W połowie sierpnia bieżącego roku Ministerstwo Finansów zapowiedziało wprowadzenie zmian, które mają za zadanie uszczelnić regulacje dotyczące opodatkowania fundacji rodzinnych, a także wyeliminować istniejące wątpliwości i rozbieżności interpretacyjne.

Potrzeba zmiany argumentowana jest przez Ministerstwo coraz częściej pojawiającą się praktyką, zgodnie z którą fundacje rodzinne tworzone są wyłącznie w celu unikania opodatkowania bądź też są wykorzystywane do bardzo agresywnej optymalizacji podatkowej.

Czym jest fundacja rodzinna?

Fundacja rodzinna, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Dodatkowo w statucie fundacji musi być wskazany szczegółowy cel jej funkcjonowania. Innymi słowy, fundacja rodzinna jest rozwiązaniem kierowanym głównie wobec firm rodzinnych umożliwiającym gromadzenie i zarządzanie majątkiem rodzinnym bez konieczności prowadzenia działalności gospodarczej oraz osobistego angażowania następców prawnych. Rozwiązanie to pozwala na przekazywanie majątku kolejnym pokoleniom, zarządzanie nim oraz pomnażanie go, przy jednoczesnej możliwości wycofania się z aktywnego prowadzenia biznesu bez utraty dochodów.

Dzięki licznym ulgom i zwolnieniom fundacja rodzinna stanowi atrakcyjne narzędzie planowania sukcesji majątkowej. Są to m.in. zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w zakresie dochodów uzyskanych z działalności określonej w ustawie, obejmującej przykładowo zbywanie mienia czy udzielanie pożyczek. W przypadku założenia fundacji rodzinnej oraz przekazania do niej majątku nie ma także obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Kluczową zaletą jest również fakt, iż fundacja rodzinna nie ma obowiązku opodatkowania dywidend i innych zysków kapitałowych otrzymywanych od spółek, których jest właścicielem lub udziałowcem.

Fundacja rodzinna – planowane zmiany

• Ministerstwo Finansów planuje, aby fundacje rodzinne zostały opodatkowane stawką 19-proc. podatku w przypadku sprzedaży przez nie majątku, który został wniesiony do fundacji przez fundatora, beneficjenta lub podmioty powiązane, jeśli sprzedaż ta nastąpiłaby przed upływem 15 lat od nabycia. To istotna zmiana, ponieważ dotychczas ww. sprzedaż była objęta zwolnieniem podatkowym
• Opodatkowane mają zostać także dochody fundacji rodzinnych uzyskiwane z tytułu oddania nieruchomości do odpłatnego korzystania, objęte dotychczas zwolnieniem podatkowym.

Ponadto, Ministerstwo Finansów zapowiedziało również:

• Wprowadzenie jednoczesnej możliwości odliczenia zapłaconego podatku od sprzedaży majątku wniesionego do fundacji rodzinnej od podatku od środków wypłacanych beneficjentom fundacji
• Objęcie fundacji rodzinnej przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych
• Wprowadzenie obowiązku rozwiązania fundacji rodzinnej przez sąd w przypadku, gdy taka fundacja będzie prowadziła działalność wykraczającą poza dozwolony zakres określony w ww. ustawie o fundacji rodzinnej.

Ocena proponowanych regulacji

Zmiany zaproponowane przez Ministerstwo Finansów są negatywnie oceniane przez środowisko prawnicze, które wskazuje na niepewność i niestabilność tej regulacji, podczas gdy ideą fundacji rodzinnej jest to, aby była to instytucja trwała, gdyż decyzja o jej powołaniu jest zawsze decyzją podejmowaną w perspektywie międzypokoleniowej, w celu długotrwałej ochrony majątku rodzinnego.

Projekt Ministerstwa Finansów obejmujący opisywane zmiany ma trafić pod obrady rządu w III bądź IV kwartale bieżącego roku, zatem proponowane zmiany mogą wejść w życie już od 1 stycznia 2025 r.

Wsparcie Accace

W przypadku pytań lub wątpliwości dotyczących planowanych zmian zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami kancelarii Accace Legal. W międzyczasie będziemy na bieżąco monitorować sytuację i informować o wszelkich aktualizacjach.

Paulina Robert

Intern in the legal department

Skontaktuj się z nami

Dominik Szupernak

Junior Associate

Skontaktuj się z nami

Jakub Nasiłowski

Legal Manager

Skontaktuj się z nami