UZYSKAJ BEZPŁATNY DOSTĘP DO
Otrzymuj nasze artykuły, opinie, porady, aktualności branżowe, aktualności ze stron lokalnych, ebooki, informacje o najnowszych wydarzeniach i jeszcze więcej, bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową.
Sprawdź sekcję Newsroom i zobacz co zawiera!
Prześlemy Ci tylko istotne informacje, które naszym zdaniem mogą Cię zainteresować i będziemy traktować Twoje dane osobowe zgodnie z naszą polityką prywatności i oświadczeniem RODO.
Nie możesz zasubskrybować? Wypróbuj tę stronę.
W ostatnich miesiącach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zwalnia tempa w zakresie VAT. Każde kolejne orzeczenie wyznacza kierunek, w jakim zmierza unijna linia orzecznicza. Przełomowe konkluzje TSUE tworzą swego rodzaju scenariusz, który później uwzględniają sądy krajowe i organy skarbowe w swoich decyzjach czy orzeczeniach. Stąd tak wielki wpływ orzecznictwa Trybunału na codzienne sprawy podatników VAT.
Miniony miesiąc przyniósł kilka ważnych orzeczeń w zakresie VAT, z czego rozstrzygnięte zostały sprawy przede wszystkim pochodzenia polskiego. Wszystko wskazuje na to, że maj upłynie pod podobnym znakiem, jako że zapowiadane są kolejne wyroki dotyczące spraw osadzonych mocno w polskim kontekście podatkowym.
W ramach pierwszej edycji cyklicznego TSUE | VAT Update prezentujemy zestawienie najnowszych rozstrzygnięć w przedmiocie VAT, z którymi warto się zapoznać. Przyjrzymy się także sprawom w toku, które wkrótce mogą przynieść ważne rozstrzygnięcia – interesujące nie tylko z perspektywy podatkowych specjalistów, ale też dla wszystkich śledzących VAT-owe nowości z trybunału z Luksemburga.
W ostatnim miesiącu TSUE wydał kilka istotnych orzeczeń w zakresie VAT. Przedstawiamy ich krótkie omówienie, by łatwiej śledzić, co ważnego wydarzyło się na unijnym froncie podatkowym.
Kolejne ważne rozstrzygnięcie Trybunału w sprawie odpowiedzialności członków zarządów, zaraz po wyroku o sygn. C-277/24 (Adjak), rozpatrywane na kanwie polskich przepisów. TSUE uznał, że zgodne z prawem wspólnotowym jest rozwiązanie ustawowe, zgodnie z którym członek zarządu odpowiada solidarnie ze spółką za zaległości podatkowe (z tytułu VAT), o ile w celu wykazania braku winy może się on powołać na dochowanie przez siebie staranności wymaganej przy prowadzeniu spraw spółki. W przypadku, gdy jedynym wierzycielem spółki jest Skarb Państwa, to zdaniem TSUE nie można powoływać się jedynie na ten fakt, nawet mając na względzie, że zgodnie z prawem polskim ewentualny wniosek o upadłość zostałby w takiej sytuacji odrzucony (istnieje wymóg co najmniej dwóch wierzycieli).
W tej polskiej sprawie Trybunał uznał, iż sprzedaż nieruchomości nie może zostać uznana za zarząd majątkiem prywatnym, lecz za działalność gospodarczą w reżimie podatku VAT, o ile właściciel nieruchomości przygotowuje ją do sprzedaży w określony sposób. W tym przypadku rozstrzygnięto, że jeżeli podejmowano czynności zbliżone do takich, które wykonują np. handlowcy (podziały działek, przekształcenia w działki budowlane itd.) to takie działania są kwalifikowane jako związane z chęcią uzyskania ciągłego dochodu. TSUE ponadto przyjął, że małżonkowie są traktowani jako jeden podatnik VAT przy sprzedaży wspólnej nieruchomości, czego nie przewiduje polska ustawa. W wyniku orzeczenia, po wykonaniu pewnych czynności przygotowawczych, istnieje podwyższone ryzyko uznania osoby fizycznej za podatnika VAT przy sprzedaży nieruchomości.
W maju zapadł wyrok w jednej z najdłużej nierozstrzygniętych spraw podatkowych w europejskim Trybunale. Stan faktyczny dotyczył spółki zajmującej się głównie przewozem osób, która rozważa zawarcie umów na świadczenie publicznego transportu drogowego z jednostką samorządu terytorialnego. W ramach tych umów spółka otrzymywałaby rekompensaty za utracone przychody wynikające z honorowania ulgowych przejazdów oraz rekompensaty pokrywające straty operacyjne. Środki te pozwalałyby na obniżenie kosztów usług oferowanych pasażerom. TSUE orzekł, że rekompensaty wypłacane przez JST spółkom komunalnym z tytułu publicznych usług transportowych nie podlegają opodatkowaniu VAT, pod warunkiem, że nie mają bezpośredniego wpływu na cenę usługi świadczonej pasażerom.
Kolejna polska sprawa dotyczyła zwolnienia z VAT w przypadku importu małych przesyłek o charakterze niehandlowym. Polska ustawa o VAT przewiduje takie zwolnienie, jeżeli towar został wysłany z terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej i jest przeznaczony dla osoby fizycznej przebywającej na terytorium Polski. Spór dotyczy sytuacji, gdzie import dokonywany jest w Polsce, ale adresatem towaru jest osoba przebywająca w innym państwie członkowskim Unii. W polskim systemie utrzymuje się pogląd, że w takiej sytuacji nie może dojść do zwolnienia w Polsce – to miejsce zamieszkania odbiorcy determinuje, w którym państwie powstaje obowiązek podatkowy i które państwo może zastosować zwolnienie. Zdaniem TSUE wspomniane zwolnienie z VAT obejmuje również przesyłki nadawane do odbiorców w innych państwach członkowskich UE, niezależnie od miejsca (kraju), w którym następuje ich import.
Orzeczenie wydane 3 kwietnia, choć dotyczy przepisów obowiązujących w Bułgarii, nie przejdzie bez echa także i na polskim podwórku – dotyczy bowiem kwestii prowadzenia rejestrów podatników VAT w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Sprawa dotyczyła bułgarskiej spółki z branży budowlanej, która po przeprowadzonej kontroli podatkowej została wykreślona z krajowego rejestru podatników VAT. Zaistniałe nieprawidłowości obejmowały zaległość w zapłacie VAT, jednakże jedynie w zakresie odsetek – sam podatek został przez spółkę uiszczony w późniejszym czasie. Niemniej, decyzją organu podatkowego podmiot został usunięty z rejestru.
Przepisy bułgarskie w zakresie VAT przyznają organom uprawnienie do „zautomatyzowanego” wykreślania podatników z wykazu. Co istotne, regulacje krajowe nie wymagają od tych organów przeprowadzania głębszej analizy sytuacji danego podatnika ani badania, czy jego działania faktycznie niosą za sobą ryzyko uszczuplenia dochodów państwa bądź oszustwa podatkowego. Wręcz przeciwnie – zgodnie z ustawą bułgarską wystarczą trzy stwierdzone naruszenia, takie jak opóźnienie w złożeniu deklaracji podatkowej, nieterminowa zapłata podatku czy wystawienie faktury po terminie, aby podatnik został skutecznie wykluczony z rejestru VAT. Nawet jeżeli stopień uchybień w większości przypadków był raczej drobny, to fakt systematycznego ich występowania spowodował radykalne kroki ze strony bułgarskiej administracji.
Tak rygorystyczny system obudził wątpliwości na temat tego, czy mechaniczne, bezrefleksyjne stosowanie sankcji administracyjnych (jak wykreślenie z rejestru VAT) może być uznane za zgodne z prawem Unii Europejskiej. Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że zarówno przepisy dyrektywy VAT[1], jak i zasady ogólne prawa unijnego – pewności prawa oraz proporcjonalności – stoją na przeszkodzie takim pryncypialnym regulacjom krajowym. W opinii Trybunału, przepisy podatkowe muszą przewidywać uprzednie zbadanie charakteru i wagi naruszeń oraz ogólnego zachowania podatnika.
W myśl uzasadnienia do wyroku:
W nadchodzących tygodniach spodziewamy się rozstrzygnięć, które mogą w znaczący sposób wpłynąć na stosowanie VAT w całej UE.
W czerwcu doczekamy się opinii rzecznika generalnego (na wyrok trzeba będzie poczekać) nt. ujmowania programu lojalnościowego dla celów VAT. Spółka z branży beauty opracowała program lojalnościowy, w którym punkty są wymieniane na towary w sklepie. W związku z tym podjęła wątpliwość, jak taki program traktować dla celów VAT (w tym jak ustalić podstawę opodatkowania), skoro klient nie dokonuje żadnej szczególnej płatności za bon, a bonowi nie jest przypisana żadna wartość pieniężna.
Przedmiotem tego postępowania jest pobranie opłaty skarbowej przez notariusza od zabezpieczeń ustanowionych w związku z emisją obligacji. We wniosku o wszczęcie postępowania arbitrażowego skarżąca podnosi, że pobranie opłaty skarbowej od zabezpieczeń ustanowionych w celu dokonania emisji obligacji narusza dyrektywę unijną. Celem dyrektywy miało być ustanowienie zakazu opodatkowania wszelkich czynności, w tym o charakterze pomocniczym, związanych z operacjami koncentracji kapitału.
Opinię w tej sprawie wydał rzecznik generalny. Jego zdaniem przepisy dyrektywy stoją na przeszkodzie nałożeniu opłaty skarbowej do zastawów na akcjach, zastawów na saldach rachunków bankowych, zastawów na wierzytelnościach akcjonariuszy oraz cesji wierzytelności na zabezpieczenie, pod warunkiem, że umowę zabezpieczenia można uznać za formalność związaną z umową finansowania.
Już teraz zapraszamy do śledzenia kolejnego przeglądu orzeczeń TSUE, gdzie będziemy na bieżąco informować o najnowszych wyrokach w temacie VAT i ich potencjalnych skutkach. Gorąco zachęcamy do kontaktu – chętnie wyjaśnimy, co dane orzeczenie zmieni w praktyce podatkowej i rozwiejemy wszelkie wątpliwości.
[1] Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. 2006, L 347, s. 1), zmieniona dyrektywą Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2017, L 348, s. 7)
Bieżące doradztwo podatkowe | Doradztwo CIT | Doradztwo VAT | Doradztwo PIT | Raportowanie schematów podatkowych (MDR) | Ulgi i dotacje | Mobilność pracowników | Ceny transferowe | Doradztwo transakcyjne | Portal Doradztwo Online