Wróć do Newsroom
Ochrona Sygnalistów
Czytaj więcej
Mailchimp - subscribe form sidebar

Prawo wodorowe coraz bliżej – ustawa uchwalona przez Sejm| News Flash

28 listopada 2024

Na horyzoncie pojawiła się długo wyczekiwana przez przedsiębiorców regulacja wodorowego sektora gospodarki energetycznej. 22 listopada 2024 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo Energetyczne i niektórych innych ustaw (druk nr 743) w trzecim czytaniu i przekazał ją do rozpatrzenia przez Senat.

Przełomowa regulacja energetyczna

Regulacja prawa wodorowego stanowi istotny kamień milowy w rozwoju polskiej energetyki. Wprowadzenie stabilnych przepisów umożliwiających rozwój gospodarki wodorowej jest jednym z warunków uzyskania środków z Krajowego Planu Odbudowy [1]. Przede wszystkim jednak jest to kolejny krok w stronę dynamicznego rozwoju polskiej gospodarki, osiągnięcia neutralności klimatycznej i dekarbonizacji przemysłu. Dotychczasowe regulacje okazały się niewystarczające, między innymi w obszarze rozwoju infrastruktury wodorowej. Zgodnie z założeniami ustawodawcy, odpowiedzialność za projektowanie i obsługę sieci wodorowych w Polsce miałaby zostać powierzona  obecnemu operatorowi systemu przesyłowego gazu – Gaz System S.A. Zgodnie z zapisami ustawy (art. 11) Gaz-System S.A. pozostanie operatorem systemu przesyłowego wodoru co najmniej do 4 sierpnia 2026 r.

Polska Strategia Wodorowa 2030

Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 jest kluczowym dokumentem rządowym, który określa ramy i kierunki rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce. Jest ona realizacją założeń przyjętej przez Komisję Europejską w 2020 roku Strategii w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu oraz przyjętej w jej następstwie przez polski rząd Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do roku 2040.

Podstawowe założenia Polskiej Strategii Wodorowej – PSW 2030 zostały wskazane w sześciu celach szczegółowych:

Cel 1 – wdrożenie technologii wodorowych w energetyce i ciepłownictwie

Cel 2 – wykorzystanie wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie

Cel 3 – wsparcie dekarbonizacji przemysłu

Cel 4 – produkcja wodoru w nowych instalacjach

Cel 5 – sprawny i bezpieczny przesył, dystrybucja i magazynowanie wodoru

Cel 6 – stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego.

Omawiana ustawa skupia się głównie na zrealizowaniu celu nr 6. Ustanawia bowiem ramy regulacyjne dla gospodarki wodorowej.

Nowe pojęcia w Prawie Energetycznym

Ustawodawca zdefiniował trzy rodzaje wodoru, istotne z punktu widzenia dekarbonizacji i niskoemisyjności:

  • wodór niskoemisyjny – wodór wytwarzany z paliw kopalnych przy zastosowaniu technologii wychwytywania CO2 oraz wodór powstały w procesie elektrolizy wody ze znacznym ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia (wodór niebieski)
  • wodór odnawialny – wytworzony z odnawialnego źródła energii (popularnie nazywany też wodorem zielonym)
  • wodór odnawialny pochodzenia niebiologicznego – wodór odnawialny wytworzony zgodnie z metodykami przyjętymi przez Komisję Europejską w Rozporządzeniu delegowanym KE 2023/1184 [2].

Ustawodawca pominął definicję samego wodoru, stwierdzając w części szczegółowej uzasadnienia do projektu ustawy, że jest to pojęcie powszechnienie znane zarówno w języku potocznym, jak i w nauce. Podejście ustawodawcy w tej kwestii stało się przedmiotem krytyki podmiotów biorących udział w konsultacjach społecznych. W uwagach do projektu ustawy podnoszono, że brak definicji samego wodoru może w przyszłości prowadzić do rozbieżności interpretacyjnych. Uwagi te wydają się zasadne i powinny zostać uwzględnione w procesie legislacyjnym. Wprowadzanie jakichkolwiek ograniczeń w obrocie gospodarczym (do takich należą wszelkie działania reglamentacyjne, w tym obowiązek koncesyjny) powinno być jasne, precyzyjne i zrozumiałe dla wszystkich uczestników obrotu gospodarczego.  

Nowe rodzaje umów

Ustawa reguluje zakres przedmiotowy umów sprzedaży wodoru, w tym umów przesyłowych, dystrybucyjnych i magazynowania wodoru, a także przewiduje możliwość zawierania umów kompleksowych i określa ich zakres.

W ustawie przewidziano obowiązki związane z przyłączeniem do sieci przed rozpoczęciem dostarczania wodoru oraz obowiązek zawarcia umowy na dostarczanie wodoru (obejmującej sprzedaż połączoną z przesyłaniem lub dystrybucją).

Koncesje

Ustawa wprowadza obowiązek koncesyjny dotyczący działalności na rynku wodoru w zakresie:

  • wytwarzania
  • magazynowania
  • przesyłania
  • dystrybucji
  • obrotu.

Mając na uwadze cele związane z transformacją energetyczną i rozwojem gospodarki wodorowej ustawodawca przewidział pewne wyjątki od obowiązku koncesyjnego.

Wyjątki od obowiązku koncesyjnego

W przypadku działalności polegającej na wytwarzaniu wodoru, co do zasady wszyscy wytwórcy będą obowiązani do posiadania koncesji. Zwolnienie z obowiązku koncesyjnego obejmie podmioty wytwarzające wodór, który został zdefiniowany w ustawie – wodór niskoemisyjny, wodór odnawialny oraz wodór odnawialny pochodzenia niebiologicznego.

W przypadku działalności polegającej na magazynowaniu wodoru zwolnione będą podmioty wykonujące wyłącznie działalność w ramach lokalnego magazynowania wodoru [3] w małej instalacji magazynowej wodoru [4].

W przypadku działalności polegającej na obrocie wodorem zwolnione będą podmioty, które:

  • dokonują obrotu o łącznej wartości nieprzekraczającej równowartości 10 mln EUR
  • dokonują obrotu na giełdzie towarowym lub innym rynku regulowanym (w tym drugim przypadku tylko przez dom maklerski)
  • dokonują obrotu przez giełdową izbę rozrachunkową, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. lub przez spółkę, której KDPW S.A. powierzył wykonywanie swoich zadań w tym zakresie.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 57g Pr. Energ. prowadzenie działalności bez wymaganej koncesji będzie przestępstwem zagrożonym karą do 5 mln. zł grzywny lub karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. W przypadku działalności w zakresie magazynowania lub obrotu wodorem ustawodawca przewidział odmienną sankcję – 2500 stawek dziennych grzywny lub karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Bezpieczeństwo sieci wodorowych

Ponadto, w przedstawionej ustawie określono wymagania techniczne i operacyjne, które muszą zostać spełnione przez urządzenia, instalacje oraz sieci podmiotów ubiegających się o przyłączenie do systemu wodorowego. Wymagania te obejmują:

  • zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa działania systemu wodorowego
  • ochrona systemu przed uszkodzeniami wynikającymi z niewłaściwego funkcjonowania przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci
  • zapewnienie zgodności z wymaganiami jakościowymi wodoru w miejscu przyłączenia urządzeń, instalacji i sieci
  • przestrzeganie norm ochrony środowiska, wskazanych w odrębnych regulacjach prawnych
  • umożliwienie dokonywania pomiarów parametrów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania sieci oraz do rozliczeń za pobrany wodór.


Podsumowanie

Przy obecnym tempie prac ustawa powinna zostać uchwalona do końca roku, co przyspieszy wypłatę środków z KPO. Większość przepisów ustawy ma wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia. W związku ze stosunkowo krótkim terminem vacatio legis przedsiębiorstwa energetyczne działające na rynku wodoru już teraz powinny rozpocząć przygotowania do wdrożenia przepisów ustawy.

Jeżeli potrzebujesz pomocy przy wdrożeniu regulacji wodorowej, zachęcamy do skorzystania z wiedzy ekspertów Accace.


antoni-lukasiak-accace-poland
Antoni Łukasiak
Junior Associate
Skontaktuj się z nami
Agnieszka_Samborska_accace
Agnieszka Samborska
Legal Adviser
Skontaktuj się z nami
Ochrona Sygnalistów
Czytaj więcej
Mailchimp - subscribe form - page
crosschevron-leftarrow-leftarrow-right linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram