Dnia 13 czerwca 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w sprawie C-533/22 (SC Adient Ltd & Co. KG), dotyczącej tego, czy spółka, która świadczyła usługi produkcji na materiałach powierzonych (tzw. toll manufacturing) na rzecz spółki matki, może być uznana dla celów VAT za stałe miejsce prowadzenia działalności – fixed establishment (FE).

Kontekst sprawy

Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki Adient Ltd & Co KG (dalej: Adient DE), która dostarcza siedzenia dla przemysłu motoryzacyjnego. W 2016 roku Adient DE zawarła umowę z rumuńską spółką SC Adient Ltd Automotive România SRL (dalej: Adient RO), na mocy której Adient RO miała świadczyć kompleksowe usługi obejmujące produkcję i montaż elementów tapicerskich oraz usługi pomocnicze i administracyjne.

Adient DE dostarczała surowce do Adient RO do obróbki, pozostając ich właścicielem przez cały proces produkcji. Adient RO fakturowała Adient DE bez naliczania rumuńskiego VAT, stosując ogólną zasadę dotyczącą miejsca świadczenia usług w transakcjach B2B, uznając, że miejsce świadczenia tych usług znajdowało się w Niemczech, gdzie zarejestrowana była Adient DE.

Jednak organy podatkowe w Rumunii uznały, że Adient RO powinna była naliczyć rumuński VAT, ponieważ miejsce świadczenia usług znajdowało się w Rumunii, gdzie Adient DE miała mieć stałe miejsce prowadzenia działalności za pośrednictwem zasobów ludzkich i technicznych Adient RO.

Sprawa trafiła do Sądu Regionalnego w Rumunii, który skierował pytania prejudycjalne do TSUE, aby ustalić, czy spółka mająca siedzibę w jednym państwie członkowskim może mieć stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim, gdzie działa jej spółka zależna, dostarczająca zaplecze techniczne i personalne.

Rozstrzygnięcie

TSUE stwierdził, że przynależność do grupy kapitałowej lub umowa kontraktowa (typu toll manufacturing) nie są wystarczającymi podstawami do uznania istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności w kontekście podatku VAT.

TSUE podkreślił, że spółka świadcząca usługi na rzecz spółki macierzystej działa na własne ryzyko ekonomiczne i we własnym imieniu, a nie jako kontrolowany element spółki macierzystej.

Trybunał zaznaczył również, że istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności musi być oceniane indywidualnie. Fakt, że spółka może mieć stałe miejsce prowadzenia działalności w jednym państwie członkowskim dla świadczenia dostaw, nie oznacza, że ma takie samo miejsce dla celów otrzymywania dostaw.

W przypadku Adient DE i Adient RO konieczne było oddzielne rozpatrzenie usług świadczonych przez Adient RO oraz dostaw towarów wynikających z tych usług.

W wyroku zostało również podkreślone, że te same zasoby ludzkie i techniczne nie mogą być używane jednocześnie do świadczenia i otrzymywania tych samych usług w ramach stałego miejsca prowadzenia działalności.

Aby uznać istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności, konieczne jest wyraźne rozdzielenie zasobów używanych przez dostawcę usług od zasobów używanych przez odbiorcę usług.

Wnioski

Jest to kolejny wyrok, który może mieć znaczący wpływ na praktykę podatkową w zakresie “fixed establishment” również w Polsce, która w wielu przypadkach bywała niekorzystna dla podatników.

Wyżej opisany wyrok TSUE jest zgodny z wcześniejszymi orzeczeniami, takimi jak Berlin Chemie (C-333/20) i Cabot Plastics Belgium (C-232/22), w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, co przemawia na korzyść podatników.

Orzeczenie to jednoznacznie potwierdza, że przynależność do grupy kapitałowej lub istnienie umowy kontraktowej nie wystarcza do uznania istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności na potrzeby VAT. Wyrok ten podkreśla konieczność szczegółowej analizy kontekstu faktycznego i prawnego w ocenie istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności.

Pomimo że teza Trybunału jest zawężona do konkretnych usług opisanych w stanie faktycznym, może ona stanowić argument również w innych sprawach, w których polskie organy podatkowe dopatrują się istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności, na przykład w strukturach toll manufacturing.

Wyrok powinien przynieść większą pewność prawną dla międzynarodowych grup kapitałowych prowadzących działalność gospodarczą za pośrednictwem spółek zależnych. Jest to ważne, ponieważ pozwala uniknąć sytuacji, w których umowy o świadczenie usług między spółkami grupy mogłyby prowadzić do nieuzasadnionych obciążeń podatkowych.

Wsparcie Accace

W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości w zakresie kwestii poruszonych w niniejszej informacji, służymy Państwu pomocą i zachęcamy do kontaktu.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX:62022CJ0533

Klaudia Bielecka

Senior Tax Consultant

Skontaktuj się z nami

Katarzyna Rogowska

Tax Manager

Skontaktuj się z nami