UZYSKAJ BEZPŁATNY DOSTĘP DO
Otrzymuj nasze artykuły, opinie, porady, aktualności branżowe, aktualności ze stron lokalnych, ebooki, informacje o najnowszych wydarzeniach i jeszcze więcej, bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową.
Sprawdź sekcję Newsroom i zobacz co zawiera!
Prześlemy Ci tylko istotne informacje, które naszym zdaniem mogą Cię zainteresować i będziemy traktować Twoje dane osobowe zgodnie z naszą polityką prywatności i oświadczeniem RODO.
Nie możesz zasubskrybować? Wypróbuj tę stronę.
25 sierpnia 2025 roku Prezydent RP Karol Nawrocki podjął decyzję o wecie wobec specustawy ukraińskiej, nie podpisując tym samym ustawy przedłużającej jej obowiązywanie. Specustawa obowiązuje obecnie tylko do 30 września 2025 r. i reguluje kwestie przekraczania granicy RP, legalności pobytu oraz prawa do pracy i prowadzenia działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy.
Choć powszechnie uważa się, że przepisy dotyczą przede wszystkim osób, które przybyły do Polski po 24 lutego 2022 r., specustawa obejmuje także obywateli Ukrainy, którzy zalegalizowali swój pobyt i pracę jeszcze przed wybuchem wojny. W związku z tym wygaśnięcie przepisów może dotknąć szerszą grupę osób niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. W dalszej części artykułu omówimy, jakie konsekwencje niesie ze sobą weto dla specustawy ukraińskiej i jakie ma to znaczenie dla legalności pobytu i pracy obywateli Ukrainy w Polsce.
W pierwszej kolejności należy uspokoić osoby posiadające status UKR. Brak przedłużenia specustawy, wynikający z weta dla specustawy ukraińskiej, nie spowoduje utraty prawa do pobytu ani do wykonywania pracy w Polsce. Uprawnienia te wynikają z unijnego mechanizmu ochrony czasowej, przewidzianego w dyrektywie 2001/55/WE i wdrożonego do polskiego porządku prawnego ustawą z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP.
Rada Unii Europejskiej, działając na wniosek Komisji Europejskiej, może wprowadzić ochronę tymczasową w przypadku masowego napływu uchodźców. W odniesieniu do obywateli Ukrainy decyzja ta została kolejny raz przedłużona, obecnie obowiązuje do 4 marca 2027 r. Oznacza to, że obywatele Ukrainy korzystający z ochrony czasowej w Polsce mogą nadal legalnie mieszkać i pracować, niezależnie od dalszych losów specustawy.
Warto podkreślić, że powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy, stosowane w ramach specustawy, nie mają ograniczenia czasowego. Z tego względu praca wykonywana na ich podstawie pozostanie legalna również po 30 września 2025 r.
Sytuacja komplikuje się w odniesieniu do obywateli Ukrainy, którzy mieszkali w Polsce przed wybuchem wojny i których dokumenty pobytowe utraciły ważność, a następnie zostały automatycznie przedłużone w ramach specustawy.
W przypadku tej grupy, jeśli do 30 września 2025 r. nie uzyskają nowych, ważnych tytułów pobytowych lub zezwoleń na pracę, ich sytuacja prawna stanie się niepewna, ponieważ od tego momentu automatyczne przedłużenie wygasłych dokumentów pobytowych przestanie obowiązywać. W konsekwencji dalszy pobyt i wykonywanie pracy będą możliwe wyłącznie po uzyskaniu aktualnych decyzji administracyjnych legalizujących status cudzoziemca w Polsce, a znaczenie weta dla specustawy ukraińskiej w tym kontekście staje się szczególnie istotne.
Weto dla specustawy ukraińskiej nie pozbawia praw osób objętych ochroną czasową (status UKR). Jednakże obywatele Ukrainy przebywający w Polsce na podstawie nieaktualnych dokumentów, korzystający z mechanizmu automatycznego przedłużenia, powinni podjąć działania w celu uregulowania swojej sytuacji prawnej i zminimalizowania potencjalnego ryzyka braku tytułu legalizującego pobut po wygaśnięciu ochrony przewidzianej przez ustawę.
Z praktycznego punktu widzenia oznacza to konieczność:
W przypadku gdy nie korzysta się ze specjalnego mechanizmu ochrony czasowej w Polsce, tylko posiadanie aktualnych, standardowych tytułów pobytowych i pracowniczych zapewnia pełną niezależność oddecyzji politycznych i gwarantuje stabilność zatrudnienia oraz pobytu w Polsce.
Po powrocie z przerwy wakacyjnej Rząd nadał szybkie tempo pracom nad nową wersją projektu specustawy, uwzględniając także postulaty Prezydenta zgłoszone w związku z wetem wobec specustawy ukraińskiej. Już 8 września 2025 r. projekt zmian ustaw trafił pod obrady Rady Ministrów, a planowane jest jego możliwie szybkie uchwalenie.
Do najważniejszych modyfikacji należy m.in.:
Przedłużający się proces legislacyjny pokazuje, jak istotne jest dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce bieżące śledzenie zmian w prawie, aby w porę reagować i dostosować swój status pobytowy i uniknąć ryzyka utraty legalności pobytu oraz pracy.
W obliczu zmian wynikających z weta dla specustawy ukraińskiej przedsiębiorcy muszą szczególnie uważnie monitorować status prawny swoich pracowników z Ukrainy. Kancelaria prawna Accace Legal oferuje kompleksowe wsparcie dla firm, w tym:
Skontaktuj się z naszymi ekspertami.
Accace Poland
Accace to proaktywny partner zapewniający kompleksowe, oparte na holistycznym podejściu do biznesu, wsparcie w zakresie outsourcingu i doradztwa. W ramach globalnej grupy, lidera na rynkach Europy Środkowo – Wschodniej, łączymy inteligentne rozwiązania technologiczne z wiedzą i praktycznym doświadczeniem ponad 800 lokalnych ekspertów. Globalny potencjał i dbałość o najwyższą jakość pozwala nam przełamywać standardy i oferować innowacyjne usługi w obszarze podatków, prawa, księgowości oraz obsługi kadrowo-płacowej dla około 2 000 klientów, niezależnie od branży oraz skali ich biznesu.
Accace Circle
Accace działa na arenie międzynarodowej jako Accace Circle – społeczność biznesowa tworzona przez uznanych dostawców usług outsourcingowych i doradczych. Oparte na wspólnych wartościach podejście zapewnia zintegrowaną i profesjonalną obsługę, przewyższającą obowiązujące oczekiwania rynkowe. Dzięki zaangażowaniu ponad 7 000 specjalistów w ponad 60 krajach, przygotowujemy globalnie 800 000 pasków płacowych dla 80 000 klientów, głównie średnich i międzynarodowych firm z listy Fortune 500, reprezentujących różne sektory gospodarki.
