Ministerstwo Finansów oraz Krajowa Administracja Skarbowa ogłosiły pakiet działań mających na celu ograniczenie agresywnej optymalizacji podatkowej oraz transfer zysków poza Polskę. Priorytetem ma być nie „ilość” a „jakość” kontroli – mniej postępowań, ale prowadzonych celowo, w oparciu o pogłębioną analizę ryzyka, ze szczególnym naciskiem na ceny transferowe (TP). Zapowiedzi przedstawiono podczas briefingu prasowego Ministra Finansów z 31 lipca 2025 r.

Centrum Kompetencyjne KAS w walce z agresyną optymalizacją podatkową

W Małopolskim Urzędzie Celno-Skarbowym w Krakowie powstanie Centrum Kompetencyjne ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT. Zadaniem jednostki będzie wsparcie operacyjne i metodyczne KAS – m.in. wypracowywanie podejść analitycznych, ujednolicanie praktyki oraz transfer wiedzy w obszarze cen transferowych (TP).

Działania centrum będą skoncentrowane na wzmocnieniu efektywności KAS w zwalczaniu mechanizmów niezgodnych z prawem, w szczególności w obszarze cen transferowych. W tym celu eksperci z centrum będą korzystać z najlepszych doświadczeń  w ramach współpracy z otoczeniem zewnętrznym, w tym międzynarodowym.

Minister Finansów zapowiedział również powstanie zespołu, którego zadaniem będzie m.in. przygotowanie propozycji legislacyjnych mających utrudnić stosowanie cen transferowych do obniżania podatku CIT przez firmy międzynarodowe, co stanowi jeden z kluczowych elementów walki z agresywną optymalizacją podatkową.

Mniej postępowań, większa precyzja – KAS w walce z agresywną optymalizacją podatkową

Ministerstwo Finansów przesuwa zasoby na obszary najwyższego ryzyka fiskalnego i inwestuje w rozwój kadr. Zmienia też mierniki efektywności – liczyć mają się efekty kwotowe, nie sama liczba postępowań. Na pierwszy plan wychodzą transakcje wewnątrzgrupowe:

• usługi niematerialne (IT, zarządzanie, marketing),
• opłaty licencyjne,
• restrukturyzacje łańcucha wartości,
• finansowanie (cash pooling, pożyczki)
• oraz rozliczenia z centrami usług wspólnych.

Według resortu doszacowania w obszarze cen transferowych szybko rosną – w I połowie 2025 r. wykryte zaniżenia CIT miały być ok. 30% wyższe niż w całym 2023 r., co pokazuje skuteczność działań wymierzonych w agresywną optymalizację podatkową.

Na czym polegają nowe kontrole KAS?

KAS rzadziej wszczyna kontrole, ale precyzyjniej identyfikuje ryzyko i skuteczniej doszacowuje podstawy opodatkowania. Kontrole są wszczynane po pogłębionej analizie ryzyka (JPK, TPR, sprawozdania finansowe, dane porównawcze), co ogranicza liczbę spraw przypadkowych i skraca czas rozpoznania. Organy oczekują od podatników spójnej argumentacji, która musi korespondować z księgami, budżetami, umowami i kalkulacjami rynkowości. Pierwsze wezwania są bardziej precyzyjne i obejmują m.in. testy rynkowe oraz uzasadnienie ponoszenia wydatków na usługi niematerialne.

Co to znaczy dla podatników CIT?

• bardziej pogłębione kontrole ze strony urzędów
• większy nacisk na dokumentację i spójność Local File/Master File/TPR z danymi finansowymi oraz realiami
• „specjalizacja” skupiająca uwagę na szczegółowych obszarach, w tym usługach niematerialnych.

W duchu ogłoszonych zapowiedzi, być może dla części podatników warto ponownie rozważyć wdrożenie instrumentu typu APA (uprzednie porozumienia cenowe). Jest to porozumienie w sprawach ustalenia cen transferowych między podatnikiem a organem podatkowym. W takiej umowie, organ akceptuje wybór i sposób stosowania metody weryfikacji ceny transferowej używanej w relacjach podatnika z podmiotami powiązanymi. Dla podatników APA mogą stanowić skuteczne narzędzie ograniczenia ryzyka związanego z agresywną optymalizacją podatkową, minimalizując możliwość kwestionowania cen transferowych przez organy podatkowe.

Zespół do spraw zwalczania agresywnej optymalizacji podatkowej w CIT powołany przez MF

7 sierpnia 2025 r. Minister Finansów wydał zarządzenie powołujące Zespół do spraw zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT. W składzie znaleźli się m.in. przedstawiciele kierownictwa MF i KAS.

Do zadań Zespołu należy:

• analiza porównawcza wybranych systemów podatkowych w celu oceny ich wpływu na deklarowany podatek CIT
• analiza danych z deklaracji CIT oraz wyników działań kontrolnych i analitycznych Krajowej Administracji Skarbowej, w zakresie agresywnego planowania podatkowego
• analiza porównawcza danych podatkowych wybranej próby podatników, z uwzględnieniem ich struktury własnościowej (kapitał krajowy, zagraniczny)
• identyfikacja powtarzalnych wzorców agresywnego planowania.

Zespół ma przedłożyć raport końcowy do 31 października 2025 r. –na tym etapie, nie mamy informacji, czy raport będzie jawny.

Nowe inicjatywy legislacyjne w walce z agresywną optymalizacją podatkową

W prawodawstwie pojawiły się również inicjatywy ustawodawcze prezydenta RP, promowane między innymi jako „PIT Zero. Rodzina na plus”. Oprócz zmian w PIT, zawierają one tzw. wrzutkę legislacyjną – propozycję nowelizacji ustawy o KAS. Zgodnie z przedstawioną koncepcją, podatnicy CIT o średniorocznych przychodach powyżej 5 mld zł byliby obejmowani obowiązkową kontrolą celno-skarbową z zakresu cen transferowych, nie rzadziej niż raz na trzy lata.

Choć na tym etapie jest to jedynie propozycja, pokazuje kierunek zmian w procesie legislacyjnym, mający na celu przeciwdziałanie agresywnej optymalizacji podatkowej, nie tylko ze strony rządowej.

Jak możemy pomóc?

Eksperci Accace zapewniają kompleksowe przygotowanie dokumentacji cen transferowych (Local File, Master File, TPR), wraz z rzetelnymi benchmarkami i testami rynkowości, zgodnymi z obowiązującymi przepisami prawa. Towarzyszymy klientom na każdym etapie – od momentu przygotowania dokumentacji, przez przygotowanie odpowiedzi na wezwania, aż po wsparcie podczas kontroli podatkowej.

Bartłomiej Baran

Senior Tax Consultant

Skontaktuj się z nami

Katarzyna Rogowska

Senior Tax Manager

Skontaktuj się z nami