3 stycznia Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu rządowego pod nazwą „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”

Powstanie programu stało się możliwe dzięki ustawie z 29 września 2022 r. o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024 i odpowiada przedstawionym przez Komisję Europejską Wytycznym z 28 października „Tymczasowe kryzysowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”. Założenia polskiego programu, tzn. Tarczy Solidarnościowej, zostały zaakceptowane w grudniu 2022 przez Komisję Europejską.

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę trwająca od 24 lutego 2022 r. oraz wcześniejsze manipulacje na międzynarodowych rynkach nośników energii, przyczyniły się do skokowego wzrostu cen paliw kopalnych w Europie, która była mocno zależna od dostawców wschodnich. Na Towarowej Giełdzie Energii średnia cena gazu w sierpniu 2022 r. wyniosła 1 110 PLN/MWh (212 PLN/MWh w sierpniu 2021 r.) i była o 424 proc. wyższa niż rok wcześniej. Energia elektryczna kosztowała w tym samym miesiącu 1 391 PLN/MWh (383 PLN/MWh w sierpniu 2021 r.), czyli o 263 proc. więcej niż rok wcześniej. Oznacza to m.in. znaczący wzrost kosztów produkcji dla przedsiębiorstw przemysłowych, które co do zasady są głównymi odbiorcami energetycznymi w gospodarce.

Celem programu jest łagodzenie negatywnych skutków nagłego wzrostu cen energii elektrycznej i gazu ziemnego. Rząd szacuje, że wsparcie w ramach programu uzyska około 1 000 przedsiębiorstw, które rocznie zużywają ponad 20 000 MWh energii elektrycznej, czyli ponad jedną trzecią zużycia wszystkich firm przemysłowych w Polsce. W puli środków do rozdysponowania jest 5 mld PLN.

Beneficjenci wsparcia

Zgodnie z założeniami programu, o pomoc mogą ubiegać się podmioty (przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162, z późn. zm.), które spełniają poniższe warunki:

• Warunek energochłonności – koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego stanowiły co najmniej 3 % jego wartości produkcji w 2021 r. albo co najmniej 6 % w pierwszym półroczu 2022 r. oraz
• Warunek sektorowy – uzyskuje co najmniej 50% przychodu lub wartości produkcji z działalności  jednej lub wielu podklas PKD lub kodów PRODCOM wymienionych w programie. Pośród wyszczególnionych sektorów znajdują się m.in. górnictwo, wydobycie, produkcja i przetwórstwo metali i surowców, produkcja materiałów oraz sprzedaż niektórych artykułów spożywczych.

W związku z przyjęciem ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz. U. poz. 2243), zgodnie z którą mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa są uprawnione do zakupu energii elektrycznej po ustalonej cenie maksymalnej, przedsiębiorcy objęci ww. ustawą mogą wnioskować o pomoc jedynie z tytułu kosztów zakupu gazu ziemnego.

Od czego będzie zależne możliwe do uzyskania wsparcie?

Przedsiębiorstwa, które zakwalifikują się do programu będą mogły liczyć na pomoc do 50% wartości kosztów kwalifikowanych wyszczególnionych w programie, tj. wzrostu cen energii elektrycznej lub gazu ziemnego powyżej poziomu 150% średniej ceny płaconej przez przedsiębiorcę w miesiącach od lutego do grudnia 2022 r. w porównaniu do cen z roku 2021.

Limity wsparcia

Program wskazuje dwa możliwe limity kwotowe pomocy: podstawowy oraz zwiększony:

1. Podstawowy – 4 mln EUR na grupę kapitałową albo przedsiębiorstwo niebędące częścią grupy kapitałowej, lub
2. Zwiększony – 50 mln EUR dla grup kapitałowych lub przedsiębiorstw, które:

• wykażą ujemny wskaźnik EBITDA w całym 2022 r. bądź tylko w drugim półroczu, lub
• wykażą spadek wskaźnika EBITDA o co najmniej 40 proc. pomiędzy całym rokiem 2021 a 2022 albo pomiędzy drugim półroczem 2021 r. a drugim półroczem 2022 r.

W przypadku zwiększonego limitu kwota wsparcia nie może przekroczyć 80% kosztów kwalifikowanych, a wskaźnik EBITDA za cały 2022 r. po uwzględnieniu uzyskanej pomocy, nie może przekroczyć wartości 70% tego wskaźnika w roku 2021.

Dokładna kwota wsparcia wyliczona zostanie w oparciu o koszty kwalifikowane według wzoru podanego w programie. W przypadku ogłoszenia analogicznego programu dotyczącego kosztów poniesionych w 2023 r., limit 4 mln EUR będzie dotyczył sumy pomocy w latach 2022-2023.

Termin konsultacji i składania wniosków

Instytucją odpowiedzialną za program będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Nabór wniosków zostanie uruchomiony w drugiej połowie stycznia, a informacja o jego rozpoczęciu zostanie ogłoszona w BIP NFOŚiGW oraz w BIP Ministerstwa Rozwoju i Technologii.

Na przekazanie wniosków przedsiębiorcy będą mieli 14 dni od dnia opublikowania przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz operatora programu informacji o możliwości ich składania. Wypłata środków programowych powinna nastąpić w lutym 2023.

W przypadku pytań dotyczących programu bądź naszego wsparcia przy składaniu aplikacji serdecznie zachęcamy do kontaktu.

Podstawa prawna: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/przedsiebiorco-przygotuj-sie-do-zlozenia-wniosku-o-wsparcie-dla-sektorow-energochlonnych, https://www.gov.pl/web/premier/projekt-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-programu-rzadowego-pod-nazwa-pomoc-dla-sektorow-energochlonnych-zwiazana-z-naglymi-wzrostami-cen-gazu-ziemnego-i-energii-elektrycznej-w-2022-r, https://www.gov.pl/web/premier/uchwala-w-sprawie-przyjecia-programu-rzadowego-pod-nazwa-pomoc-dla-sektorow-energochlonnych-zwiazana-z-naglymi-wzrostami-cen-gazu-ziemnego-i-energii-elektrycznej-w-2022-r, https://tge.pl/dane-statystyczne

Piotr Zajac

Managing Director

Skontaktuj się z nami