1 stycznia 2025 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która była odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 roku (sygn. SK 14/21), uchylający przepisy odnoszące się do ustawy – Prawo budowlane. Nowe przepisy wprowadzają odrębne definicje budynku i budowli oraz szczegółowo określają zasady ich opodatkowania.

Nowy podatek od nieruchomości

Celem nowelizacji jest uporządkowanie dotychczasowych regulacji, eliminacja rozbieżnych interpretacji i ujednolicenie praktyk stosowania prawa podatkowego. W praktyce jednak zmiany te mogą prowadzić do wzrostu obciążeń fiskalnych, szczególnie w przypadku sektora energetycznego, który dysponuje dużą, skomplikowaną infrastrukturą techniczną.

Podatek ten naliczany jest od posiadanych aktywów, takich jak grunty, budynki i budowle związane z działalnością gospodarczą. Problem pojawia się przy określeniu, co jest budynkiem, a co budowlą, ponieważ te pojęcia różnią się zasadami opodatkowania.

Budynki opodatkowane są na podstawie powierzchni, co zazwyczaj skutkuje niższymi podatkami. Z kolei budowle, które często mają dużą wartość (szczególnie w branży energetycznej), podlegają opodatkowaniu na podstawie ich wartości.

Nie sposób ukryć, że te rozróżnienie ma bezpośredni wpływ na wysokość obciążeń podatkowych dla podmiotów działających w branży energetycznej.

W niniejszym artykule omówimy kluczowe zmiany dotyczące podatku od nieruchomości w branży energetycznej. Przyjrzymy się ich zakresowi w kontekście nowych przepisów.

Trakcja i linia elektroenergetyczna

Elementy te, na potrzeby podatku od nieruchomości, mogą funkcjonować samodzielnie lub stanowić część sieci. Warunkiem ich opodatkowania jako budowli jest uznanie ich długości za charakterystyczny parametr.

Zmiany w głównej mierze polegają na przeniesieniu kategorii obiektu liniowego z ustawy Prawo budowlane do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co nie powinno wpłynąć na zakres opodatkowania.

Trzeba podkreślić, że fundamenty, przewody, podbudowy słupowe i konstrukcje wsporcze podlegają opodatkowaniu jako budowle wspólnie z wymienionymi powyżej elementami.

Panele fotowoltaiczne i falowniki

Wcześniejsza klasyfikacja tych elementów bazowała na orzecznictwie sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego (sygn. P 33/09).

Nowelizacja wprowadza korzystne zmiany dla operatorów farm fotowoltaicznych. Zgodnie z nowymi przepisami, panele fotowoltaiczne oraz falowniki są wyłączone spod opodatkowania, o ile stanowią część elektrowni. Podatkiem objęte są jedynie części budowlane, takie jak fundamenty i stelaże.

Ograniczenie opodatkowania do części budowlanych dla farm fotowoltaicznych i wiatrowych to istotna ulga, która może sprzyjać inwestycjom w odnawialne źródła energii.

Magazyn energii

Magazyny energii, które odgrywają kluczową rolę w stabilizacji sieci elektroenergetycznych, są opodatkowane jako budowle, ale tylko w zakresie ich części budowlanych. Nowe przepisy usuwają niejasności interpretacyjne, jednocześnie zmniejszając zakres opodatkowania tych obiektów. Należy jednak zwrócić uwagę, że wprowadza to konieczność dokładnego oddzielenia wartości części budowlanych od innych elementów, co może stanowić wyzwanie.

Transformatory i stacje transformatorowe

Aby odpowiednio zaklasyfikować transformatory do celów podatku od nieruchomości, kluczowe jest określenie ich przeznaczenia. Transformator może być opodatkowany razem z budynkiem, jeśli zapewnia możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.

W przeciwnym razie może być uznany za urządzenie techniczne i opodatkowany jako budowla, ale tylko w zakresie części budowlanych. W tym przypadku istotne jest, aby transformator powstał w wyniku robót budowlanych, które obejmują również jego montaż.

Nowe przepisy ujednolicają zasady opodatkowania, ale wciąż istotne jest określenie roli transformatora i jego powiązania z budynkiem.

Stacje transformatorowe mają teraz jasne kryteria opodatkowania. Jeśli stacja jest trwale związana z gruntem, ma fundamenty, dach i ściany, może być uznana za budynek.

Natomiast stacja transformatorowa w formie obiektu kontenerowego, nawet jeśli jest trwale związana z gruntem, będzie opodatkowana jako budowla.

Rozdzielnia

Opodatkowanie rozdzielni zależy głównie od tego, czy spełnia ona kryteria budynku, czyli czy posiada fundamenty, dach, przegrody budowlane i jest trwale związana z gruntem. Jeśli nie, należy rozważyć, czy rozdzielnia powinna być traktowana jako urządzenie techniczne lub jako element innej budowli, który jest niezbędny do jej użytkowania, a powstał w wyniku robót budowlanych (np. element sieci elektroenergetycznej).

Łączniki sterowane zdalnie na słupach energetycznych

Przed zmianą przepisów łączniki były często przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych. Orzecznictwo wskazywało, że łączniki są częścią sieci elektroenergetycznej, jednak każdy przypadek wymagał osobnej analizy.

Obecnie, linia elektroenergetyczna jest opodatkowana jako budowla (występująca samodzielnie lub stanowiąca element sieci obiekty, których charakterystycznym parametrem jest długość) to łączniki są uznawane za jej niezbędną część. Oznacza to, że będą one traktowane razem z linią elektroenergetyczną jako część budowli.

Ogrodzenie

Przed nowelizacją przepisów, status ogrodzeń związanych z instalacjami lub systemami energetycznymi budził wątpliwości. Obecnie ogrodzenia, które nie stanowią kluczowego elementu budynku, zostały jednoznacznie uznane za budowle zgodnie z Załącznikiem nr 4.

Należy podkreślić, że:

• w przypadku kwalifikacji obiektu zarówno jako budynku, jak i budowli – pierwszeństwo ma klasyfikacja jako budynek
• możliwe jest oddzielne opodatkowanie budowli znajdującej się w budynku
• zarówno budowla, jak i budynek muszą zostać wzniesione w wyniku robót budowlanych (budowa, odbudowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa lub montaż).

Krok w stronę przejrzystości czy dodatkowe obciążenia?

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadza znaczące zmiany, które mogą mieć daleko idące skutki dla sektora energetycznego. Z jednej strony zapewnia większą precyzję w opodatkowaniu nieruchomości, co eliminuje dotychczasowe rozbieżności interpretacyjne. Z drugiej – nowe przepisy mogą prowadzić do wzrostu kosztów, szczególnie w przypadku dużych przedsiębiorstw energetycznych.

Z tego względu przedsiębiorcy działający w tej branży powinni dokładnie przeanalizować swoje nieruchomości i infrastruktury pod kątem nowych przepisów, aby odpowiednio dostosować je do obowiązujących przepisów.

Klaudia Bielecka

Senior Tax Consultant

Skontaktuj się z nami

Piotr Zajac

Managing Director

Skontaktuj się z nami