Koncepcja globalnego podatku minimalnego (dalej: „ Globe”) została opracowana na forum OECD w ramach pakietu Filar 2, który jest częścią OECD/G20 Inclusive Framework on BEPS. Powyższa koncepcja zakłada efektywne 15% opodatkowanie największych grup kapitałowych (podmiotów, których roczny skonsolidowany przychód przekracza 750 MEUR).

Propozycja minimalnego opodatkowania wynika z faktu, iż w ostatnich latach obserwowane było zmniejszenie efektywnego opodatkowania w grupach kapitałowych wynikające z przeprowadzanych optymalizacji podatkowych przez takie podmioty oraz traktowania podatków i zachęt podatkowych przez poszczególne jurysdykcje jako przewag konkurencyjnych. Pożądanym efektem wdrożenia globalnego podatku minimalnego jest doprowadzenie do takiej sytuacji, w której czynniki poza podatkowe (tj. poziom usług publicznych, dostęp do wykwalifikowanych pracowników, infrastruktura, itd.) będą miały kluczowe znaczenie przy wyborze miejsca do inwestycji.

Jak osiągnąć założone cele?

Główną zasadą jest włączenie dochodu (Income Inclusion Rule, dalej: „IIR”). Przez to enigmatyczne stwierdzenie rozumieć należy obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków podmiotu z jurysdykcji nisko opodatkowanej. Łatwo można sobie wyobrazić próbę obejścia minimalnego podatku lokując siedzibę podmiotu dominującego grupy w jurysdykcji, która nie wdroży przepisów dotyczących IIR. Na taką ewentualność została opracowana zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (Undertaxed Profits Rule, dalej: „UTPR”). Zgodnie z powyższą zasadą, jeżeli podmiot dominujący nie wdroży IIR, wtedy inny podmiot/inne podmioty z grupy, których jurysdykcje wdrożyły IIR stosują podatek wyrównawczy. Wydaje się, że w takiej sytuacji kraje nisko opodatkowane powinny mieć naturalną zachętę do podwyższenia poziomu opodatkowania na krajowym podwórku, skoro dochód wygenerowany u nich i tak będzie opodatkowany, ale podatek trafi do innej jurysdykcji. Powyższa zasada jest odzwierciedleniem zasady kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (Qualified Domestic Minimum Top-Up Tax, dalej: „QDMTT”), zgodnie z którą nisko opodatkowana jurysdykcja nałoży dodatkowe opodatkowanie zysków dorównujące do poziomu 15%.

Jak obliczyć efektywną stawkę podatku? Problematyczne definicje

Efektywna stawka podatku (effective tax rate, dalej: ”ETR”) obliczana jest jako iloraz podatku kwalifikowanego do dochodu kwalifikowanego. Zarówno definicja podatku kwalifikowanego jak i dochodu kwalifikowanego będzie budziła mnóstwo wątpliwości w praktyce.

Patrząc na polskie przepisy, w przypadku podatku kwalifikowanego raczej nie ma wątpliwości, że CIT czy też estoński CIT spełni definicję podatku kwalifikowanego. Ale czy podatek od przerzuconych dochodów, podatek minimalny czy podatek od przychodów z budynków również mieści się w definicji podatku kwalifikowanego? Odpowiedź na to pytanie nie wdaje się jednoznaczna, w naszej ocenie można się spodziewać w tym zakresie dyskusji z organami podatkowymi.

Dochód kwalifikowany jest wynikiem skorygowanego dochodu księgowego jednostki. Korekty dotyczą między innymi płatności dywidendowych, zwrotnych kredytów podatkowych oraz niektórych transakcji kapitałowych.

Ponadto, podstawa opodatkowania pomniejszana będzie o tzw. substrat majątkowo – osobowy, czyli o określony procent nakładów na środki trwałe oraz na wynagrodzenia (docelowo będzie to 5%).

Zwracam uwagę, że powyżej zostały opisane wyłącznie podstawowe założenia Globe. Filar 2 zawiera szereg wyłączeń (np. podmiotowych) oraz szczegółowe przepisy w zakresie wyliczenia efektywnej stawki podatku oraz kwoty podatku wyrównawczego.

Czy Globe będzie obowiązywać w Polsce?

Tak, 15 grudnia 2022 r. została przyjęta Dyrektywa Rady UE 2022/2523 w zakresie Globe. W konsekwencji, kraje członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do implementacji Dyrektywy do końca 2023 r. do krajowych przepisów.

Na ten moment nie wiadomo kiedy dokładnie i w jakim kształcie przepisy dotyczące Globe zostaną zaimplementowane do polskich przepisów. Czy polski ustawodawca zdecyduje się wdrożyć IIR, UTPR oraz QDMTT? W jakim zakresie zostaną wdrożone mechanizmy safe harbour? Jak będą dokładnie wyglądały obowiązki sprawozdawcze? Czy implementacja Globe wymusi zmianę istniejących przepisów, a jeżeli tak, to w jakim zakresie? Niestety na obecnym etapie zaawansowania prac wdrożeniowych nad Dyrektywą nie można wskazać żadnych konkretnych odpowiedzi.

Po pojawieniu się projektu implementacji Dyrektywy do krajowych przepisów poinformujemy Państwa o szczegółach w kolejnym artykule z zakresu Globe.

Źródło:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52021PC0823

Anna Kołakowska

Tax Supervisor

Skontaktuj się z nami