węzły instalowane są wewnątrz danego budynku, jednak w niektórych przypadkach mogą się one znaleźć poza bryłą budynku – w innym budynku wolnostojącym (podstacji) lub w obrębie bryły jednego z zasilanych budynków.
  •  Elementy węzłów są produkowane w fabryce, a instalacja sprowadza się do prostego montażu lub ustawienia na uprzednio przygotowanym podłożu.
  •  Wnioskodawca twierdzi, że węzły stanowią instalacje zapewniające możliwość użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem.
  •  Węzły, zdaniem Wnioskodawcy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z racji tego, że nie powstały w wyniku procesu budowlanego, gdyż do ich budowy nie stosuje się przepisów prawa budowlanego, a co za tym idzie, nie zostały „wzniesione w wyniku robót budowlanych”. Dodatkowo proces ten nie wymaga dokonania żadnego zgłoszenia ani uzyskania pozwolenia na podstawie przepisów Prawa budowlanego.

Stanowisko organu:

  •  Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlega budynek wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem (instalacja elektroenergetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna, gazowa).
  •  Rodzaj instalacji zapewniających taką możliwość różni się w zależności od przeznaczenia budynku.
  •  Ustawa nie definiuje instalacji zapewniających możliwość użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem, ale zgodnie ze znaczeniem językowym należy je rozumieć jako zespół przewodów i urządzeń służących do przesyłania mediów, takich jak prąd elektryczny, gaz ziemny, woda, ścieki itp. do obsługi wnętrza budynku.
  •  Roboty budowlane obejmują nie tylko budowę rozumianą w potocznym znaczeniu tego słowa, lecz obejmują również montaż.

Argumenty organu:

  •  Skoro ustawodawca mówi o „instalacjach zapewniających możliwość użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem”, to należy przyjąć, że chodzi o instalacje wewnątrz budynku.
  •  Oznacza to, że węzeł znajdujący się w jednym budynku nie może być elementem instalacji niezbędnej do użytkowania innego budynku.
  •  To samo w przypadku węzłów grupowych – jeśli jeden węzeł obsługuje kilka budynków, to nie sposób uznać, że jedno urządzenie stanowi element instalacji każdego z budynków.
  •  Węzły cieplne nie są zatem częścią instalacji budynków, zarówno w przypadku węzłów indywidualnych, grupowych, na zewnątrz lub wewnątrz budynków. Stanowią jednak oddzielne elementy sieci przesyłowej przedsiębiorcy.
  •  Montaż oznacza nie tylko zamontowanie – złożenie z gotowych części, ale i nawet postawienie na podłożu obiektu bez jego podłączenia.
  •  Węzły zatem powstały w wyniku procesu budowlanego, w którego skład wchodzi również montaż, i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowle.

Wnioski:

Organ podatkowy przyjął wyjątkowo niekorzystną dla podatników wykładnię pojęcia „procesu budowlanego”. Co prawda w jego zakresie mieści się montaż, jednak organ uznał, że będzie nim nawet samo ustawienie obiektu na podłożu – bez jakiegokolwiek podłączenia czy dodatkowych prac. Takie stanowisko stanowi istotne odejście od potocznego rozumienia terminu „montaż”, który zwykle zakłada określony zakres prac technicznych oraz integrację obiektu z infrastrukturą lub jego docelowym otoczeniem. Przyjęcie tak szerokiej definicji może prowadzić do rozszerzenia opodatkowania na obiekty, które w rzeczywistości nie zostały zamontowane w sensie technicznym, lecz jedynie ustawione w wyznaczonym miejscu bez dodatkowych czynności.

Kontrowersje budzi również kwalifikacja węzłów cieplnych. Organ konsekwentnie uznaje je za elementy znajdujące się poza instalacją, stanowiące część sieci przesyłowej spółki. Trudno się z tym zgodzić, ponieważ instalacja ciepłownicza jest integralnym elementem budynku, a bez węzłów cieplnych nie mogłaby prawidłowo funkcjonować – brakowałoby systemu grzewczego i podstawowych warunków bytowych. Z tego względu stanowisko organu, według którego węzły cieplne należy traktować jako budowle, pozostaje nieprzekonujące. Co więcej, nie zostało ono należycie uzasadnione, co stoi w sprzeczności z celem nowelizacji podatku od nieruchomości, która miała uporządkować zasady kwalifikacji obiektów budowlanych.

Transformatory i rozdzielnice jako urządzenia budowlane – urządzenia techniczne

Pismo z dnia 6 maja 2025 r. Urząd Miejski w Gogolinie WF.II.3120.51.2025.AD

Stanowisko wnioskodawcy:

  •  Dla potrzeb Wnioskodawcy konieczne jest zasilanie energią elektryczną różnorodnych urządzeń poprzez należące do niego zakładowe sieci elektroenergetyczne i transformatory.
  •  W stacjach transformatorowych (budynkach) znajdują się transformatory i rozdzielnice.
  •  Transformatory mają niezbędne znaczenie dla Wnioskodawcy, ponieważ energia dostarczana do zakładu ma bardzo wysokie napięcie. Transformatory obniżają napięcie, aby możliwe było zasilanie urządzeń.
  •  Rozdzielnice natomiast spełniają swoją rolę poprzez rozdział strumienia energii elektrycznej na poszczególne podstacje, obiekty i urządzenia odpowiednio do ich zapotrzebowania.
  •  Zdaniem Wnioskodawcy, transformatory i rozdzielnice znajdujące się w budynkach nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Stanowisko organu:

  •  Transformatory i rozdzielnice są urządzeniami budowlanymi i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
  •  Służą one obiektowi wymienionemu w załączniku nr 4 – linii elektroenergetycznej. Nie ma znaczenia, czy są elementem składowym linii, sieci, węzła czy systemu.
  •  Nie ma znaczenia umiejscowienie transformatora czy rozdzielnicy w budynku.

Argumenty organu:

  •  Transformatory i rozdzielnice są bezpośrednio związane z liniami elektroenergetycznymi, które wg załącznika nr 4 są budowlą.
  •  Są one niezbędne do użytkowania tej budowli zgodnie z przeznaczeniem oraz są wzniesione w wyniku robót budowlanych.
  •  Są zatem urządzeniami technicznymi, podlegającymi opodatkowaniu jako urządzenia budowlane.
  •  Budynki, w których znajdują się transformatory czy rozdzielnice, powinny być natomiast opodatkowane odrębnie od urządzeń budowlanych, które się w nich znajdują.

Wnioski:

Organ podatkowy doszedł do błędnej konkluzji przy kwalifikacji transformatorów i rozdzielnic. Przedstawione stanowisko wydaje się sztuczne i nakierowane przede wszystkim na maksymalizację efektu fiskalnego. Organ uznał bowiem, że transformatory i rozdzielnice służą budowli, jaką jest sieć elektroenergetyczna. Tymczasem sama sieć może funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem nawet bez konkretnych transformatorów czy rozdzielnic. Właściwsze byłoby stwierdzenie, że urządzenia te służą zapewnieniu zasilania sprzętom wykorzystywanym przez podatnika w prowadzonej działalności gospodarczej.

W praktyce organ arbitralnie, posługując się własnym uznaniem zamiast przepisów, przesądził o służebności transformatorów i rozdzielnic nie wobec urządzeń pozostających w posiadaniu podatnika, lecz wobec obiektu liniowego – linii elektroenergetycznej. Brakuje jednak niezbitych argumentów, że to właśnie linia wymaga zastosowania tych urządzeń. Bardziej prawdopodobne jest, że transformatory i rozdzielnice są niezbędne do prawidłowego działania sprzętów korzystających z energii elektrycznej o odpowiednio regulowanym napięciu. Bez dostarczonej energii urządzenia te nie mogłyby bowiem spełniać swojej funkcji.

Takie podejście stoi w sprzeczności z celem nowelizacji podatku od nieruchomości, której intencją było uporządkowanie klasyfikacji obiektów budowlanych i uniknięcie arbitralnych, fiskalnych interpretacji.

Kwalifikacja podatkowa mikroinstalacji fotowoltaicznej na dachu budynku

Pismo z dnia 11 czerwca 2025 r. Urząd Miejski we Wrocławiu

Stanowisko wnioskodawcy:

  • Wnioskodawca jest właścicielem 5 lokali użytkowych znajdujących się w budynku. Każdy z nich stanowi odrębną nieruchomość – są to lokale biurowe.
  • Na dachu budynku została zamontowana mikroinstalacja fotowoltaiczna.
  • Zamiarem Wnioskodawcy nie była produkcja energii elektrycznej w celu odprowadzania jej do sieci, a zużywanie jej w ramach bieżącej działalności biurowej prowadzonej w lokalach.
  • Tylko Wnioskodawca korzysta z mikroinstalacji.
  • Zdaniem Wnioskodawcy, mikroinstalacja zapewnia możliwość użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem i stanowi jego część.

Stanowisko organu:

  • Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.
  • Mikroinstalacja w danym stanie faktycznym nie może być uznana za elektrownię fotowoltaiczną w myśl art. 1a ust. 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
  • Przedmiotowa mikroinstalacja, jako umożliwiająca korzystanie z lokali zgodnie z przeznaczeniem, będzie opodatkowana wraz z budynkiem.

Argumenty organu:

  • Mikroinstalacja wykorzystywana jest jedynie do potrzeb własnych – do zasilania lokali biurowych.
  • Wnioskodawca nie zamontował jej z zamiarem zmiany profilu działalności, lecz jedynie w celu uzyskania oszczędności poprzez pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych.
  • Mikroinstalacja stanowi rozszerzenie wewnętrznej instalacji elektrycznej o urządzenia pozwalające pobierać energię elektryczną spoza sieci energetycznej.
  • Z tego względu mikroinstalacja fotowoltaiczna jest częścią instalacji elektrycznej, przez co stanowi element budynku. Nie stanowi zatem budowli w rozumieniu przepisów ustawy.

Wnioski:

Powyższa interpretacja jest korzystna dla podatników i potwierdza, że mikroinstalacja fotowoltaiczna wykorzystywana wyłącznie do potrzeb własnych będzie opodatkowana wraz z budynkiem. Stanowisko organu rozwiewa wątpliwości dotyczące kwalifikacji podatkowej takich instalacji, co ma znaczenie, biorąc pod uwagę rozbieżne stanowiska pojawiające się w tym temacie po wejściu w życie nowych przepisów. W efekcie, interpretacja stanowi krok w stronę jednoznacznej klasyfikacji podatkowej mikroinstalacji fotowoltaicznych. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji mniej jednoznacznego stanu faktycznego, wskazującego na produkcję energii nie tylko na potrzeby własne, istnieje ryzyko odmiennej kwalifikacji takiego obiektu.

Opodatkowanie przepompowni ze zbiornikiem ppoż oraz geotermalnych źródeł ciepła

Pismo z dnia 28 kwietnia 2025 r. Urząd Miejski w Katowicach EO-III.310.2.2025.AZ

Stanowisko wnioskodawcy:

  • Wnioskodawca jest właścicielem 5 lokali użytkowych znajdujących się w budynku. Każdy z nich stanowi odrębną nieruchomość – są to lokale biurowe.
  • Na dachu budynku została zamontowana mikroinstalacja fotowoltaiczna.
  • Zamiarem Wnioskodawcy nie była produkcja energii elektrycznej w celu odprowadzania jej do sieci, a zużywanie jej w ramach bieżącej działalności biurowej prowadzonej w lokalach.
  • Tylko Wnioskodawca korzysta z mikroinstalacji.
  • Zdaniem Wnioskodawcy, mikroinstalacja zapewnia możliwość użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem i stanowi jego część.

Stanowisko organu:

  • Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.
  • Mikroinstalacja w danym stanie faktycznym nie może być uznana za elektrownię fotowoltaiczną w myśl art. 1a ust. 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
  • Przedmiotowa mikroinstalacja, jako umożliwiająca korzystanie z lokali zgodnie z przeznaczeniem, będzie opodatkowana wraz z budynkiem.

Argumenty organu:

  • Mikroinstalacja wykorzystywana jest jedynie do potrzeb własnych – do zasilania lokali biurowych.
  • Wnioskodawca nie zamontował jej z zamiarem zmiany profilu działalności, lecz jedynie w celu uzyskania oszczędności poprzez pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych.
  • Mikroinstalacja stanowi rozszerzenie wewnętrznej instalacji elektrycznej o urządzenia pozwalające pobierać energię elektryczną spoza sieci energetycznej.
  • Z tego względu mikroinstalacja fotowoltaiczna jest częścią instalacji elektrycznej, przez co stanowi element budynku. Nie stanowi zatem budowli w rozumieniu przepisów ustawy.

Wnioski:

Powyższa interpretacja jest korzystna dla podatników i potwierdza, że mikroinstalacja fotowoltaiczna wykorzystywana wyłącznie do potrzeb własnych będzie opodatkowana wraz z budynkiem. Stanowisko organu rozwiewa wątpliwości dotyczące kwalifikacji podatkowej takich instalacji, co ma znaczenie, biorąc pod uwagę rozbieżne stanowiska pojawiające się w tym temacie po wejściu w życie nowych przepisów. W efekcie, interpretacja stanowi krok w stronę jednoznacznej klasyfikacji podatkowej mikroinstalacji fotowoltaicznych. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji mniej jednoznacznego stanu faktycznego, wskazującego na produkcję energii nie tylko na potrzeby własne, istnieje ryzyko odmiennej kwalifikacji takiego obiektu.

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości infrastruktury technicznej przynależnej do budynków mieszkalnych

Pismo z dnia 22 maja 2025 r. – Urząd Miasta w Poznaniu – interpretacja nr 100

Stanowisko wnioskodawcy:

Wnioskodawca (spółka prawa handlowego realizująca zadania mieszkaniowe Miasta Poznania) wskazał, że:

  • Posiada lub użytkuje nieruchomości o charakterze mieszkaniowym, w tym budynki mieszkalne oraz infrastrukturę techniczną im towarzyszącą: przyłącza, sieci przesyłowe, parkingi, chodniki, oświetlenie zewnętrzne, ogrodzenia, śmietniki, wiaty, zadaszenia, tereny utwardzone pod odpady.
  • Infrastruktura ta służy mieszkańcom budynków mieszkalnych i jest niezbędna do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
  • Nie jest ona wykorzystywana w działalności gospodarczej, lecz wyłącznie dla zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.
  • Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.), opodatkowaniu podlegają wyłącznie budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a zatem infrastruktura mieszkaniowa nie powinna być objęta podatkiem od nieruchomości.

Stanowisko organu:

Prezydent Miasta Poznania uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.

Argumenty organu:

Organ przyjął następującą argumentację:

  • Zakres opodatkowania (art. 2 ust. 1 u.p.o.l.)
    • Podatkowi od nieruchomości podlegają: grunty, budynki lub ich części, oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
  • Kwalifikacja obiektów
    • Wymienione przez Wnioskodawcę obiekty (parkingi, chodniki, ogrodzenia, przyłącza itd.) stanowią budowle w rozumieniu ustawy.
    • Jednak nie wszystkie z nich są „obiektami budowlanymi” – np. śmietniki i wiaty rowerowe jako niewielkie obiekty użytkowe służące utrzymaniu porządku nie są obiektami budowlanymi w świetle art. 1a ust. 2a lit. c u.p.o.l.
  • Kryterium „związania z działalnością gospodarczą”
    • Sam fakt, że właścicielem lub użytkownikiem budowli jest przedsiębiorca, nie przesądza o związku z działalnością gospodarczą.
    • Trybunał Konstytucyjny (SK 13/15, SK 39/19) wskazał, że konieczne jest rzeczywiste powiązanie z działalnością gospodarczą, a nie tylko formalne posiadanie.
    • W niniejszej sprawie budowle służą wyłącznie realizacji celów mieszkaniowych – zatem brak jest związku z działalnością gospodarczą.

Wnioski:

Interpretacja Prezydenta Miasta Poznania ma dla podatników korzystny i potwierdzający charakter.
Organ jednoznacznie uznał, że infrastruktura techniczna przynależna do budynków mieszkalnych – taka jak przyłącza, parkingi, chodniki, oświetlenie zewnętrzne, ogrodzenia, śmietniki czy wiaty – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, o ile nie jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.
W praktyce oznacza to, że podatnicy (np. spółki zarządzające zasobem mieszkaniowym, wspólnoty, spółdzielnie) zyskali oficjalne potwierdzenie, iż obiekty te – mimo że formalnie stanowią budowle – pozostają poza zakresem opodatkowania, gdy służą wyłącznie celom mieszkaniowym.
Organ wprost odwołał się do utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych oraz wyroków Trybunału Konstytucyjnego, potwierdzających, że sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę budowli nie przesądza o powstaniu obowiązku podatkowego.

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości parkingów spółdzielni mieszkaniowej jako budowli związanych z działalnością gospodarczą

Pismo z dnia 10 kwietnia 2025 r. Urząd Miasta w Poznaniu – Interpretacja nr 98

Stanowisko wnioskodawcy:

Wnioskodawcą była spółdzielnia mieszkaniowa, która wskazała, że:

  • na terenie jej nieruchomości znajdują się parkingi, chodniki, oświetlenie, ogrodzenia, wiaty śmietnikowe oraz inne elementy infrastruktury technicznej,
  • infrastruktura ta służy wyłącznie mieszkańcom i jest niezbędna do prawidłowego korzystania z budynków mieszkalnych,
  • nie jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej ani nie generuje zysku — ewentualne opłaty mają charakter kosztowy, pokrywający wydatki eksploatacyjne.

Spółdzielnia argumentowała, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podlegają tylko budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a więc infrastruktura mieszkaniowa powinna być zwolniona z podatku od nieruchomości.

Stanowisko organu:

Prezydent Miasta Poznania uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.

Organ jednoznacznie potwierdził, że parkingi i pozostała infrastruktura techniczna należąca do zasobów mieszkaniowych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, jeżeli służą wyłącznie mieszkańcom i nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej.

Argumenty organu:

Organ przyjął następującą argumentację:

  • Zakres opodatkowania określony w art. 2 ust. 1 u.p.o.l. obejmuje budowle tylko wtedy, gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
  • Samo posiadanie budowli przez spółdzielnię mieszkaniową nie oznacza automatycznie, że są one wykorzystywane gospodarczo. Decydujące znaczenie ma rzeczywisty sposób używania tych obiektów.
  • W analizowanym przypadku parkingi, chodniki, wiaty czy oświetlenie służą mieszkańcom, a nie działalności komercyjnej, dlatego nie spełniają przesłanki „związania z działalnością gospodarczą”.
  • W uzasadnieniu podkreślono również, że czynności spółdzielni wykonywane na rzecz jej członków nie stanowią działalności gospodarczej, a pobierane opłaty mają jedynie charakter kosztowy.

Wnioski:

Prezydent Miasta Poznania potwierdził, że:

  • parkingi, chodniki, ogrodzenia, oświetlenie i inne elementy infrastruktury osiedlowej wykorzystywane wyłącznie przez mieszkańców nie są budowlami związanymi z działalnością gospodarczą,
  • w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.,
  • interpretacja ta utrwala korzystną linię orzeczniczą i zapewnia podatnikom pewność prawa oraz stabilność rozliczeń podatkowych po zmianach przepisów w 2025 r.

W efekcie podatnicy, zwłaszcza spółdzielnie mieszkaniowe, otrzymali jednoznaczne i korzystne potwierdzenie, że infrastruktura techniczna obsługująca budynki mieszkalne, w tym parkingi — pozostaje poza zakresem opodatkowania, o ile nie jest wykorzystywana do działalności gospodarczej.

Podatek od nieruchomości a uchwała NSA w sprawie budynków mieszkalnych zajętych na działalność gospodarczą

W październiku 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, w składzie siedmiu sędziów (sygn. akt III FPS 2/24), podjął uchwałę wyjaśniającą zasady opodatkowania budynków mieszkalnych lub ich części w przypadku, gdy są w posiadaniu przedsiębiorców. Uchwała była efektem wniosku Prokuratora Generalnego, mającego na celu usunięcie rozbieżności w orzecznictwie dotyczącym art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l.. Istotą sporu była kwestia, kiedy lokal mieszkalny wynajmowany przez przedsiębiorcę na cele mieszkaniowe najemców powinien podlegać najwyższej stawce podatku, a kiedy może korzystać z preferencyjnej stawki niskiej, przewidzianej dla nieruchomości mieszkalnych.

NSA wyjaśnił, że kluczowe znaczenie ma rzeczywiste wykorzystanie lokalu – jego faktyczne „zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej”. Oznacza to, że samo posiadanie przez przedsiębiorcę nieruchomości mieszkalnej lub jej wynajem w ramach działalności gospodarczej nie automatycznie powoduje opodatkowania najwyższą stawką. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy lokal nie służy trwałemu zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, np. w przypadku najmu krótkoterminowego, prowadzenia usług hotelarskich, wynajmu mieszkania w celach inwestycyjnych lub pozostawienia go jako trwały pustostan. Natomiast wynajem długoterminowy służący zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych najemcy zachowuje preferencyjną stawkę podatku.

Uchwała ma zatem charakter abstrakcyjny – nie rozstrzyga konkretnej sprawy podatkowej, lecz określa reguły interpretacyjne mające zapewnić jednolitość orzecznictwa i pewność prawa dla podatników i organów podatkowych. Wyrażenie „budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej” należy interpretować dwuwymiarowo: z uwzględnieniem charakteru budynku jako mieszkalnego (zgodnie z ewidencją gruntów i budynków) oraz faktycznego wykorzystania nieruchomości w celu realizacji funkcji mieszkaniowej lub gospodarczej.

Konsekwencje uchwały NSA już odczuwają niektóre samorządy.

Przykładowo:

  • Kraków indywidualnie bada przypadki „trwałych pustostanów”, tj. mieszkań należących do deweloperów, które nie są wynajmowane ani sprzedawane, lecz traktowane jako inwestycja oczekująca na wzrost wartości rynkowej.
  • Katowice wprowadziły 30-krotnie wyższą stawkę podatku dla takich lokali, traktując je jako element działalności gospodarczej. Podatek wzrósł z 1,19 zł/m² do 34 zł/m².
  • Poznań, Wrocław, Białystok, Olsztyn i Kielce analizują możliwość zastosowania wyższych stawek podatkowych w zależności od faktycznego wykorzystania lokali.
  • Łódź dystansuje się od tego rozwiązania, wskazując, że konieczna byłaby nowelizacja ustawy, aby podnieść stawkę dla deweloperów.

Praktyka nadinterpretacji uchwały NSA (np. w Katowicach) może prowadzić do sporów sądowych. Kluczowe warunki stosowania preferencyjnej stawki to:

  • lokal służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych najemcy,
  • jest sklasyfikowany jako mieszkalny w ewidencji gruntów i budynków,
  • nie jest wykorzystywany w sposób komercyjny lub nie realizuje funkcji gospodarczej (np. najmu krótkoterminowego czy działalności usługowej).

Wnioskiem płynącym z uchwały jest podkreślenie znaczenia funkcji społecznej mieszkania, która determinuje niższą stawkę podatku, oraz wyraźne oddzielenie działalności inwestycyjnej czy komercyjnej od opodatkowania nieruchomości mieszkalnych według maksymalnej stawki.
Uchwała wprowadza większą przejrzystość, choć pozostawia organom samorządowym i podatnikom obowiązek indywidualnej oceny faktycznego wykorzystania nieruchomości.

Jak możemy pomóc?

Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.

Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) niedługo stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT. Jest to zmiana mająca wpływ zarówno na sposób fakturowania, jak i obieg dokumentów, ewidencjonowanie dokumentów w systemach księgowych oraz sprzedażowych. Brak odpowiedniego przygotowania do KSeF może zdestabilizować funkcjonowanie firmy i doprowadzić do wielu trudności i problemów.

Wielu przedsiębiorców zastanawia się, jak najlepiej przygotować się do nadchodzących obowiązków związanych z KSeF. Aby ułatwić to zadanie, przygotowaliśmy praktyczną publikację „KSeF – pytania i odpowiedzi”, w której zebraliśmy pojawiające się pytania uczestników podczas naszych webinarów i szkoleń.

Jak w praktyce działa KSeF? Co zrobić, gdy w systemie pojawi się błędna faktura, a jak – gdy KSeF nie działa? Czy konieczne jest wysyłanie wizualizacji e-faktur i kiedy można wystawiać dokumenty w trybie offline24?

Pobierz publikację “KSeF – pytania i odpowiedzi” w formie PDF


BEZPŁATNY E-BOOK O KSEF

Zachęcamy do pobrania e-booka poświęconemu Krajowemu Systemowi e-Faktur, który w przystępny sposób wyjaśnia najważniejsze zasady działania systemu. Przewodnik pomoże Państwu sprawnie przygotować organizację do korzystania z KSeF i uniknąć problemów związanych z wdrożeniem nowych obowiązków.

Zapraszamy również do pobrania publikacji „KSeF: Moduł Certyfikatów i Uprawnień”, która w praktyczny sposób wyjaśnia, jak zarządzać dostępami i certyfikatami w Krajowym Systemie e-Faktur. Przewodnik pomoże Państwu sprawnie korzystać z nowych funkcjonalności modułu oraz bezpiecznie organizować pracę w KSeF.

Pobierz bezpłatną publikację

1. Jeżeli jesteśmy dużym przedsiębiorstwem, a nasz odbiorca Klientem, który do KSeF zobowiązany jest od 1 kwietnia, czy możemy przekazywać faktury tylko przez KSeF?

Tak. Dodatkowe udostępnianie poza KSeF jest obowiązkowe wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT.

2. Czy przewidziane są wyjątki od obowiązku wystawiania faktur w KSeF? 

Tak, niektóre faktury nie będą musiały być wystawiane w KSeF. Przykładem są bilety jednorazowe za przejazd autostradą.
Dodatkowo, do końca 2026 roku nie będzie obowiązku wystawiania w KSeF tzw. faktur uproszczonych ani faktur drukowanych z kas fiskalnych.

3. Czy przewidziano sankcje za niewystawianie faktur w KSeF? 

Tak, jednak sankcje za niewystawianie faktur w KSeF zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2027 r.

4. Czy faktury dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (B2C) będą musiałby być wystawiane w KSeF? 

Nie, nie będzie takiego obowiązku. Faktury dla osób fizycznych nieprowadzących działalności (B2C) będą mogły być wystawiane w KSeF dobrowolnie, jeśli przedsiębiorca się na to zdecyduje.

5. Co jeśli dostanę fakturę bez numeru KSeF (np. przy zakupie online) i kontakt ze sprzedającym się urwie – jak w takim przypadku będzie wyglądało księgowanie kosztów?

Brak wystawienia przez sprzedawcę faktury w KSeF (pomimo takiego obowiązku) nie będzie skutkowało brakiem prawa do odliczenia VAT lub ujęcia faktury jako kosztu uzyskania przychodu.

6. Czy podatnicy zwolnieni z VAT (z art. 43) też muszą korzystać z KSeF?

Tak, chyba że dana transakcja jest objęta wyłączeniem (np. sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

7. Czy firmy zagraniczne muszą wystawiać faktury w KSeF?

Nie, taki obowiązek dotyczy jedynie firm zagranicznych, które są zarejestrowane do VAT w Polsce i mają tu tzw. stałe miejsce prowadzenia działalności. Dodatkowo faktury muszą być wystawiane w KSeF tylko wtedy, gdy sprzedaż jest realizowana przez to stałe miejsce prowadzenia działalności.

8. Czy faktury dla firm zagranicznych będą musiały być wystawiane w KSeF? 

Tak, faktury dla firm zagranicznych będą musiały być wystawiane w KSeF. Jeśli jednak zagraniczna firma nie ma polskiego numeru NIP, nie będzie miała dostępu do systemu. W takiej sytuacji przedsiębiorca będzie musiał udostępnić jej fakturę w formie wizualnej, np. w formacie PDF, wraz z odpowiednim kodem QR.

9. Czyli jeśli siedziba główna (headquarter) firmy jest za granicą – i uczestniczy w transporcie towarów – to musi wystawić fakturę w KSeF?

Firmy zagraniczne (np. opisywana „headquarter”) będą miały obowiązek wystawiania e-faktur w KSeF, tylko gdy:

10. Czy faktura wystawiona w formacie XML, która nie została wysłana do KSeF, jest uznawana za fakturę ustrukturyzowaną? 

Nie. Faktura ustrukturyzowana to taka, która została nie tylko przygotowana w formacie XML, ale także wysłana do KSeF, przeszła weryfikację systemu i otrzymała numer KSeF. Dopiero wtedy uznaje się ją za prawidłowo wystawioną fakturę ustrukturyzowaną.

11. Co w sytuacji, gdy fakturę wystawię pierwszego dnia miesiąca, a wyślę ją do KSeF dopiero na jego końcu?

Faktura ustrukturyzowana to faktura wystawioną przy użyciu KSeF wraz przydzielonym numerem KSeF.

Oznacza to, że samo wystawienie faktury w aplikacji do wystawiania faktur, bez wysłania jej do KSeF, nie będzie skutkowało wystawieniem e-faktury, a jedynie stworzeniem „projektu” faktury.

Dopiero w momencie wysyłki faktury do KSeF i nadaniu jej numeru KSeF dojdzie do wystawienia faktury ustrukturyzowanej.

12. Jaka jest „data wystawienia” faktury?

Przez datę wystawienia faktury ustrukturyzowanej (w trybie online) rozumie się datę przesłania pliku elektronicznego z danymi (faktury w formacie XML i odpowiedniej strukturze) do KSeF.

Przy czym data wskazana w polu (P_1) – data wystawienia faktury – musi być zgodna z datą wysyłki do KSeF.

13. Faktury „z przełomu miesiąca” – jak postępować? Np. podatkowo faktury dotyczą września, ale dane do wystawienia faktury otrzymujemy dopiero w pierwszych dniach października. Czy możemy je wysyłać z P_1 30.09.2025, ale np. przekazać do KSeF dopiero 05.10.2025 r.?

Wysyłka faktur do KSeF 05.10.2025 r. z datą P_1 30.09.2025 r. będzie skutkowała wystawieniem faktury w trybie offline24 i wysyłką ich do KSeF po terminie – od początku 2027 roku będzie to groziło nałożeniem sankcji.

Faktura powinna być wysłana do KSeF w tym samym dniu, co data wskazana w polu P_1 (tryb online) lub najpóźniej następnego dnia roboczego (tryb ofliine24).

W opisywanej sytuacji będzie można wysłać fakturę do KSeF 05.10.2025 r. i taką datę wpisać w polu P_1, ale wskazać na dokumencie, że faktura dotyczy sprzedaży wrześniowej.

14. Jak wygląda zapis kwot – przecinek czy kropka? Ma zostać to ustawione na poziomie programu?

Kwoty na e-fakturze muszą być zapisane z kropką (np. 100.01 zł), w formacie XML wysyłanym do KSeF.

W programie do wystawiania faktur będą mogły być wpisywane kwoty w formacie z przecinkiem (np. 100,01 zł), jednak podczas tworzenia pliku XML program księgowy powinien dokonywać automatycznej konwersji zapisu na zgodny ze strukturą FA(3).

15. Czy cena jednostkowa może być podana z 5 miejscami po kropce?

16. Czy KSeF będzie miał funkcję listy klientów?

Na chwilę obecną brak oficjalnych informacji w tym zakresie.

17. Czy faktura będzie dostępna jedynie w polskiej wersji językowej?

Nie będzie przeszkód, aby plik XML faktury przesyłany do KSeF zawierał dane w języku obcym.

Ponadto wizualizacja e-faktury będzie mogła zawierać informacje w języku obcym. Możliwe będzie również wystawienie faktury w języku polskim (tj. plik XML w języku polskim), a następnie jej zwizualizowanie w języku obcym lub w dwóch językach równocześnie.

Kluczowe będzie jednak, aby dane umieszczone na wizualizacji (w języku obcym) pod względem merytorycznym odpowiadały zawartości pliku XML faktury w języku polskim.

18. Jak korygować błędne faktury?

19. Czy będzie można anulować fakturę wystawioną w KSeF? 

Nie, w KSeF nie ma możliwości anulowania wystawionej faktury. W przypadku błędu można ją jedynie skorygować – np. do zera – i wystawić nową fakturę. Wszystkie dokumenty pozostaną w systemie przez 10 lat.

20. Co w przypadku, gdy na moim koncie w KSeF zobaczę fakturę na zakup, którego nie dokonywałem (ktoś podał dane mojej firmy)? Czy MF przewiduje procedurę zgłoszenia nieprawidłowości?

Nie należy uwzględniać takiej faktury w rozliczeniach dla celów VAT i CIT. Ministerstwo Finansów planuje udostępnić funkcję zgłaszania faktur, w stosunku do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że są one np. wynikiem oszustwa („faktura scamowa”).

Usługa ta zostanie udostępniona w niedługim czasie po uruchomieniu nowej wersji produkcyjnej KSeF 2.0.

21. Co się stanie, jeżeli faktura zostanie odrzucona przez KSeF? 

Odrzucenie faktury oznacza, że przygotowany plik XML nie spełnia wymagań systemu. Taka faktura jest traktowana, jakby w ogóle nie została wystawiona – nie trzeba jej ani anulować, ani korygować. Należy poprawić plik XML i wysłać fakturę ponownie do KSeF.

22. Czy będzie można dodać załącznik do faktury wystawionej w KSeF? 

Tak, ale taki załącznik musi spełniać określone warunki. Może dotyczyć jedynie jednostek miary i ilości (liczby) dostarczanych towarów lub wykonywanych usług oraz cen jednostkowych towarów lub usług bez kwot podatku (cen jednostkowych netto). Dodatkowo musi mieć format XML i stanowić element faktury ustrukturyzowanej.
Dodawanie załączników do faktur wystawianych w KSeF będzie możliwe po uprzednim złożeniu odpowiedniego zawiadomienia do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

23. Czy załącznik do faktury wystawionej w KSeF będzie mógł zawierać informacje handlowe czy marketingowe?

Nie, załącznik może zawierać jedynie dane o jednostkach miary i ilości (liczby) dostarczanych towarów lub wykonywanych usług oraz cenach jednostkowych towarów lub usług bez kwot podatku (cenach jednostkowych netto).

24. W jaki sposób należy przesyłać załączniki, takie jak na przykład protokół odbioru, karta pracy sprzętu, wykaz wykonanych usług prawniczych, itp.?

Tylko do faktur dotyczących czynności o złożonej liczbie danych będzie można dodać załącznik i to jedynie w zakresie:

Wszystkie pozostałe informacje będą musiały być wysłane do kontrahentów innym kanałem komunikacji, przykładowo za pomocą wiadomości e-mail.

25. Co się stanie, jeśli faktura będzie za „duża”? 

Jeżeli faktura będzie miała zbyt dużą wielkość – ponad 1 MB bez załącznika i 3 MB z załącznikiem – zostanie odrzucona przez KSeF. Limity wielkości dla faktur wystawianych w KSeF są nieprzekraczalne.

26. Ile trwa weryfikacja faktury przez KSeF?

Na chwilę obecną brak jest oficjalnych wytycznych. Założeniem KSeF jest możliwie szybka, automatyczna obsługa, ale praktyka będzie znana dopiero po pełnym wdrożeniu systemu.

27. Czy trybu offline24 używamy, gdy nie działa KSeF, ale i tak trzeba się zalogować do KSeF, aby uzyskać certyfikat?

Tryb offline24 jest przewidziany jako ułatwienie dla podatników i będzie mógł być używany przy pełnej dostępności KSeF.

Wystawiając e-fakturę w trybie offline24 podatnik nie będzie musiał logować się do KSeF, a e-fakturę będzie mógł wysłać do KSeF do końca następnego dnia roboczego następującego po jej wystawieniu.

Jednak przed rozpoczęciem korzystania z trybu offline 24 podatnik będzie zobowiązany zalogować się do KSeF i uzyskać certyfikat KSeF, który będzie potwierdzać tożsamość wystawcy faktury.

28. Jak zdobyć certyfikat KSeF i ile będzie to trwało?

Certyfikat KSeF będzie się uzyskiwało poprzez złożenie wniosku za pośrednictwem Modułu Certyfikatów i Uprawnień (MCU).

Będzie to możliwe od 1 listopada 2025 r.
Na chwilę obecną brak jest oficjalnych informacji, ile będzie trwało uzyskiwanie certyfikatu KSeF.

29. Czy podczas awarii KSeF możemy i tak zalogować się, aby uzyskać certyfikat?

Nie, certyfikat KSeF będzie należało uzyskać wcześniej, przed wystąpieniem awarii.

30. Czy każdy będzie mógł korzystać z trybu offline24? 

Tak, każdy podatnik będzie mógł korzystać z trybu offline24. Dzięki niemu można przygotować fakturę w formacie XML, a wysłać ją do KSeF później — najpóźniej następnego dnia roboczego. Korzystanie z tego trybu zależy od decyzji samego podatnika.

31. Czy tryb offline24 i okres awarii – to jakieś ogólne założenia w razie problemów, czy już teraz istnieją realne obawy problemów?

32. Czyli tryb offline nie jest jednoznaczny z dostępnością KSeF?

Nie, tryb offline jest przewidziany dla krótkotrwałych niedostępności KSeF koniecznych do przeprowadzenie prac serwisowych (głównie w godzinach nocnych).

33. Czy w przypadku awarii KSeF Odbiorcy dostają fakturę bez numeru KSeF?

Tak, chyba że nabywca otrzyma fakturę od wystawcy dopiero po usunięciu awarii i wcześniejszym przesłaniu wystawionych podczas awarii faktur przez wystawcę do KSeF.

34. Czy biuro księgowe może w moim imieniu wystawiać faktury w KSeF lub pobierać je z KSeF? 

Tak, KSeF przewiduje możliwość nadania różnych rodzajów uprawnień dostępu, zarówno dla osób fizycznych, jak i podmiotów (np. biur rachunkowych).
Możliwe jest np. nadanie biuru księgowemu uprawnienia do wystawiania faktur w KSeF, odbioru faktur z KSeF lub do obu tych czynności.

35. Czy kilka osób może mieć te same uprawnienia?

Tak.

36. Kilka osób wystawia faktury, a tylko jedna ma uprawnienia do wysyłki do KSeF – jak to działa?

Osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia wysyła do KSeF przygotowane wcześniej „projekty” faktur (przygotowane w formie ustrukturyzowanej) w celu nadania im numeru KSeF, a co za tym idzie skutecznego wystawienia.

37. Czy w programie do fakturowania można sprawdzić nadane uprawnienia?

Zależy od programu. W Aplikacji Podatnika KSeF taka funkcjonalność będzie dostępna.

38. Gdzie będzie można uzyskać token?

Wygenerowanie tokena będzie mogło nastąpić w Aplikacji Podatnika KSeF lub przy użyciu komercyjnych programów finansowo-księgowych zintegrowanych z KSeF.

39. Jak osoba fizyczna działająca w imieniu spółki może się uwierzytelnić?

Podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym – o ile wcześniej została zgłoszona w ZAW-FA lub otrzymała odpowiednie uprawnienie w KSeF przez osobę posługującą się pieczęcią kwalifikowaną spółki.

40. Czy członek zarządu bez PESEL może być administratorem w KSeF?

Tak.

 41. Faktury trzeba ściągnąć z KSeF – nie przyjdą na maila? Czy jest opcja ustawienia takiej funkcji?

Nie. KSeF nie wysyła powiadomień o otrzymaniu e-faktury. Konieczne będzie samodzielne sprawdzanie w systemie lub korzystanie z programów zintegrowanych z KSeF, które mogą pobierać faktury automatycznie.

42. Czy trzeba udostępniać wizualizację faktury?

Tylko w przypadkach określonych w art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT.

42. Czy w trybie online wystawiania faktur sprzedawca ma obowiązek przekazania nabywcy wizualizacji faktury, czy obowiązek ten jest tylko w trybach offline?

W trybie online sprzedawca będzie miał obowiązek udostępniania faktur dodatkowo poza KSeF jedynie w przypadkach określonych w art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT.

43. W normalnym trybie faktura będzie miała tylko jeden kod QR?

Tak, na wizualizacji faktury wystawionej w trybie online zamieszczony będzie jeden kod QR, a pod tym kodem powinno znaleźć się oznaczenie w postaci numeru KSeF e-faktury.

44. Kod QR dla nabywcy zagranicznego, gdzie faktura elektroniczna jest przesyłana do klienta i wprowadzona do KSeF – po co mu kod QR jak i tak się nie może włączyć do KSeF?

Kod QR (Quick Response) to graficzna postać linku prowadzącego do faktury w KSeF umożliwiająca:

Używając kodu QR zagraniczny nabywca faktury będzie mógł pobrać fakturę z KSeF bez konieczności logowania.

45. Kod QR do certyfikatu będziemy pobierać tylko raz, czy za każdym razem kiedy zajdzie taka potrzeba?

Certyfikat KSeF, wymagany do oznaczenia faktury przy wystawianiu faktur w trybach offline24, offline i awarii KSeF, będzie pobierać się raz w celu potwierdzania tożsamości wystawcy faktur i jego prawa do wystawienia faktury.

46. Gdzie na fakturze widoczny będzie identyfikator (numer KSeF)?

Numer KSeF nie będzie umieszczany na fakturach ustrukturyzowanych. Będzie mógł być jednak umieszczany na wizualizacjach e-faktur.

47. Czy Accace może Ci pomóc w przygotowaniu do KSeF?

Tak, nasi eksperci z przyjemnością pomogą kompleksowo przygotować się do KSeF.

Wsparcie obejmuje między innymi dostosowanie systemów księgowych, opracowanie procedur i instrukcji współpracy z KSeF oraz automatyzację procesów, które można usprawnić dzięki wprowadzeniu KSeF.


Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami

Podatek minimalny CIT od 2024 r. stał się istotnym obowiązkiem dla wielu firm w Polsce. Z danych Ministerstwa Finansów wynika jednak, że w 2025 r. minimalny podatek dochodowy zapłaciło jedynie 656 podmiotów. Trudno stwierdzić, czy tak mała liczba wynika z braku świadomości podatników odnośnie nowych obowiązków, czy z szerokiego zakresu zwolnień. Pierwszym krokiem spółek jest bowiem weryfikacja czy spółka może skorzystać z dostępnych zwolnień z nowej daniny.

W tym artykule wyjaśniamy:

Zwolnienia z podatku minimalnego

Podatek minimalny CIT może być dotkliwym, dodatkowym zobowiązaniem. Dlatego ustawodawca przewidział szeroki katalog zwolnień.

Podatku minimalnego nie zapłaci podatnik, który spełnia choć jeden z poniższych warunków, m.in.:

  1. został utworzony w danym roku lub w jednym z dwóch poprzednich,
  2. jest przedsiębiorstwem finansowym,
  3. uzyskał przychody o co najmniej 30% niższe niż w roku poprzednim,
  4. posiada prostą strukturę udziałowców (osoby fizyczne, brak istotnych udziałów w innych podmiotach),
  5. osiąga przychody z transportu międzynarodowego, wydobycia kopalin lub działalności leczniczej,
  6. wchodzi w skład grupy, której łączna dochodowość przekracza 2%,
  7. jest małym podatnikiem,
  8. prowadzi działalność komunalną,
  9. przekroczył próg dochodowości 2% w jednym z trzech lat poprzednich,
  10. znajduje się w upadłości, likwidacji lub restrukturyzacji,
  11. jest stroną umowy o współdziałanie,
  12. prowadzi działalność faktoringową,
  13. jest przedsiębiorstwem górniczym.

Część zwolnień dotyczy konkretnych branż, ale inne – np. dla małych podatników – mają charakter ogólny.

Podatek minimalny – zwolnienie grupowe

Szczególne znaczenie w praktyce ma zwolnienie grupowe z podatku minimalnego. Dotyczy ono podmiotów, które osiągnęły stratę podatkową lub ich dochodowość nie przekroczyła 2%, ale jednocześnie wchodzą w skład grupy spełniającej określone warunki.

Warunki skorzystania ze zwolnienia grupowego:

Przepisy wskazują, że przy obliczaniu dochodowości należy uwzględnić wszystkie spółki z grupy posiadające nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce lub wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej.

Interpretacje i praktyczne wątpliwości

Podatek minimalny a Twoja spółka

Zwolnienie grupowe może być korzystnym rozwiązaniem, ale wymaga szczegółowej analizy struktury kapitałowej, udziałów i rentowności. Niespełnienie choć jednego z warunków może skutkować obowiązkiem zapłaty podatku minimalnego.

Podsumowanie

  • Podatek minimalny CIT obowiązuje od 2024 r., a pierwsze rozliczenia za 2025 r. pokazały, że liczba podatników faktycznie zobowiązanych do jego zapłaty jest niewielka.
  • Jednym z kluczowych instrumentów obniżających ryzyko opodatkowania jest zwolnienie grupowe z podatku minimalnego.
  • Warunki zwolnienia są jednak restrykcyjne i wymagają analizy całej grupy kapitałowej.

Wsparcie Accace

W przypadku wątpliwości dotyczących przepisów w zakresie podatku minimalnego lub chęci analizy sytuacji własnej spółki pod kątem podatku minimalnego za 2024 lub za rok bieżący zachęcamy do kontaktu.


Klaudia Bielecka
Senior Tax Consultant
Skontaktuj się z nami
Jakub_Czerski_accace
Jakub Czerski
Tax Director
Skontaktuj się z nami
pushpinmap-markerdownloadcrosswarningpointer-right