15 listopada 2024 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Ustawa stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisy Dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia ogólnego minimalnego poziomu opodatkowania wielonarodowych grup przedsiębiorstw i dużych grup krajowych w Unii Europejskiej [1].

Podstawowe założenia globalnego podatku minimalnego

Koncepcja minimalnego opodatkowania wynika z faktu, iż w ostatnich latach zaobserwowano zmniejszenie efektywnego opodatkowania w grupach kapitałowych wynikające z przeprowadzanych optymalizacji podatkowych przez takie podmioty oraz traktowania podatków i zachęt podatkowych przez poszczególne jurysdykcje jako przewag konkurencyjnych. Zakładanym efektem wdrożenia globalnego podatku minimalnego jest doprowadzenie do sytuacji, w której czynniki poza podatkowe (tj. poziom usług publicznych, dostęp do wykwalifikowanych pracowników, infrastruktura itd.) będą miały kluczowe znaczenie przy wyborze miejsca inwestycji.

W ramach globalnego podatku minimalnego (GloBE) wprowadzona zostanie zasada włączająca dochód (Income Inclusion Rule, dalej: „IIR”) sprowadzająca się do konieczności spełnienia obowiązku zapłaty podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków podmiotu z jurysdykcji nisko opodatkowanej. Łatwo można sobie wyobrazić próbę obejścia minimalnego podatku, lokując siedzibę podmiotu dominującego grupy w jurysdykcji, która nie wdroży przepisów dotyczących IIR. Na taką ewentualność została opracowana zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (Undertaxed Profits Rule, dalej: „UTPR”). Zgodnie z powyższą zasadą, jeżeli podmiot dominujący nie wdroży IIR, wtedy inny podmiot/inne podmioty z grupy, których jurysdykcje wdrożyły IIR stosują podatek wyrównawczy. Wydaje się, że w takiej sytuacji kraje nisko opodatkowane powinny mieć naturalną zachętę do podwyższenia poziomu opodatkowania na krajowym podwórku, skoro dochód wygenerowany u nich i tak będzie opodatkowany, ale podatek trafi do innej jurysdykcji. Powyższa zasada jest odzwierciedleniem zasady kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (Qualified Domestic Minimum Top-Up Tax, dalej: „QDMTT”), zgodnie z którą nisko opodatkowana jurysdykcja nałoży dodatkowe opodatkowanie zysków dorównujące do poziomu 15%.

Efektywna stawka podatku (effective tax rate, dalej: „ETR”) obliczana jest jako iloraz podatku kwalifikowanego do dochodu kwalifikowanego. W Polsce wyjaśniono, że podatkami kwalifikowanymi będzie CIT, podatek u źródła, podatek od dochodu ze zbycia walut wirtualnych, podatek od zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC), podatek od przerzuconych dochodów, podatek dochodowy od przychodów z budynków, polski podatek minimalny, podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatek od dochodów od niezrealizowanych zysków.

Dochód kwalifikowany jest wynikiem skorygowanego dochodu księgowego jednostki. Korekty dotyczą między innymi płatności dywidendowych, zwrotnych kredytów podatkowych oraz niektórych transakcji kapitałowych. W naszej ocenie, ustalenie dochodu kwalifikowanego najprawdopodobniej będzie budziła mnóstwo wątpliwości w praktyce.

Ponadto podstawa opodatkowania pomniejszana będzie o tzw. substrat majątkowo – osobowy, czyli o określony procent nakładów na środki trwałe oraz na wynagrodzenia (docelowo będzie to 5%).

Globalny podatek minimalny w Polsce – kogo będzie dotyczył?

Przepisy podpisanej ustawy wprowadzającej GloBE w Polsce będą miały zastosowanie w odniesieniu do grup kapitałowych, których łączny skonsolidowany roczny przychód wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy, wyniesie minimum 750 milionów euro, w co najmniej dwóch z czterech lat podatkowych, bezpośrednio poprzedzających dany rok podatkowy.

Opodatkowaniem wyrównawczym objęte zostaną zarówno na spółki dominujące tych grup kapitałowych, jak i jednostki składowe grup międzynarodowych, tj. działające w Polsce spółki zależne.

Na gruncie powyższego, polskie jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej o przychodach skonsolidowanych przekraczających ustawową kwotę, powinny podjąć szereg działań dostosowawczych w zakresie wymagań w związku z ustawą wprowadzającą GloBE, w tym między innymi w zakresie aktualizacji przyjętych strategii podatkowych, wewnętrznych procedur odnoszących się do zbierania oraz prezentacji danych niezbędnych do kalkulacji podatku wyrównawczego jak również dostosowania systemów finansowych (księgowych) w taki sposób, aby spełnione zostały warunki dotyczące procesu jego kalkulacji oraz raportowania.

Podatek wyrównawczy w Polsce

Regulacje ustawy implementują trzy podatki, łącznie składające się na tzw. opodatkowanie wyrównawcze, tzn.:

Ustawa zakłada również możliwość zastosowania tymczasowych oraz stałych bezpiecznych przystani, dzięki którym możliwe będzie wyłączenie niektórych jednostek z opodatkowania podatkiem wyrównawczym, co może mieć istotny wpływ na uproszczenie procesów w zakresie kalkulacji i raportowania podatków wchodzących w skład opodatkowania wyrównawczego. 

Nowe obowiązki sprawozdawcze dla podatników

W związku z ustawą wprowadzającą globalny podatek minimalny na podatników nałożone zostaną nowe obowiązki sprawozdawcze.

Podatnicy zobowiązani do zapłaty podatków łącznie składających się na tzw. opodatkowanie wyrównawcze będą zobligowani do składania do Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości należnego podatku, w terminie do końca 15 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego i w tym terminie wpłacić na rachunek właściwego urzędu skarbowego podatek wynikający ze złożonego zeznania.

W sytuacji, gdy co najmniej dwie jednostki składowe tej samej grupy, będą podatnikami tego samego podatku, możliwe będzie dokonanie przez nie wyboru, która z jednostek będzie zobowiązana do zaraportowania wysokości obliczonego podatku, na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Od kiedy globalny podatek minimalny (GloBE) będzie obowiązywać w Polsce?

Przepisy ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych będą obowiązywały od 1 stycznia 2025 r.  Na gruncie przepisów przejściowych istnieje jednak możliwość fakultatywnego stosowania jej przepisów z mocą wsteczną od 1 stycznia 2024 r.

Wsparcie Accace

Mając na uwadze złożoność przepisów dotyczących opodatkowania wyrównawczego, oferujemy Państwu wsparcie ekspertów Accace, obejmujące między innymi:

• opracowanie procedur obejmujących działania w zakresie procesów sprawozdawczych w związku z tzw. „opodatkowaniem wyrównawczym”, w tym określenie niezbędnych danych i informacji z punktu widzenia wdrażanych przepisów
• weryfikacje możliwości zastosowania bezpiecznych przystani
• kalkulacje efektywnej stawki podatku (ETR)
• określenie wpływu stosowanych ulg podatkowych na kalkulację ETR
• wyliczenie substratu majątkowo-osobowego
• kalkulacje podatku wyrównawczego.

W przypadku wątpliwości dotyczących przepisów w zakresie globalnego podatku minimalnego lub potrzeby analizy sytuacji własnej spółki, zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem ekspertów.

Źródło:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52021PC0823

[1] Dz. U. poz. 1685, dalej: „ustawa o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych”.

Patrycja Luzak

Tax Consultant

Skontaktuj się z nami

Anna Kołakowska

Tax Supervisor

Skontaktuj się z nami