Opodatkowanie dywidend podatkiem dochodowym od osób prawnych

Dla wielu przedsiębiorców i inwestorów, koniec roku był okresem związanym z kalkulacją wyniku finansowego i wpłatą długo oczekiwanej dywidendy. Zanim jednak udziałowcy będą mogli cieszyć się z wypracowanych zysków, należy pamiętać o prawidłowym rozliczeniu podatku od dywidendy.

Podstawowe mechanizmy, dotyczące opodatkowania dywidendy

Po pierwsze należy wskazać, że dochody z dywidendy zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1) uCIT stanowią przychody z zysków kapitałowych.
Po drugie, istotne jest, że płatnikiem podatku jest wypłacająca Spółka. Oznacza to, że podmiot otrzymujący dywidendę otrzymuje już kwotę netto, tj. pomniejszoną o kwotę podatku. Beneficjent dywidendy musi wykazać dochód w zeznaniu rocznym. Istotne jest również, że podatek od dywidendy ma charakter zryczałtowany, tj. nie dochodzi do pomniejszenia kwoty przychodu o kwotę kosztów uzyskania przychodu. Stawka podatku od dywidendy wynosi 19%.

W przypadku, gdy beneficjentem dywidendy jest osoba prawna, na płatniku ciąży obowiązek przesłania do organu podatkowego właściwego według siedziby podatnika deklaracji CIT – 6R. Płatnik powinien to uczynić do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zwolnienie w podatku od dywidendy

Nie zawsze podatnicy będą zobowiązani do zapłaty podatku od dywidendy. W art. 22 ust 4 uCIT wskazano, że dochody z dywidendy są zwolnione z opodatkowania przy łącznym spełnieniu 4 warunków:

1. Wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. Uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
3. Spółka otrzymująca dywidendę, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendę (w przypadku, Szwajcarii próg ten wynosi 25%);
4. Spółka, otrzymująca dywidendę, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Aby skorzystać ze zwolnienia, podmiot uprawniony do otrzymania dywidendy musi być posiadaczem udziałów w wysokości wskazanej w pkt 3 przez okres minimum 2 lat (warunek ten może być spełniony również po wypłacie dywidendy). Oprócz spełnienia powyższych przesłanek, należy posiadać oświadczenie beneficjenta dywidendy o spełnianiu warunków zwolnienia.
Ustawodawca dodatkowo wprowadził mechanizm zabezpieczający przez skorzystaniem z powyższego zwolnienia w przypadku działań sztucznych, które nie posiadają uzasadnienia ekonomicznego.

Opodatkowanie dywidend w przypadku, gdy beneficjentami są podmioty zagraniczne

Podmiotowi zagranicznemu, któremu jest wypłacana dywidenda również przysługiwać może zwolnienie na podstawie art. 22 ust. 4. W tej sytuacji, oświadczenie o spełnianiu warunków zwolnienia dodatkowo musi zawierać potwierdzenie, że spółka albo zagraniczny zakład jest rzeczywistym właścicielem (beneficial owner) wypłacanych należności. Dodatkowym warunkiem jest również udokumentowanie miejsca siedziby dla celów podatkowych, uzyskanym od beneficjenta dywidendy, certyfikatem rezydencji.
W przypadku, gdy podatnikom nie przysługuje zwolnienie na podstawie art. 22 ust. 4, warto zwrócić uwagę na postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej pomiędzy RP, a państwem w którym swoją siedzibę lub zarząd ma beneficjent dywidendy.

Niejednokrotnie umowa o unikaniu opodatkowania przewiduje niższą stawkę podatku u źródła niż ustawowe 19%. Warunkiem skorzystania z niższej stawki podatkowej lub zwolnienia wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jest udokumentowanie jej miejsca siedziby dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji, lub, w przypadku istnienia zagranicznego zakładu – zaświadczeniem wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej państwa.

Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami uCIT, płatnik obowiązany jest do dochowania należytej staranności w zakresie weryfikacji dopuszczalności zastosowania obniżonej stawki lub zwolnienia. Przy czym oceniając czy płatnik jej dochował, bierze się pod uwagę charakter oraz skalę jego działalności. Z powyższego wynika, że surowiej mogą być oceniane duże podmioty, prowadzące wyspecjalizowaną działalności i mające większe możliwości w zakresie weryfikacji uprawnień do skorzystania ze zwolnienia.

Opodatkowanie dywidendy powyżej 2 000 000 zł – nowe zasady

Od 1 lipca 2020 obowiązywać będą odmienne zasady opodatkowania dywidendy w przypadku, gdy jej wartość wypłacana w skali roku na rzecz jednego podmiotu jest wyższa niż 2 000 000 zł. W tej sytuacji płatnik niezależnie od spełniania warunków zwolnienia lub odmiennych zasad opodatkowania wskazanych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania, potrąca podatek w podstawowej wysokości od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł. Podatnik następnie może ubiegać się o zwrot różnicy pomiędzy kwota pobraną a kwotą należną. Powyższe rozwiązaniu ma na celu zastąpienie kontroli następczej, kontrolą uprzednią. W celu odzyskania nadpłaty należy złożyć elektronicznie wniosek o zwrot podatku WH-WCZ (w zakresie CIT) albo WH-WPZ (w zakresie PIT).

Do wniosku o zwrot podatku należy dołączyć:

• Certyfikat rezydencji podatnika;
• dokumentację dotyczącą przelewów bankowych lub inne dokumenty wskazujące na sposób rozliczenia lub przekazania należności, z którymi wiązała się zapłata podatku;
• dokumentację dotyczącą zobowiązania do wypłaty należności;
• oświadczenia podatnika dotyczące spełnienia poszczególnych warunków zwolnienia;
• oświadczenie podatnika, że w odniesieniu do czynności, w związku z która składany jest wniosek o zwrot podatku, podatnik jest podmiotem, na którym ciąży obowiązek podatkowy, a także, oświadczenie podatnika, że spółka albo zagraniczny zakład jest rzeczywistym właścicielem należności;
• oświadczenie podatnika, że prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby podatnika dla celów podatkowych, z którą wiąże się uzyskany przychód;
• uzasadnienie Wnioskodawcy, że spełnione są warunki będące przedmiotem oświadczeń wskazanych w dwóch powyższych podpunktach;
• dokumentację wskazującą na ustalenia umowne, z powodu których płatnik wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku (w przypadku gdy wniosek jest składany przez płatnika).

Podatnicy jednak nie będą cieszyć się zbyt szybko ze zwróconych środków, bowiem organ ma sześć miesięcy (z możliwością przedłużenia) na dokonanie zwrotu. Możliwe jest jednak uniknięcie czasochłonnej i problematycznej procedury odzyskiwania nadpłaty. Płatnik może złożyć oświadczenie WH-OSC, w którym oświadcza, że jest w posiadaniu dokumentów wymaganych do stosowania stawki podatku lub zwolnienia na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz, że z zachowaniem należytej staranności przeprowadził weryfikację okoliczności wykluczających możliwość stosowania korzystniejszej stawki podatku lub zwolnienia i takowych okoliczności nie stwierdził. Oświadczenie powinno zostać złożone przez kierownika jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Co istotne, nie może zostać złożone przez pełnomocnika.

Czas trwania „ochrony” przed zapłatą 19% stawki podatku w przypadku złożenia powyższego oświadczenia wynosi zaledwie 2 miesiące. Po tym czasie, by móc znowu dokonać wypłaty z uwzględnieniem niższej stawki, należy złożyć kolejne oświadczenie.

W przypadku, gdy zwolnienie z podatku u źródła wynika z art. 22 ust. 4, podatnik może nadal je stosować po przekroczeniu kwoty wypłaconej dywidendy o ile uzyska opinię o stosowaniu zwolnienia w trybie art. 26b uCIT. W celu uzyskania Opinii, wnioskodawca, którym może być podatnik lub płatnik, o ile wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ekonomiczny ciężar tego podatku, musi wykazać, że podatnik spełnia warunki do korzystania ze zwolnienia. Wniosek powinien zostać złożony do Naczelnika Urzędu Skarbowego, a opłata za jego złożenie wynosi 2 000 zł. Co do zasady, opinia jest ważna przez 36 miesięcy od dnia jej wydania.

Fiskus nie musi jednak spieszyć się z wydaniem rzeczonej opinii. Podobnie jak w przypadku dokonania zwrotu podatku, ma na to 6 miesięcy.
Trudno jest podejść do powyższych zmian z entuzjazmem. Podatnicy uzyskujący dochód z dywidendy będą musieli zmierzyć się z szeregiem nowych procedur, czasowym zamrożeniem środków oraz kosztami uzyskania opinii zabezpieczającej.